Prokletie dağları
Prokletie[1] (mont. Проклетије, serb. Проклетије, "проклятие") / Şimali-Alban Alpları[2] (alb. Bjeshkët e Nemuna) — Balkan yarımadasında dağ massivi. Massiv Albaniya, Monteneqro və Serbiya (Kosovo) sərhəddində yerləşir. Uzunluğu 100 km olan massiv. Dinar dağları sisteminə aiddir.
| Prokletie/Şimali-Alban Andları | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Mütləq hündürlüyü | 2692 m |
| Uzunluğu |
|
| Eni | 40-90 km |
| Sahəsi | 2240 km² |
| Hündür nöqtəsi | Ezersa |
| Yaranma dövrü | Yura dövrü |
| Süxurları | əhəngdaşı, dolomit |
| Yerləşməsi | |
| 42°26′ şm. e. 19°49′ ş. u.HGYO | |
| Ölkələr | |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Ən yüksək zirvəsi — Ezersa dağıdır (2692 м[3]), digər yüksək zirvələri:Radoxina (2570 m), Cyaravisa (2656 m[3], Kosovonun ən hündür zirvəsi), Şkelzeni (2407 м), Tromeda (2366 m) və başqaları. Prokletie massivi üç ölkənin sərhəd zonasında yerləşir: Albaniya, Montenqro, Serbiya (Kosovo). Yaxınlığda Peç (Kosovo), Cyakovisa (Kosovo), Bayram-Surri (Albaniya), Podqoritsa və Qusine (Monteneqro) şəhərləri yerləşir.
Massiv Şkoder gölünün şimal-qərb qurtaracağından başlayır. Massivin cənub yamacı Drin çayı tərəfindən yuyulur. Şimal və şimal-qərb yamacı isə Lim, Moraça çaylarının qolları tərəfindən yuyulur.
Dağlar əhəngdaşı, dolomit və şist tərkibli süxürlardan təşkil olunub. Ərazidə karst geniş yayılıb. Dağların yamacları çox parçalanmış və 1700–1800 metr yüksəkliyə qədər ərazilər meşə ilə örtülüdür. Meşələrdə palıd, fıstıq, ağcaqayın, şabalıd, küknar və şam ağacları geniş yayılıb. Daha yüksək ərazilərdə — alp çəmənlikləri geniş ərazi tutur[4][4].
2009-cu ildə Prokletie dağlarında dörd buzlaq aşkar edilmişdir (1980–2240 m). Buzlaqlar dağların şimal-şərqində yerləşən dərin karlarda yerləşir. Buzlaqlar bölgə üçün xarakterik olan qar xəttindən yetərincə aşağıda meydana gəlmiş. Buna səbəb ərazidə tez-tez müşahidə edilən çovğunlar və qar örtüyünün çoxluğudur. Qar örtüyünün qalınlığı 4–5,5 metr su kütləsinə ekvivalentdir[5][6].
2008-ci ildən bölgədə dağ turizmi və alpinizm geniş yayılıb. Kosovo ərazisində isə hətta qış turizmi inkişaf etdirilib.
Xarici keçidlər
redaktə- Prokletije — summitpost.org
- Peace parks of Prokletije
İstinadlar
redaktə- ↑ Балканские страны, север // Атлас мира / сост. и подгот. к изд. ПКО "Картография" в 1999 г. ; отв. ред.: Т. Г. Новикова, Т. М. Воробьёва. — 3-е изд., стер., отпеч. в 2002 г. с диапоз. 1999 г. — М. : Роскартография, 2002. — С. 102–103. — ISBN 5-85120-055-3.
- ↑ Албания // Атлас мира / сост. и подгот. к изд. ПКО "Картография" в 1999 г. ; отв. ред.: Т. Г. Новикова, Т. М. Воробьёва. — 3-е изд., стер., отпеч. в 2002 г. с диапоз. 1999 г. — М. : Роскартография, 2002. — С. 106. — ISBN 5-85120-055-3.}
- ↑ 1 2 Карта Албании, масштаб 1:600 000, ГУГК, 1978 год, 1982 год.
- ↑ 1 2 Prokletije Arxivləşdirilib 2009-01-04 at the Wayback Machine — BirdLife
- ↑ Twenty-first Century Glaciers and Climate in the Prokletije Mountains, Albania Arxiv surəti 7 avqust 2013 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2013-08-07 at the Wayback Machine
- ↑ Little Ice Age glaciers in the Balkans: low altitude glaciation enabled by cooler temperatures and local topoclimatic controls [ölü keçid]