Kərkük

Kərkük
Kərkük
	كركوك; Kerkük; کەرکووک
	35°28′ şm. e. 44°24′ ş. u.HGYO
Ölkə	İraq;
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü	350 ± 1 m
Saat qurşağı	UTC+03:00; UTC+04:00;
Əhalisi
Əhalisi	1 031 082 nəfər (2021)
	Xəritəni göstər/gizlə Kərkük
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Kərkük (ərəb. كركوك‎ kürd. کەرکووک süry. ܟܪܟܘܟ türk. Kerkük) — İraqın ən böyük 4-cü şəhəri, Kərkük mühafazasının inzibati mərkəzi.

Tarix

Kərkük şəhəri təxminən 3000 il əvvəl şumerlər tərəfindən inşa edilmişdir. Yaqut əl-Həməvinin "Müsəmül-Buldən" əsərində Kərkük şəhərinin adı "Kerhini" olaraq verilmişdi.^[2]

Əhali

Şəhərdə 1947-ci il sayımı zamanı 68.308 nəfər, 1957-ci il sayımı zamanı 120.402 nəfər, 1965-ci il sayımı zamanı 175.303 nəfər, 1987-ci il sayımı zamanı isə 418.624^[3] nəfər qeydə alınmışdır.

Milli tərkib və dillər

İngilis zabiti Edmonds Kərkükün 20-ci əsrin ilk rübündəki əhalisi barədə danışarkən, yazır ki, əhalinin əsas hissəsi "türkmanlardır".^[4]

Kərkük şəhəri İraq türkmanlarının mədəni mərkəzidir. Qeyri-rəsmi məlumatlara əsasən 2003-cü ilədək şəhərdə əhalinin təxminən 60%-ni İraq türkmanları, 40%-ni isə kürdlər, ərəblər, assuriyalılar, ermənilər, yəhudilər və sairə xalqların nümayəndələri təşkil edirdi.^[5] Kərkük şəhəri 26 məhəllədən ibarət idi. Onun 21-də türkmanlar, 5-də isə kürdlər çoxluqda idilər.

Kərkük şəhərinin məhəllələri

Kərkükdən bir görünüş

Xasasu çayının qərbində yerləşən Türkman məhəllələri:

Qorya (türkman)
Əhməd Ağa (türkman)
Şatırlı (4/5-i türkman, 1/5-i assur və erməni)
Sarı Kahya (4/5-i türkman, 1/5-i assur)
Mahatta (türkman)
Almaz (1/3-i türkman, 1/3-i kürd və 1/3-i assur)
Bəylər (türkman)
Ərəfə (1/2-i türkman, 1/2-i assur)
Bağdad Yolu (türkman)
Tisin (türkman)
Yengi Tisin (türkman)
Həmzəlilər (türkman)
Gavur Bağı (Qarışıq: bütün millətlər)

Xasasu çayının şərqində yerləşən türkman məhəllələri:

Qala (türkman)
Müsəlla (4/5-i türkman, 1/5-i ərəb)
Çay (türkman)
Piryadi (türkman)
Ovçu (türkman)
Bulaq (4/5-i türkman, 1/5-i kürd)
Çuxur (türkman)
Axır Hüseyn (4/5-i türkman, 1/5-i kürd)
Qəssabxana (türkman)

Xasasu çayının qərbində yerləşən kürd məhəllələri:

Rəhim ova (3/4-ü türkman, 1/4-i kürd, assur və erməni)

Xasasu çayının şərqində yerləşən kürd məhəllələri:

İmam Qasım (2/3-i kürd, 1/3-i türkman)
Şorca (2/3-i kürd , 1/3-i türkman)
İskan (1960-cı ildə İraq Ordu Generalı Əbdül Kərim Qasım tərəfindən inşa etdirilib) (3/4-ü kürd , 1/4-i türkman)
Azadi (1970-ci ildə inşa edilib) (kürd)

Memarlıq

Kərkük cümə məscidi

Hamamlar

Kərkük şəhərində yerləşən ən məşhur tarixi hamamlar:

Piryadı hamamı
Dədəhəmdi hamamı
Bulaq hamamı
Cövdət hamamı
Şor hamamı
Xaç Baki hamamı
Qala hamamı
Nidələr hamamı
Toqad hamamı
Gavurbağı hamamı
İbrahim Bəy hamamı
Əli Bəy hamamı
Qorya hamamı
Saray hamamı
Hacı Həsən hamamı

Xarici keçidlər

YouTube-da bax : Az.TV-də Kərkük haqqında veriliş
YouTube-da bax : TRT1-də "Sınırlar arasında" verilişində -Kərkük
İrak Türkmen Cebhesi Haber Portalı Arxivləşdirilib 2012-03-03 at the Wayback Machine
Kerkuk City Website Arxivləşdirilib 2007-10-09 at the Wayback Machine
Global Recordings Network
Unrepresented Nations and Peoples Organization : Iraqi Turkoman

İstinadlar

↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-03-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-03-31.
↑ Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi: Doç. Dr. Ekrem Pamukçu :Kerkük tarihi Arxivləşdirilib 2012-06-16 at the Wayback Machine
↑ "The Major Cities and Agglomerations of the World – Overview : Iraq". 2017-08-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-05-11.
↑ Edmonds C.J.Kurds, Turks and Arabs. Politics, Travel and Research in North Eastern Iraq. 1919–1925. L., 1957 səh. 265
↑ Türkmeneli İşbirliği ve Kültür Vakfı :Türkmenlerin yerleşim durumu Arxivləşdirilib 2011-07-14 at the Wayback Machine:…1960 yılına kadar Kerkük nüfusunun %95'ini Türklerin oluşturduğu bilinen bir gerçektir. Şimdi ise Kerkük'ün yaklaşık olarak %60'tan fazlası yine Türk'tür geriye kalan %40'tan az bir nüfus Hıristiyan, Arap ve Kürtlerden oluşmaktadır.

Mənbə

Turkmens, Turkmeneli and the Musul Region Arxivləşdirilib 2016-03-06 at the Wayback Machine

Həmçinin bax

Mosul

[1] "Arxivlənmiş surət". 2022-03-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-03-31.

[Kerkük_tarihi-2] Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi: Doç. Dr. Ekrem Pamukçu :Kerkük tarihi Arxivləşdirilib 2012-06-16 at the Wayback Machine

[3] "The Major Cities and Agglomerations of the World – Overview : Iraq". 2017-08-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-05-11.

[4] Edmonds C.J.Kurds, Turks and Arabs. Politics, Travel and Research in North Eastern Iraq. 1919–1925. L., 1957 səh. 265

[Türkmenlerin_yerleşim_durumu-5] Türkmeneli İşbirliği ve Kültür Vakfı :Türkmenlerin yerleşim durumu Arxivləşdirilib 2011-07-14 at the Wayback Machine:…1960 yılına kadar Kerkük nüfusunun %95'ini Türklerin oluşturduğu bilinen bir gerçektir. Şimdi ise Kerkük'ün yaklaşık olarak %60'tan fazlası yine Türk'tür geriye kalan %40'tan az bir nüfus Hıristiyan, Arap ve Kürtlerden oluşmaktadır.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Kərkük
كركوك Kerkük کەرکووک


35°28′ şm. e. 44°24′ ş. u.^HGYO
Ölkə	İraq
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü	350 ± 1 m
Saat qurşağı	UTC+03:00 UTC+04:00
Əhalisi
Əhalisi	1 031 082^[1] nəfər (2021)
Xəritəni göstər/gizlə Kərkük
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar