Vicdan

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Adamlar əldə etdikləri pis hərəkətlərdən heç vaxt vicdan əzabı çəkmirlər. Volter
• Ağrımaq, zəif insanın bir xüsusiyyətidir və əxlaqsızlıqdır. Əxlaq da köləyə xasdır. Vicdan əxlaqı yerinə dahilik yəni iqtidara aparan əxlaqı qoymaq lazımdır. Fridrix Nitsşe
• Aktyorun ruhu var, amma ruhunun vicdanı azdır. O, özünün inandığı şeylərlə başqalarını da inanmağa məcbur edir. O, özünə inanır! Fridrix Nitsşe
• Allahın mərhəməti ilə biz ölkəmizdə üç qiymətli xoşbəxtliyə malikik: söz azadlığı, vicdan azadlığı və ağıldan heç vaxt istifadə etməmək. Mark Tven
• Allahsız vicdan hakimsiz məhkəmədir. Alfons de Lamartin
• Amerika Birləşmiş Ştatlarının vətəndaşlarının bəşəriyyətə genişlənmiş və liberal siyasət nümunələri verdiklərinə görə özlərini alqışlamaq hüququ var: təqlid etməyə layiq bir siyasət. Hamı eyni vicdan azadlığına və vətəndaşlıq immunitetinə malikdir. Artıq tolerantlıqdan danışılmır, sanki bir təbəqənin indulgensiyasına görə, digəri isə öz təbii hüquqlarından istifadə edirdi. Xoşbəxtlikdən, təəssübkeşliyə heç bir sanksiya, təqiblərə heç bir köməklik göstərməyən Birləşmiş Ştatlar Hökuməti yalnız onun himayəsi altında yaşayanların özlərini yaxşı vətəndaşlar kimi alçaltmalarını, ona hər halda təsirli dəstək vermələrini tələb edir. Corc Vaşinqton
• Azadlıq uğrunda vuruşanda diqqətli olmalı və başqalarının vicdan azadlığını pozmamalı və həmişə yadda saxlamalıyıq ki, insan ürəklərinin hakimi Allahdır. Corc Vaşinqton

B

• Bu dünyada bircə şey dilsiz danışır — vicdan. Gürcü atalar sözləri

D

• Din və məzhəb hər kəsin öz vicdanından doğan bir işdir. Heç kəs heç kimi nə bir din, nə bir məzhəbi qəbul etməyə məcbur edə bilməz. Din və məzhəb heç bir zaman siyasət aləti kimi istifadə edilə bilməz. Mustafa Kamal Atatürk

Ə

• Əgər günah ilahi surəti qaraltsa, vicdan ağrılı bir məmnunsuzluqla ruhu narahat edər… Səfillər (Viktor Hüqo)
• Əgər rahat yatmaq istəyirsənsə, yatağına özünlə təmiz vicdan apar. Bencamin Franklin
• Əsl vicdan özündə olan və özün üçün xeyirli olan barədə hökm etmək ovqatıdır. Georq Vilhelm Fridrix Hegel
• Əslində, dövlət çərçivəsində vicdan gücsüzdür, çünki insanlar buna müraciət etsələr də, hər kəs üçün fərqlidir və hər kəsin həqiqət kimi özünə sahibdir. Georq Vilhelm Fridrix Hegel
• Əzab qaçılmazdır, vicdan əzabı isə bir seçimdir. Haruki Murakami

F

• Faydalı olmaq və sakit vicdan sahibi olmaq kimi insanı həqiqi xoşbəxt edə biləcək iki istək var. Lev Tolstoy

H

• Həqiqi gözəllik üçün vicdan rahatlığı, vicdan saflığı lazımdır. Gözəllik həyatın ahəngidir, o saxtakarlıqla uyuşa bilməz. İlyas Əfəndiyev

İ

• İdealda ictimai vicdan deməlidir: əgər bizim xilasımız əzab verilmiş uşaqdan asılıdırsa, o zaman qoy hamımız məhv olaq və bu xilası qəbul etməyək. Fyodor Dostoyevski
• İnqilab harada vicdan varsa, orada mümkündür. Jan Jores
• İşin mənəvi dəyəri ondan ibarətdir ki, o, digər insanlardan daha yüksək mənbədən gəlir. O mənbə cəmiyyətdir; millətdir. Əslində, əxlaq yalnız ictimai, milli, özəl fərdlərdən ayrı və yuxarıda ola bilər. Millətin ictimai asayişi və əmin-amanlığı, rifahı, xoşbəxtliyi, gələcəkdə təhlükəsizliyi və məsumluğu, sivilizasiyanın tərəqqisi naminə maraq, zəhmət və fədakarlıq tələb edəndə canından keçməyi tələb edən milli mənəviyyatdır. Kamil xalqda milli əxlaqın tələbləri, demək olar ki, o xalqın insanları tərəfindən mühakimə olunmadan, vicdanlı və emosional motivlə irəli sürülür. Bu, ən böyük milli hissdir, milli həyəcandır. Millət anaları, millət ataları, millət müəllimləri və millət ağsaqqalları; Onların evdə, məktəbdə, orduda, fabrikdə, hər yerdə və hər işdə millətin övladlarına, millətin hər bir üzvünə yorulmadan və davamlı olaraq verəcəkləri milli tərbiyənin məqsədi, bu yüksək milli hissi gücləndirir. Əxlaqın milli-ictimai olduğunu söyləmək və onun ümmət vicdanının ifadəsi olduğunu söyləmək həm də əxlaqın müqəddəs atributunu tanımaqdır. Əxlaq müqəddəsdir; çünki onun bərabər dəyəri yoxdur və heç bir başqa cür dəyərlə ölçülə bilməz. Əxlaq müqəddəsdir; çünki ən böyük əxlaqi vicdanı olan cinayətkar üçün prioritetdir. Həmin cinayəti törədən cəmiyyət tək və təkdir. Başqa cinayətkar yoxdur. İlahiyyatda hətta məcazi mənada düşünülmüş cəmiyyət də gizlidir. Çünki vicdanımıza təsir edən mənəvi həyat, cəmiyyət üzvləri arasında əməl və təriflərdən ibarətdir. Həqiqi, doğru bir cəmiyyət sıx bir intellektual və əxlaqi fəaliyyətdir. Mustafa Kamal Atatürk

M

• Mən sizi vicdan adlanan xülyadan azad edirəm. Adolf Hitler
• Müstəqillik bir inqilab aktı idi; cümhuriyyətçilik günəş altında yeni bir şey idi; federal sistem nəhəng eksperimental laboratoriya idi. Fiziki cəhətdən amerikalılar qabaqcıl idilər; sosial və iqtisadi institutlar sahəsində də onların ənənələri qabaqcıllardan biri olmuşdur. Əvvəldən intellektual və mənəvi müxtəliflik Amerika üçün irq və dil kimi xarakterik olmuşdur. Ən fərqli Amerika fəlsəfələri transsendentalizm — Ali Qanunun fəlsəfəsi və təcrübə və plüralizm fəlsəfəsi olan praqmatizm olmuşdur. Bu iki prinsip amerikançılığın özəyini təşkil edir: Ali Qanun prinsipi və ya hökmdarların diktəsinə tabe olmaq, qanunlardan daha çox vicdan və praqmatizm prinsipi və ya tək yaxşılığın və bitmiş kainat anlayışının rədd edilməsi. Amerikalılar əvvəldən bilirdilər ki, fəth edilməli yeni dünyalar, kəşf edilməli yeni həqiqətlər var. Amerikaçılığı tək bir nümunə ilə məhdudlaşdırmaq, onu vahid bir düsturla məhdudlaşdırmaq üçün hər cür səy amerikanizmdə keçərli olan hər şeyə sədaqətsizlikdir. Henri Stil Kommager

N

• Natəmiz vicdan gözdən yayınmaz. Alman atalar sözləri

Ö

• Ömrümüzün təməlində duyğu və mənafelər deyil, vicdan və ağıl durmalıdır. Mari Monteqyu
• Özünü ləyaqətlə aparan adam vicdan əzabından azaddır. Əbül Fərəc

T

• Təmiz bir vicdan, ən rahat yastıqdır. Klemens Brentano
• Təmiz vicdan böhtandan qorxmur. Volter
• Təmiz vicdan insan üçün ən yaxşı yastıqdır. Henrik İbsen
• Təmiz vicdan nə yalandan, nə şayiələrdən, nə də dedi-qodulardan qorxar. Ovidi

V

• Vicdan Allahın daxilimizdəki səsidir. Alfons de Lamartin
• Vicdan bahalı bir xüsusiyyətdir. Ucuz insanlarda olmur. Onore de Balzak
• Vicdan başqalarının sizinlə oynadığı bir oyundur — başqaları sizə nəyin doğru, nəyin yanlış olduğunu söyləyir. Fikirlərini sizə sırıyırlar, uşaqlıqdan da onları daima sırıyırlar. Sən o qədər məsum, o qədər həssas, o qədər zərifsən ki, iz, iz qoya bilsən, onlar səni şərtləndirirlər – əvvəldən. Bu şərtlənməyə "vicdan" deyilir və bu vicdan bütün həyatınızı idarə etməyə davam edir. Vicdan cəmiyyətin sizi əsarət altına almaq strategiyasıdır. Oşo
• Vicdan — bizdə fitrən mövcud olan biliklərin məcmusudur. Viktor Hüqo
• Vicdan bizim hamımızı eqoist edir. Oskar Uayld
• Vicdan, dost kimi həmişə hakimin cəzasından qabaq köməyə gəlir. Denis Fonvizin
• Vicdan ədalətin ən yaxşı vəkilidir. Mari Monteqyu
• Vicdan ən ali qanundur. Alfons de Lamartin
• Vicdan əzabı cinayətkarda sonradan qalan yeganə hissdir. Volter
• Vicdan əzabı çəkmək səhrada susuz qalıb ölməkdən betərdir. Viktor Hüqo
• Vicdan əzabı itirilmiş ləyaqətin əks-sədasıdır. Eduard Bulver-Litton
• Vicdan güzgü kimidir, o, heç vaxt aldatmır. Corc Vaşinqton
• Vicdan haqqında danışan bir pedantik bir əxlaqçı, incə bir şəkildə qeyd edir: bu hiss fərdi axtarış işığına bənzəyir və insana salehlərin yolunu aydınlatmaq üçün verilir. Günah yoluna keçdikdən sonra, işıqlandırıcı şüa azğınlıq labirintlərində itir və ya axtarış lampası xaricə atılır, bəzən qırılır və ya qarışıqlara çırpılır. Georq Vilhelm Fridrix Hegel
• Vicdan, hər kəsin qonşusunu döymək üçün götürdüyü, lakin əsla özünə qarşı istifadə etmədiyi çubuqlara bənzər. Onore de Balzak
• Vicdan… insan sağlamlığının zirvəsində ikən və haram qənimətlərlə təmtəraq və dəbdəbə ilə keflənəndə ona nadir hallarda kömək edir. Bu, ümumiyyətlə, həyatının son hərəkətidir və burada başqalarına və ya bundan sonra özünə çox xidmət etmək çox gec olur. Corc Vaşinqton
• Vicdan itirilərkən, fəzilət də, gözəllik də itirilir. Vicdanın itirilməsi gözəlliyi çirkinliklə əvəz edir. Məhəmməd Dəvvani
• Vicdan qanunlar qanunudur. Alfons de Lamartin
• Vicdan məhkəməsi ən ali məhkəmədir. Viktor Hüqo
• Vicdan — minlərlə şahid deməkdir. M. F. Kivintilion
• Vicdan, nə qədər ki, biz onu ləkələməmişik, çox qabil və səhv etməyən hakimdir. Onore de Balzak
• Vicdan nəsihətlərinə əməl etmək adama xoş gəlir. Onore de Balzak
• Vicdan sakit olanda ürək niyə də razı qalmasın! Denis Fonvizin
• Vicdan yaddaşdan da dəqiqdir. Mixail Lermontov
• Vicdan — yaxşı yolu işıqlandıran mənəvi çıraqdır amma nə vaxt ki, pislik edirlər, onu məhv edirlər. Georq Vilhelm Fridrix Hegel
• Vicdan – yəhudilərin uydurmasıdır. Sünnətə bənzər bir şeydir. Adolf Hitler
• Vicdanı asanlıqla əyilə bilən adamla yaxınlıq etmə. Höte
• Vicdanımız onu öldürənə qədər bizim günahsız hakimimizdir. Onore de Balzak
• Vicdanın buyruğu ilə hərəkət edən adamlarda yalan və hiyləgərliyə qarşı təbii bir nifrət olur; qorxu anlarında buna bənzər nifrət motivləri ola bilər, çünki yalan ilahi bir hökmlə qadağan edilmişdir. Fridrix Nitsşe
• Vicdanın, qanunlardan fərqli olaraq, dövlətdə haqqı yoxdur; çünki bir insan öz vicdanına müraciət edərsə, birinin vicdanı, digərinin vicdanı ola bilər. Vicdanın haqlı olması üçün haqq olaraq tanıdığı şeyin bu qədər obyektiv olması lazımdır … Georq Vilhelm Fridrix Hegel
• Vicdanın nəsihətlərinə əməl etmək adama xoş gəlir. Onore de Balzak
• Vicdanın oyanması qəlbin əzəmətini göstərir. Viktor Hüqo
• Vicdanın səsi ilə hərəkət etmək ağlın səsi ilə hərəkət etməkdən rahatdır. Çünki, pis nəticədə vicdan həmişə özünə bəraət qazana və təskinlik tapa bilər. Ona görə də vicdanlı insanlar çox, ağılsız insanlar isə azdır. Fridrix Nitsşe
• Vicdansız elm ruhun çöküntüsüdür. Fransua Rable

Y

• Yaxşıda düşmənçilik, pisdə vicdan olmaz. Qazax atalar sözləri

İstinadlar

sa canım napim