Лиллехаммер

Ли́ллехаммер (шулай у Лиллегаммер, норв. Lillehammer) — Норвегиялағы Оппланн губернаһындағы ҡала һәм коммуна.

Лиллехаммер
норв. Lillehammer
Герб
Нигеҙләү датаһы	1 ғинуар 1838
Этнохороним	lillehamring һәм lillehamring
Дәүләт	Норвегия
Административ үҙәк	Лиллехаммер
Административ-территориаль берәмек	Иннландет[d]
Сәғәт бүлкәте	UTC+1:00[d]
Иң юғары нөктә	Nevelfjell[d]
Хөкүмәт башлығы вазифаһы	mayor of Lillehammer[d]
Хөкүмәт башлығы	Ingunn Trosholmen[d]
Закондар сығарыу органы	Lillehammer municipal council[d]
Ойошма ағзаһы	Creative Cities Network[d] һәм International Cities of Refuge Network[d]
Ойоштороу-хоҡуҡ формаһы	KOMM[d]
Халыҡ һаны	28 560 кеше (1 ғинуар 2023)
Ауыл биләмәһен үҙ эсенә ала	Лиллехаммер
Диңгеҙ кимәленән бейеклек	162 ± 1 метр
Туғандаш ҡала	Отран[d], Хейвард[d], Хёрсхольм[d], Оберхоф, Оулайнен[d], Сиодзава[d], Дюссельдорф[d], Лександ[d] һәм Радвилишкис[d]
Милке	Eidsiva Arena[d] һәм Lillehammer Olympic Bobsleigh and Luge Track[d]
Сиктәш	Эйер[d], Рингсакер[d], Йёвик[d], Нурре-Ланн[d] һәм Гёусдал[d]
Ҡулланылған тел	букмол[d]
Майҙан	478,16 км² (1 ғинуар 2020)
Рәсми сайт	lillehammer.kommune.no
Число домохозяйств	14 213
Лиллехаммер Викимилектә

Лиллехаммер

норв. Lillehammer
коммуна Норвегии
Герб
Ил	Норвегия
Исторический регион	Эстланн
Губерния (фюльке)	Оппланн
Адм. центр	Лиллехаммер
Халҡы (2016)	27 476 чел.
Халыҡ тығыҙлығың	чел/км²
Офиц. язык	букмол
Изменение населения за 10 лет	%
Майҙан	477,44 км²
Координаты административного центра: 61°06′49″ с. ш. 10°27′51″ в. д.
Дата образования	1390
Мэр	Сюннёве Бреннен Клеметруд
Сәғәт бүлкәте	UTC+1, летом UTC+2
ISO 3166-2 коды	NO-0501
Категория на Викискладе	Lillehammer Викимилектә
http://www.lillehammer.kommune.no/ Ҡалып:Ref-no
Лиллехаммер в составе фюльке Оппланн Фюльке Оппланн на карте Норвегии
Примечания:  Данные из Управления статистики Норвегии

Лиллехаммерҙың көнбайыштан күренеше

Географияһы

Лиллехаммер Эйер ҡалаһынан көрьяҡтараҡ, Гёусдал ҡалаһынан көньяҡ-көнсығышта һәм Йёвик ҡалаһынан төньяҡтараҡ урынлашҡан.

Был ҡалалар барыһы ла Оппланеның муниципалеттары булып тора. Лиллихамер Осло/Гардермуэн аэропортынан 145 км алыҫлыҡта ята.

Шулай уҡ, баш ҡала Ослонан 180 км алыҫлыҡта. Лиллихамерға барыуҙың иң еңел ысулы тимер юл хәрәкәте менән барыу тора.

Юлда үткән ваҡыт 1 сәғәт 45 мин., — поездар көн һайын бер сәғәт арауығында йөрөп тора. Ҡала аша Е6 шоссеһы уҙа.

Ҡалала сағыштырмаса ҡоро континенталь климат.

Тарих

Ҡала биләмәһенә кешеләр тимер быуатында уҡ килеп ултырғандар. Боронғо сагаларҙа ҡала Литликаупангр (ҙур булмаған һатыу урыны) исеме менән телгә алына, йәки Литлихамарр (бәләкәй Хамар).

Был исем ҡаланы Хамар епархияһынан айырыу өсөн бирелгән.

1390 йылда ҡала урыны үҙидара органы үҙәге булараҡ та телгә алынған. 1880 йылдарҙа бында бик йәнле баҙар булған.

1827 йылдың 27 авгусында Лиллехаммер сауҙа ҡалаһы хоҡуғын алған. Был осорҙа уның сиктәрендә 50 рәсми теркәлгән халыҡ йәшәгән.

1973 йылда Лиллехамерҙа израиль разведкаһының операцияһы арҡаһында Марокко ашнаҡсыһы Бучикхи Әхмәд атып үлтерелә.

Уны яңылыш мюнхен терактында ҡатнашыусы «Ҡара сентябрь» террористик төркөмө лидеры Саламех Хәсән тип ҡабул итәләр..

1994 йылда Лиллехамерҙа Ҡышҡы Олимпия уйындары 1994 уҙғарыла. Ҡала бар төр спорт уйындарын үткәреүгә яраҡлы үҙәк тип табыла.

2016 йылда Лиллехамерҙа Ҡышҡы үҫмерҙәр Олимпия уйындары 2016 уҙа.

Инфраструктура

Ҡаланың үҙәге XIX быуат аҙағынан һаҡланған. Ағастан төҙөлгән ҡоролмалар, Мьёса (Mjøsa) күленең төньяҡ өлөшөн һәм Логен (Lågen) йылғаһының тауҙар менән уратып алған яғында күркәм күренеш барлыҡҡа килтерә.

Үҙәк урамда променад, магазин, ҡәһүәхана, ресторандар бар.

Иҫтәлекле урындар

• 185 ҡоролманан торған Маихёугендың асыҡ һауалағы этнографик музейы.
• Художестволы (нәфис) музей
• Норвегия автомобилдәр музейы
• Бик боронғо хәҙерге ваҡытта ла сафта булыусы тәгәрмәсле пароход, ул һыуға1856 йылда төшөрөлгән
• Шушен — тау саңғыһы үҙәге һәм курорт. Ул Лиллехамер үҙәгенән 20 км көнсығышта таулы- урманлы массивта урынлашҡан.

Олимпия объекттары

• «Лисгардсбаккен» трамплин комплексы
• Лиллехаммерҙың Сана-бобслей трассаһы
• Håkons Hall|Аренаһы
• |Kanthaugen фристайл үҙәге

Билдәле шәхестәре

• Квецинский Михаил Фёдорович — хәрби етәксе, генштаб генерал-лейтенанты. Төньяҡ Аҡтар хәрәкәте ҡатнашыусыһы. 1920 йылдан Лиллехамерҙа йәшәгән, ҡала һыра ҡайнатыу йортонда эшләгән һәм таксомотор йөрөткән. 1923 йылдың 31 мартында үлгән.

Факттар

• 2012 йылда АҠШ-Норвегия «Лиллехаммер» телесериалы төшөрөлә. Уның төп геройы Нью-Йорктан йәш булмаған гангестр була.
• 2 сезонлы 15 сериялы «Металлопокалипсис» сериалының Dethklok төркөмө бер ҡатнашыусының атаһы менән хушлашыу өсөн Лиллехаммерға килә.

Һылтанмалар

• Туристическое бюро Лиллехаммера
• Лиллехаммер и Гудбрандсдален 2016 йыл 14 ноябрь архивланған.