Arsenopirit

Arsenopirit — mineral. Arsenopiritə eyni zamanda arsen kolçedanı da deyilir.

Arsenopirit
Ümumi məlumatlar
Kateqoriya	Mineral
Formul (təkrarlanan vahid)	FeAsS
Strunz təsnifatı	II/C.09
Xüsusiyyətləri
Zolaq rəngi	qara
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Xassələri

Qatışıqları — Co, Cu, Au. Rəngi gümüşü-ağ, poladı-boz, qara arsında dəyişir. Cizgisi bozumtul-qaradır. Monoklinik sinqoniyada kristallaşır. Qısa prizmatik iynəşəkilli qrup formaları təşkil edir. Kristalları L² üzrə cizgiləşmişdir. İkiləşmə {100} və {001} üzrə, bitişmə və daxil olma ikiləşmə {101} üzrə, xaçvari və ulduzvari üçlüklər isə {012} üzrədir. Ayrılma {101} üzrə mükəmməldir. Aqreqat: dənəvəri, çubuqvaridir. Parıltı metallik. Sərtliyi 5,5–6. Xüsusi çəki 5,9–6,3. Özünəbənzər minerallardan qalayı-boz rəngi, yüksək sərtliyi və çəkiclə əzərkən özünəməxsus qoxu verməsi ilə fərqlənir.

Əmələ gəlməsi

Hidrotermal, paragenezislərini volfram, qalay, qurğuşun, sink, kvars, çöl şpatatları, karbonatlar, bəzən turmalin təşkil edir.

İşlədilməsi

Kimya sənayesində arsen almaq üçün. kənd təsərüfatında zərərvericilərə qarşı, gön-dəri sənayesində də istifadə olunur.

Yataqları

Rusiyada Uralda damarşəkillii qızıl yataqlarında, Orta Asiyada əhəngdaşları içərisində mövcuddur. Ən böyük yatağı İsveçdə Boliden yatağıdır. Burada arsenopirit qızılla birlikdə çıxarılır.

Qalareya

• 
  Arsenopirit flüoritlə birlikdə
• 
  Arsenopirit kvarsla
• 
  Arsenopirit (Rusiya)

Həmçinin bax

• Arsenolit

Mənbə

• Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006.