Stilpon

	Antik fəlsəfə
	Yunan fəlsəfəöncəsi dövrü; (e. ə. VII yüzilliyə qədər) Orfizm • Homer • Hesiod • Ferekid • Yeddi yunan müdriki • Epixarm
	Qədim yunan fəlsəfəsi; (e. ə. VII–IV yüzilliklər) Milet məktəbi; Fales • Anaksimandr • Anaksimen Elea məktəbi; Ksenofan • Parmenid • Eleyalı Zenon • Melissus Müstəqil filosoflar; Heraklit • Anaksaqor • Empedokl Pifaqorçular; Pifaqor • Filolaus • Hippas • Arxitas • Alkmeon Qədim yunan atomçuları; Levkipp • Demokrit Sofistlər; "Böyük" sofistlər → Protaqor • Prodikus • Qorqias • Hippias "Kiçik" sofistlər → Trasimaxus • Likofron • Kritius • Alkidamas Klassik yunan fəlsəfəsi; 1. Sokrat və sokratçılar:; Kiniklər → Antisfen • Diogen • Bion Boristenes • Kerkidas • Kratet və Hipparxia; Kirenaçılar → Aristipp • Hegesias • Annikeris • Teodorus • Evhemerus; Meqaraçılar → Evklides • Stilpon • Evbulides • Diodorus Kronus; Eretriyaçılar → Elidalı Fedon • Eretriyalı Menedem 2. Platon və erkən platonçular:; Spevsippus • Ksenokrates • Polemon • Krates • Heraklides • Eudoksus • Arkesilaus 3. Aristotel və erkən peripatetiklər:; Teofrastus • Evdemus • Straton • Dikearxus • Aristarxus • Demetri • Aristoksenus
	Ellinizm dövrünün fəlsəfəsi; (e. ə. IV–I yüzilliklər) Skeptisizm; Pirron • Enesidemus • Aqrippa Epikürçülük; Epikür • Lukretius Peripatetizm; Rodoslu Andronikus Platonizm; Karneades • Kliptomaxus • Filon Larissalı 'Stoaçılıq'; Erkən dövr → Kitiyalı Zenon • Xrisippus • Kleantes; Orta dövr → Panetius • Posidonius
	Qədim Roma dövrünün fəlsəfəsi; I–V yüzilliklər Skeptisizm; Sekst Empirik Stoaçılıq; Seneka • Epiktet • Mark Avreli • Siseron Peripatetizm; Afrodisialı Aleksandr Orta platonizm; Alkinous • Apuleyus • Qalen • Plutarx • Maksim • Filon • Selsus • Teon Neoplatonizm; Roma məktəbi → Ammonius Sakkas • Plotin • Porfirius • Amelius; Apameya məktəbi → Yamblix • Sopater; Perqama məktəbi → Sallustius • Yulian Avqust; Afina məktəbi → Afinalı Plutarx • Proklus • Marinus • Simplikius • Damaskius; İskəndəriyyə məktəbi → Hierokles • Hipatiya • İoann Filoponus Antik dini təlimlər; Qnostisizm • Hermetizm • Mitraizm; Neopifaqorçuluq → Apollonius • Nikomaxus • Numenius • Moderatus Erkən Xristian fəlsəfəsi; Klement • Origen • Avqustin Avrelius • Boesius • Saxta Dionisius Areopagit

Stilpon
Stilpon
	q.yun. Στίλπων ὁ Μεγαρεύs
Doğum tarixi	e.ə. 359
Doğum yeri	Meqаrа;
Vəfat tarixi	e.ə. 279
Elm sahəsi	fəlsəfə
Tanınmış yetirmələri	Zenon
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Stilpon (yun. Στίλπων, təxminən m. ö. 360 – 280) — qədim yunan filosofu, Meqara məktəbinin təmsilçisi. Onun barəsində Diogenes Laertius xəbər vermişdir^[1].

Həyatı və fəlsəfəsi

Stilpon fəlsəfi polemikanın (mübahisənin) ustalarından biri idi, həm də siyasətlə də məşğul olurdu. Misir hökmdarı Ptolemeus Soter ona yaxşı münasibət bəsləmiş, ölkəsinə dəvət edərək ona çoxlu pul təklif etmişdir. Ancaq, Stilpon hər şeydən imtina etmiş və o pulun isə çox az hissəni götürmüşdür.

Meqarada savaş zamanı Stilponun evi qarət olunmuşdur. Makedoiya kralı Antiqonun oğlu Demetriusa bu xəbər çatdıqda o Stilpona təklif etdi ki, zərərin qarşılanması üçün qarət olunmuş əmlakının siyahısını gətirsin. Kralın məqsədi ondan ibarət idi ki, ona itirilmişləri geri qaytarsın. Ancaq, Stilpon isə krala dedi ki, ona heç bir zərər dəyməmişdir. Çünki, onun malı, mülkü oğurlansa da, əxlaqı və ağlının ondan alınmamasını qeyd edərək, əsl zənginliyin də məhz bu olduğunu bildirmişdir.

Stilpon həm də tanrılara və dinə qarşı şübhəçi mövqedə dururdu. O demişdir ki, memar Fidiusun hazırladığı Afinanın heykəli onun yaratdığı incəsənət incisidir. Deməli o, tanrı ola bilməz^[2]. Bu iddiaya görə onu mühakimə edib sürgün etmişdirlər.

Stilpon ümumi anlayışların var olub-olmaması haqqında düşünən ilk filosoflardan biri olmuşdur. Onun fikrincə “insan” sözünü deyən heç nə demir, onun bu ifadəsinin mənası yoxdur^[3]. Çünki “insan” deyilən söz ümumi bir şeydir; nə bu, nə də o adama aid deyildir. Yuxarıda qeyd edildiyi kimi, ümumi anlayışların var olub-olmaması problemi sonralar formalaşan ortaəsr fəlsəfəsinin ən maraq doğuran mövzularından birinə çevrilmişdir.

Mənbə

Aydın Əlizadə. Antik fəlsəfə tarixi (PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. 2016. s. 111-112. ISBN 5-89968-061-X. 2016 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.

Ədəbiyyat

Aydın Əlizadə. Antik fəlsəfə tarixi (PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. 2016. s. 111-112. ISBN 5-89968-061-X. 2016 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.

Cicero, Marcus Tullius (1878), The treatises of M.T. Cicero: On the nature of the gods; On divination; On fate; On the republic; On the laws; and On standing for the consulship, translated by Yonge, Charles Duke, London: G. Bell, p. 268.
Hegel (1805), "The Philosophy of the Socratics", Lectures on the History of Philosophy.

Həmçinin bax

Meqara məktəbi

İstinadlar

↑ Diogenes Laertius. Lives and Opinions of Eminent Philosophers / Translated by C. D. Yonge. London: Georg Bell & Sons, 1915, 100-103.
↑ Diogenes Laertius. Lives and Opinions of Eminent Philosophers / Translated by C. D. Yonge. London: Georg Bell & Sons, 1915, p. 101.
↑ Diogenes Laertius. Lives and Opinions of Eminent Philosophers / Translated by C. D. Yonge. London: Georg Bell & Sons, 1915, p. 102.

[1] Diogenes Laertius. Lives and Opinions of Eminent Philosophers / Translated by C. D. Yonge. London: Georg Bell & Sons, 1915, 100-103.

[2] Diogenes Laertius. Lives and Opinions of Eminent Philosophers / Translated by C. D. Yonge. London: Georg Bell & Sons, 1915, p. 101.

[3] Diogenes Laertius. Lives and Opinions of Eminent Philosophers / Translated by C. D. Yonge. London: Georg Bell & Sons, 1915, p. 102.

[1]

[2]

[3]