Asya

An Asya an pinakadakulà asin pinakamatawong kontinente sa kinàban. Sakop kaini an 8.6% kan enterong ibabaw na parte kan kinàban (o 29.4% kan kadagaan na parte kaini). Poco mas o minus 4 bilyon katawo an nag-eerok digdi o an sobra sa 60% kan presenteng populasyon kan kinàban.

Nabábangâ sa anom na sub-rehiyon kan UN an Asya. An Norteng Asya, Sentral na Asya, Sur-sulnupan na Asya, Sur na Asia, Subangan na Asya asin Sur-subangan na Asya.

Mga UN subregion kan Asya Norteng Asya Central na Asya Sur-Sulnupan na Asya Sur na Asya Subangan na Asya Sur-Subangan na Asya

Mapang pisikal kan Asya (dai kabali an Sur-sulnupan na Asya).

Heograpiya

An Asya iyo an pinakadakulang kontinente asin minasakop sa dai-makulang na ikatolong parte kan kinaban. Igwang sukol ini nin 49,694,700 milya kuwadrado (mi²). nagsusuway ini sa Europa sa paagi kan sarong makinaryang libu-libong linya an minaagi gikan sa Bukid Ural paduman sa Dagat Kaspiyan, Kabukidan nin Kawkasus asin sa Dagat Itom (Black Sea). An hangganang nagbabanga sa Aprika asin Asya iyo an Kanal Suez asin an hangganan sa tanga kan Amihanan na Amerika asin Asya iyo an Itiot nin Bering. Sa amihanan kan Asya iyo an Kadagatan Artiko asin sa habangatan kaini, an Kadagatan Indyano. An Kadagatang Pasipiko an nasa subangan kan Asya asin sa sulnupan kaini madudugangan an Bukid Ural, Dagat Kaspiyan, Dagat Itom asin Dagat Egeo.

An kontinenteng ini an pinakadakulang lupalop sa bilog na kinaban asin binistong saro sa pinagsulputan kan mga dakilang Sibilisasyon na nagpabago asin naghulma sa kaisipan asin pagtubod kan mga tawo sa kinaban. Pira sa mga bistong sibilisasyon na gikan digdi sa Asya iyo an Sibilisasyon nin Tsina, Indya, Mesopotamya, Persya asin sibilisasayon na Armaiko na igwang duwang sangay - an Israel asin arabo. Nakamugtak man sa Asya an Kadagatang Indyano, Dagat Habagatan na Tsina (an pinakadakulang dagat sa kinaban), Kadagatan Pasipiko asin Kadagatan Artiko. An Europa an kadukot kaining kontinente na pinagsuway sana kan mga hangganan kan kabukidan nin URAL, Dagat Kaspiyan, Dagat Itom asin kan kabukidan nin Kawkasus. An Suez Canal naman an siyang hangganan kaini bago mag-abot sa nasyon na Ehipto kan kontinenteng Aprika. Sa dami kan mga grupo kan lahi nin mga tawo, an Asya pa langgad an nanginginot asin padagos na nag-uusbong sa pagluwas kaini paduman sa iba pang mga nasyon asin pagdagsa man digdi kan mga ibang lahi nin tawo gikan sa kontinente kan Europa, Amerika asin Afrika.

Politikal na Heograpiya

Panginot na artikulo: Politika kan Asya

Poon 1841 hanggan 1997, sarong kolonya nin british an Hong Kong.

Taywan

Pangaran	Populasyon^[1] ()	Area (km²)	Kapital
Afghanistan	34,656,032	647,500	Kabul
Armenia	2,924,816	29,743	Yerevan
Azerbaijan^[2]	9,725,376	86,600	Baku
Bahrain	1,425,171	760	Manama
Bangladesh	162,951,560	147,570	Dhaka
Bhutan	797,765	38,394	Thimphu
Brunei	423,196	5,765	Bandar Seri Begawan
Cambodia	15,762,370	181,035	Phnom Penh
China (PRC)	1,403,500,365	9,596,961	Beijing
Cyprus	1,170,125	9,251	Nicosia
Subangan na Timor	1,268,671	14,874	Dili
Egypt^[2]	95,688,681	1,010,408	Cairo
Georgia^[2]	3,925,405	69,700	Tbilisi
India	1,324,171,354	3,287,263	New Delhi
Indonesia^[2]	261,115,456	1,904,569	Jakarta
Iran	80,277,428	1,648,195	Tehran
Iraq	37,202,572	438,317	Baghdad
Israel	8,191,828	20,770	Jerusalem (disputed)
Japan	127,748,513	377,915	Tokyo
Jordan	9,455,802	89,342	Amman
Kazakhstan^[2]	17,987,736	2,724,900	Astana
Kuwait	4,052,584	17,818	Kuwait City
Kyrgyzstan	5,955,734	199,951	Bishkek
Laos	6,758,353	236,800	Vientiane
Lebanon	6,006,668	10,400	Beirut
Malaysia	31,187,265	329,847	Kuala Lumpur
Maldives	427,756	298	Malé
Mongolia	3,027,398	1,564,116	Ulaanbaatar
Myanmar	52,885,223	676,578	Naypyidaw
Nepal	28,982,771	147,181	Kathmandu
North Korea	25,368,620	120,538	Pyongyang
Oman	4,424,762	309,500	Muscat
Pakistan	211,103,000	796,095	Islamabad
Palestine	4,790,705	6,220	Ramallah (Jerusalem) (claimed)
Philippines	103,320,222	343,448	Manila
Qatar	2,569,804	11,586	Doha
Russia^[2]	143,964,513	17,098,242	Moscow
Saudi Arabia	32,275,687	2,149,690	Riyadh
Singapore	5,622,455	697	Singapore
South Korea	50,791,919	100,210	Seoul
Sri Lanka	20,798,492	65,610	Colombo
Syria	18,430,453	185,180	Damascus
Taiwan (ROC)	23,556,706	36,193	Taipei
Tajikistan	8,734,951	143,100	Dushanbe
Thailand	68,863,514	513,120	Bangkok
Turkey^[3]	79,512,426	783,562	Ankara
Turkmenistan	5,662,544	488,100	Ashgabat
United Arab Emirates	9,269,612	83,600	Abu Dhabi
Uzbekistan	31,446,795	447,400	Tashkent
Vietnam	94,569,072	331,212	Hanoi
Yemen	27,584,213	527,968	Sana'a

Within the above-mentioned states are several partially recognized countries with limited to no international recognition. None of them are members of the UN:

Flag	Name	Population	Area (km²)	Capital
	Abkhazia	242,862	8,660	Sukhumi
Plantilya:Country data Artsakh	Artsakh	146,573	11,458	Stepanakert
	Northern Cyprus	285,356	3,355	Nicosia
	South Ossetia	51,547	3,900	Tskhinvali

Toltolan

↑ "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Retrieved 10 September 2017.
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 ^2.4 ^2.5 transcontinental country.
↑ Eastern Thrace region of Turkey is in Europe. Therefore Turkey is a transcontinental country.

Sarong tamboan an artikulong ini. Makakatabang ka sa Bikol Wikipedia sa pagpoon kaining pahina.

[UN_WPP-1] "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Retrieved 10 September 2017.

[transcon-2] 2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 ^2.4 ^2.5 transcontinental country.

[3] Eastern Thrace region of Turkey is in Europe. Therefore Turkey is a transcontinental country.

[1]

[2]

[3]