Жорж Брак

Жорж Брак ( франц. Georges Braque, 13 май 1882, Аргентина - 31 август 1963, Париж ) - француз рәссамы, график, дизайнер, скульптор һәм декоратор. Кубизмға нигеҙ һалыусы ( Пабло Пикассо менән).

Биографияһы һәм ижады

Йәшлеге

Георг Брак Валь-д'Уаз департаментында Аржантёйҙа тыуған. Һөнәрселәр ғаиләһенән. Ул Гаврҙа үҫә һәм атаһы һәм олатаһы кеүек рәссам һәм декораторлыҡҡа уҡый. Ләкин ул шулай уҡ 1897-1899 йылдарҙа кистәрен сәнғәт мәктәбендә ( Шарль Луйела) төплө белем алған.

1900 йылда Брак Парижға күсенә, ул декораторлыҡҡа уҡый һәм 1902 йылда сертификат менән бүләкләнә. Һуңғараҡ ул Париж Эмбер академияһына уҡырға инә һәм унда 1904 йылға тиклем ижад итә. Бында ул Мари Лоренцин һәм Фрэнсис Пикабиа менән таныша.

Фовизм

Рактың тәүге эштәре импрессионист йүнәлешендә булһа ла, 1905 йылда фовистарҙың эштәре күргәҙмәһен ҡарағандан һуң, уларҙың стилен үҙләштерә. Повесттар төркөм менән булған була, унда Генри Матисс һәм Андре Дерен да инә. Улар мөмкин булған иң көслө эмоциональ реакция тыуҙырыу өсөн сағыу төҫтәр һәм ябай формалар ҡулланалар. Брак шулай уҡ рәссамдар Раул Дюфи һәм Автон Врис менән тығыҙ хеҙмәттәшлек итә.

1907 йылдың май айында ул Бойондороҡһоҙҙар салонында фовизм стилендәге әҫәрҙәрен уңышлы күрһәтә. Шул уҡ йылда Брак стиле әкренләп Пол Сезанн әҫәре тәьҫирендә үҫә башлай. 1906 йылда Парижда Көҙгө Салонда вафат булған Седандың ретроспектив күргәҙмәһе Авангард йүнәлешендә һиҙелерлек йоғонто яһай.

Кубизм

1907 йылда Брак шулай уҡ Пабло Пикассо оҫтаханаһында була. Уның менән осрашҡандан һуң, ул шунда уҡ сәнғәт манераһын үҙгәртә, рәсем сараларының лаконизмына һәм объекттарҙың геометрияһына ынтыла башлай. 1909-1912 йылдарҙа Брак Пикассо менән кубизмдың теоретик нигеҙен эшләй һәм был хәрәкәткә нигеҙ һалыусыларҙың береһе була. Ул ваҡытта Пикассо Гаугин, Сезан, Африкалағы ҡәбилә маскалары һәм Иберия скульптураһы тәьҫирендә булған, һәм Брак нигеҙҙә Сыҙаның идеяларын үҫтереү менән ҡыҙыҡһынған.

1908-1913 йылдарҙа Брак картиналары геометрияға һәм перспективаға яңынан ҡыҙыҡһыныуын күрһәтә башлай. Ул яҡтылыҡ һәм перспектива эффекттарын бик ныҡ өйрәнә. " Эстакала өйҙә" картинаһында ( франц. Maisons à l'Estaque Maisons à l'Estaque, 1908) Брак архитектура төҙөлөшөн кубҡа яҡын геометрик формаға килтерә. Ләкин ул күләгәне яҫы һәм өс үлсәмле итеп күрһәтә. Шулай итеп, Брак визуаль иллюзияларҙың һәм сәнғәтсә күрһәтеүҙең тәбиғәтенә иғтибарҙы йәлеп итә.

Һуғыштан һуңғы ижады

Брак Беренсе бөтә донъя һуғышында ҡатнаша, 1915 йылда ул ҡаты яралана һәм 1917 йылда ғына ижадҡа кире ҡайта ала. Был ваҡытта уның ижадында натюрморттар өҫтөнлөк итә.

Рәссам С. П. Дягилев заказы буйынса Л. Ф. Мясин ҡуйылышында В.А.Дукельский музыкаһына «Зефир һәм Флора» балеты өсөн декорациялар һәм костюмдар эшләй^[1].

Артабан образдың асыҡлығын һәм гармонияһын, уның билдәле декоративлығы эҙләй. Бер нисә картиналар серияһын яһай ("Йөҙөүсе ҡыҙҙар"рус. "Купальщицы" һ.б.). 1934 йылда рәссам тураһында беренсе монография - Карл Эйнштейн китабы донъя күрә.

Брак Икенсе бөтә донъя һуғышын ауыр кисерә, 1945 йылда бик оҙаҡ ауырый. 1949 -1956 йылдарҙа һигеҙ ҙур "Оҫтаханалар" (рус. "Мастерские") картинаһын яҙа, ул уның ижадының иң юғары нөктәһе була. 1950-се йылдарҙа бер нисә декоратив эш башҡара: ул сиркәүҙә быяла тәҙрәләр менән шөғөлләнә, Луврҙың Этруск залында түшәмде биҙәй. Брактың һуңыраҡ эшләгән мотивы - осоп барған ҡош.

Брак бик күп рәсемдәр, гравюралар һәм скульптура әҫәрҙәрен ижад итә, ләкин картиналар уның әҫәрендә төп урынды биләй. Брак Парижда 1963 йылдың 31 августында вафат була.

Урланған картиналары

2010 йылдың 20 майында Париж Заманса сәнғәт музейы уның коллекцияһынан биш картинаның урланғанлығы тураһында хәбәр итә. Георг Брактың " Олива близ Эстака" ( L'Olivier Près de l'Estaque ) картинаһы, Пабло Пикассоның" Голубь с зеленым горошком ", Анри Матистың "Пастораль" ( La Pastorale ), Амадео Модильяниҙың "Женщина с веером"( La Femme à l'Eventail) һәм Фернан Леженың" Натюрморт с подсвечниками" урланған була^[2] . Урланған картиналарҙың хаҡы 100 миллион евро була. Ҡараҡ музейға тәҙрә аша керә һәм рамкаларҙан картиналарҙы сығарып ала ^[3] . Һуңғы ун йыллыҡтарҙа сәнғәт әҫәрҙәрен иң ҙур урлауҙарҙың береһе була, һәм, эксперттар фекеренсә, заказ буйынса яһала, сөнки аукционда шундай танылған полотноларҙы һатыу мөмкин түгел.

Иҫкәрмәләр

↑ Карау Кулаков Г. М. Дукельский (Dukelsky) Владимир // Балет : энциклопедия / Гл. ред. Ю. Н. Григорович. — М.: Советская энциклопедия, 1981. — 623 с.
↑ "Пять шедевров украдены из парижского музея современного искусства". BBC News Online. 20 мая 2010 г. (билдәһеҙ)
↑ В Париже украли живописи на 100 млн (билдәһеҙ).

Әҙәбиәт

рус телендә

Брак, Жорж/Большой Кавказ — Великий канал. — М., 2006. — С. 152. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004-2017, т. 4). — ISBN 5-85270-333-8.

башҡа телдәрҙә

- Einstein C. Georges Braque. Paris: Éditions des Chroniques du jour; New York City: E. Weyhe, 1934
- Hofmann W. Georges Braque: his graphic work. New York: H.N. Abrams, 1961
- Cogniat R. Georges Braque. New York: H.N. Abrams, 1980
- Georges Braque, the Late Paintings, 1940—1963. Washington: Phillips Collection, 1982.
- Zurcher B. Georges Braque, life and work. New York: Rizzoli, 1988
- Clement R.T. Georges Braque: a bio-bibliography.Westport: Greenwood Press, 1994.
- Danchev A. Georges Braque: a life. New York: Arcade Pub., 2005
- Georges Braque et le paysage. Marseille: Musée Cantini; Paris: Hazan, 2006
- Orozco, M. The Complete Prints of Georges Braque. Catalogue raisonné. Academia.edu, 2018

Һылтанмалар

На Викискладе есть медиафайлы по теме Жорж Брак
Работы в музеях мира
Работы на artchive.com
Страница в энциклопедии Кругосвет
Статья в энциклопедии Larousse (франц.)

[1] Карау Кулаков Г. М. Дукельский (Dukelsky) Владимир // Балет : энциклопедия / Гл. ред. Ю. Н. Григорович. — М.: Советская энциклопедия, 1981. — 623 с.

[2] "Пять шедевров украдены из парижского музея современного искусства". BBC News Online. 20 мая 2010 г. (билдәһеҙ)

[3] В Париже украли живописи на 100 млн (билдәһеҙ).

[1]

[2]

[3]