Assizli Müqəddəs Fransisk kilsəsi (Praqa)
Assizli Müqəddəs Fransisk kilsəsi və ya Serafimli müqəddəs Fransisk kilsəsi (çex. Kostel svatého Františka Serafinského (z Assisi)) — Praqanın katolik orden kisəsidir. Bina tarixi Stare Mesto rayonunun Krjijovnitske meydanında (çex. Křižovniské náměstí) yerləşir. Kilsə Çexiyanın Qırmızı xaçlı cəngavər ordeninin əsas binası hesab olunur.
| Assizli Müqəddəs Fransisk kilsəsi | |
|---|---|
| Kostel svatého Františka z Assisi | |
 Karl körpüsündən kilsəyə açılan mənzərə. Kilsənin yaxınlığında Müqəddəs Roma imperatoru IV Karlın heykəli yerləşir. | |
 | |
| 50°05′11″ şm. e. 14°24′51″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə |
 Çexiya |
| Şəhər |
 Praqa |
| Yerləşir | Stare Mesto |
| Aidiyyatı | Katolisizm |
| Layihə müəllifi | Jan-Baptist Matei |
| Memar |
Domeniko Kanevalle Qaudensio Kazanova |
| Sifarişçi | Çexiyalı Aqnes |
| Tikilmə tarixi | 1679–1685 |
| Üslubu | barokko |
| Rəsmi sayt | krizovnici.eu/cz/hlavni-… |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarix
redaktə
İndiki Assizli Müqəddəs Fransisk kilsəsinin sələfi, həmin yerdə xəstəxana və monastır ilə birlikdə 1252-ci ildə Qırmızı xaçlı cəngavər ordeninin sərəncamı ilə təsis edilmiş qotik üslublu Müqəddəs Ruh məbədi idi[1]. Monastır kompleksində 1378-ci ildə baş vermiş yanğın zamanı Müqəddəs Ruh məbədi əhəmiyyətli dərəcədə zədələnmişdi, lakin təmirdən sonra etibarlı bir şəkildə 1679-cu ildə yeni kilsə üçün yenidənqurma işlərinə kimi uğurla fəaliyyət göstərmişdi[2].
Müasir Fransisk kilsəsi 1679—1685-ci illər arasında yüksək barokko üslubunda, fransalı memar Jan-Baptist Matei və italiyalı ustalar Domeniko Kanevalle və Qaudensio Kazanovanın rəhbərliyi altında inşa olunmuşdur. Kilsə 1688-ci ildə Praqa arxiyepiskopu Yan Bedrjix fon Valdşteyn tərəfindən Assizli müqəddəs Fransisk şərəfinə təqdis edilmişdir.
Müxtəlif vaxtlarda kilsə orqançalanları içərisində Yozef Seger, Kristof Villibald Qlük və Antonin Dvorjak kimi istedadlı insanlar iştirak edirdilər[3].
1990-cı ildə kommunistlər tərəfindən daha öncə milliləşdirilmiş kilsə yenidən Qırmızı xaçlı cəngavər ordeninə geri qaytarılmışdı[4].
Kilsənin təsviri
redaktəKilsə çox kiçik bir ərazidə inşa edildiyindən, o ox eni boyunca yerləşərək, şimal və cənuba istiqamətlənir. Kilsə binası bərabərtərəfli xaç şəklində tikilib. Kilsə fasadı 1723-1824-cü ildə heykəltəraşlar Andreas Filipp Kvittayner və Matey Vatslav Yatskelya tərəfindən yaradılmış beş müqəddəsin heykəlləri ilə bəzədilmişdir.
Kilsənin mərmər interyeri Tomazo Soldatinin rəsm və freskləri ilə bəzədilmişdir. Kilsənin günbəzi Vatslav Lorents Raynerin Məhşər mövzusuna aid fresklə bəzədilmişdir. Əsas altar Yan Kriştof Lişka tərəfindən yaradılmış ‘’Müqəddəs Fransiskin Stiqmatizasiyası’’ adlı rəsm əsəri ilə bəzədilib. Kilsənin künc altarları Mixael Vilmann (1706-cı ildə vəfat edib) tərəfindən hazırlanmış “Müqəddəs Xaçın ucaldılması” və “Dilənçilərin məbəddən qovulması” adlı rəsm əsərləri ilə bəzədilmişdir.
Qədim Müqəddəs Ruh qotik kilsəsinin qalıqları yeraltı kapellada (“aşağı” kilsədə) mühafizə olunur. Onun eksteryeri süni nəfis stalaktlərlə bəzədilib, həmin yerdə həmçinin bir sıra məşhur şəxsiyyətlərin məzarları yerləşir.
Ədəbiyyat
redaktə- Marianne Mehling (Hrsg.): Knaurs Kulturführer in Farbe Tschechische Republik, Slowakische Republik. Droemer Knaur, München 1993, ISBN 3-426-26609-1, S. 218.
- Erhard Gorys: Tschechische Republik. DuMont, Köln 1994, ISBN 3-7701-2844-3, S. 54f.
- Jan Otto (Hrsg.): Ottův Slovnik Naučný. Band 20: Pohora - Q. v. Praha 1908, , S. 456.
- Arcibiskupství pražské (Hrsg.): Svatá Anežka Česká - princezna a řeholnice. (Katalog zur gleichnamigen Ausstellung), Praha 2011, ISBN 978-80-7422-145-3.
- Václav Ledvinka, Jiří Pešek: Prag. Nakladatelstvi Lidonve Noviny, Praha 2000, ISBN 80-7106-462-9 (dt. Übersetzung)
- Petr Heřman: Křižovnicky kostel sv. Frantiska in Staletá Praha - Královská cesta. kolektiv autorů, Panorama, Praha 1991, S. 235 ff
İstinadlar
redaktə- ↑ Radio Prag: Heilige Agnes - Prinzessin und Ordensschwester. aufgerufen 1. Januar 2013.
- ↑ Prehistory. Arxivləşdirilib 2013-04-07 at the Wayback Machine auf: praha.eu, aufgerufen 19. Januar 2013. (engl.)
- ↑ Evžen Veselý: Prag - Kirchen Kapellen Synagogen. Asco Verlag, 1992, ISBN 80-85377-16-0.
- ↑ Detlev Arens: Prag - Kultur und Geschichte der „Goldenen Stadt“. DuMont, Köln 2010, ISBN 978-3-7701-4303-0. (online auf: books.google.de, aufgerufen 7. Juni 2011)
Xarici keçidlər
redaktə- Článek na turistik.cz
- Článek na pis.cz
- Церковь Святого Франциска Ассизского на pragueguidebook.ru
- Церковь Святого Франциска Ассизского на pragagid.ru
- Ekert František Dějiny a popsání chrámů, kaplí, posvátných soch, klášterů i jiných pomníků katolické víry a nábožnosti v hlavním městě království Českého. Praha. 1883. s. 329—348 Arxivləşdirilib 2014-10-14 at the Wayback Machine