Sirkə anhidridi

Sirkə anhidridi (CH₃CO)₂O – rəngsiz sərt iyə malik mayedir. Benzolda, dietil efirində və başqa üzvü həlledicilərdə həll olur.

Sirkə anhidridi
Ümumi
Kimyəvi formulu	(CH3CO)2O
Molyar kütlə	102,09 q/mol
Fiziki xassələri
Sıxlıq	1,0820 q/sm³
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi	73,1  °S
Qaynama nöqtəsi	139,6  °S

Alınması

Sənayedə sirkə anhidridi asetaldehidin katalitik oksidləşməsi nəticəsində kobalt və mis asetatlarının iştiraki ilə alınır. Sirkə turşusundan su ayıran maddələrin vasitəsi ilə:

• 2CH₃COOH→(CH₃CO)₂+H₂O

Natrium asetatın xloranhidridlə dəyişmə reaksiyası nəticəsində:

• 2CH₃COONa+ClCOCH₃→(CH₃CO)₂O+NaCl

Xassələri.

Spirtlərlə mürəkkəb efirlər əmələ gətirir:

• (CH₃CO)₂O+2HOC₂H₅→2CH₃COOC₂H₅+H₂O

Aminlərlə reaksiya zamanı amidlər alınır:

• (CH₃CO₂O+2C₂H₅NH₂→CH₃CONHC₂H₅+CH₃COOH·
• C₂H₅NH₂

Sirkə anhidridini su ilə qızdırdığda sirkə turşusu alınır:

• (CH₃CO)₂O+H₂O→2CH₃COOH

Tətbiqi

Sirkə anhidridi ətirli maddələrin, dərman preparatlarının, süni liflərin və foto və kinoplyonkaların istehsalında istifadə olunur.

Mənbə

• Большая Советская Энциклопедия
• Химическая энциклопедия.М:Большая Российская энциклопедия,1992. Т. 5. С. 33