Batat

Batat (lat. Ipomoea batatas) — bitkilər aləminin quşüzümüçiçəklilər dəstəsinin sarmaşıqkimilər fəsiləsinin i̇pomeya cinsinə aid bitki növü.

Batat
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superasteridlər Klad: Asteridlər Klad: Lamidlər Dəstə: Quşüzümüçiçəklilər Fəsilə: Sarmaşıqkimilər Triba: Ipomoeeae Cins: İpomeya Növ: Batat
Beynəlxalq elmi adı
Ipomoea batatas Lam., 1793
Şəkil axtarışı ITIS   30764 NCBI   4120 EOL   580962

Batat şirin kartof da adlanır. Kartofa oxşayır, əsasən Çində, Cənubi Amerikada, Yaponiyada, Hindistanda, Yeni Zelandiyada, Türkmənistanda və Şimali Qafqaz bölgəsində yayılmışdır. Batat istisevən çoxillik bitkidir.

Uzunsov formalıdır, çəkisi 0,3-dən 1,5 kq-a qədərdir. Tərkibində orta hesabla 72,5% (7-175%) su, 3,75% zülal, 24% karbohidrat, o cümlədən 15-20% nişasta və 1,2-2% şəkər, 0,8-1,5% mineral maddə, 1% sellüloza vardır. 100 qr batat 466 kCoul enerji verir. Tərkibində 397 mq% K, 49 mq% P, 1 mq% Fe, vitaminlərdən mq%-lə: C – 23, B1 – 0,10, B2 – 0,05, P – 0,5 və 0,3 mq% karotin vardır. Batatın ətli hissəsi ağ qırmızı və ya çəhrayı olur. Şirin xörəklərin və sulu xörəklərin hazırlanmasında istifadə olunur.

Sinonimləri

Homotipik sinonimləri

• Batatas batatas (L.) H.Karst.
• Convolvulus batatas L.
• Convolvulus esculentus Salisb.
• Solanum batatas (L.) Aikman

Heterotipik sinonimləri

• Batatas betacea Lindl.
• Batatas edulis (Thunb.) Choisy
• Batatas edulis var. erythrorrhiza Voigt
• Batatas edulis var. leucorrhiza Voigt
• Batatas edulis var. porphyrorhiza (Griseb.) Ram.Goyena
• Batatas edulis var. xanthorhiza Choisy
• Batatas wallii C.Morren
• Batatas xanthorhiza Bojer
• Convolvulus apiculata M.Martens & Galeotti
• Convolvulus attenuatus M.Martens & Galeotti
• Convolvulus batata Vell.
• Convolvulus chrysorrhizus Sol. ex G.Forst.
• Convolvulus edulis Vell.
• Convolvulus edulis Thunb.
• Convolvulus fastigiatus Roxb.
• Convolvulus platanifolius Vahl
• Convolvulus septangularis Steud.
• Convolvulus tuberifer Steud.
• Convolvulus tuberosus Vell.
• Convolvulus tuxtlensis Sessé & Moc.
• Convolvulus variabilis Cham. & Schltdl.
• Convolvulus varius Vell.
• Ipomoea batatas var. batatas
• Ipomoea batatas var. caespitosa Makino ex H.Hara
• Ipomoea batatas var. cannabina Hallier f.
• Ipomoea batatas var. dissoluta Kuntze
• Ipomoea batatas var. edulis (Thunb.) Makino
• Ipomoea batatas var. erythrorrhiza (Voigt) M.R.Almeida
• Ipomoea batatas var. fastigiata (Sweet) Kuntze
• Ipomoea batatas var. indivisa Griseb. ex Meisn.
• Ipomoea batatas var. leucorrhiza Griseb.
• Ipomoea batatas var. leucorrhiza (Voigt) M.R.Almeida
• Ipomoea batatas var. lobata Gagnep. & Courchet
• Ipomoea batatas var. porphyrorhiza Griseb.
• Ipomoea batatas var. subscandens Kuntze
• Ipomoea batatas f. trifida Moldenke
• Ipomoea batatas var. xanthorhiza (Choisy) Meisn.
• Ipomoea catesbaei G.Mey.
• Ipomoea chrysorrhiza Hook.f.
• Ipomoea confertiflora Standl.
• Ipomoea davidsoniae Standl.
• Ipomoea edulis Niederl.
• Ipomoea edulis (Thunb.) Makino
• Ipomoea fastigiata Sweet
• Ipomoea fastigiata var. ciliata Huber
• Ipomoea fastigiata var. platanifolia (Vahl) Griseb.
• Ipomoea indica var. variabilis (Cham. & Schltdl.) L.O.Williams
• Ipomoea involucrata F.Dietr.
• Ipomoea mucronata Schery
• Ipomoea platanifolia (Vahl) Roem. & Schult.
• Ipomoea purpusii House
• Ipomoea tiliacea var. merremioides Fosberg
• Ipomoea tiliacea var. smithii Fosberg
• Ipomoea variabilis (Cham. & Schltdl.) Choisy
• Ipomoea villosa Ruiz & Pav.
• Ipomoea villosa var. genuina Hallier f.
• Ipomoea vulsa House
• Ipomoea wallii (C.Morren) Godm. & Salvin
• Pharbitis villosa (Ruiz & Pav.) G.Don
• Dioscorea cylindrica Burm.f.