Estadistika

An estadistika (Ingles: statistics) iyo an disiplina na dapit sa koleksyon, organisasyon, analisis, interpretasyon, asin presentasyon nin mga datos. Sa pag-aplikar kan estadistika sa sarong siyentipiko, industriyal, o sosyedad na problema, kumbensyonal an magpoon sa sarong populasyong estadistika o sarong modelong estadistika na aadalan. An mga populasyon pwedeng dibersong grupo nin katawohan o bagay arug kan "gabos na tawo na nag-eerok sa nasyon" o "kada atomo na minabilog sa kristal". An estadistika iyo dapit sa gabos na aspeto nin mga datos, kabali na an pagplano kan pagkolekta nin datos sa paagi kan disenyo nin mga surbey asin eksperimento.

An normal na distribusyon, sarong bistadohong probabilidad na densidad, na iyo nagagamit huli sa sentral na limitasyong teyorema (central limit theorem).

Kapag an datos nin sensus dae makolekta, an mga estadistiko minakolekta nin datos sa paagi nin paghaman nin ispesikpikong disenyo kan eksperimento asin mga sampol kan surbey. An mga representatibong pagsampol iyo nagpapahiling na an mga imperensya asin konklusyon pwedeng mapahiwas nin may rason gikan sa sampol pasiring sa bilog na populasyon. An eksperimentong pag-aadal iyo kabali an pagkua nin sukol kan sistema na yaon sa irarom nin pag-aadal, pagmanipula kan sistema, asin dagos an pagkua nin dugang na mga pagsukol gamit an kaparehas na paagi para maaraman kun an manipulasyon iyo naliwat an halaga kan mga pagsukol. Sa kontrasto, an obserbasyonal na pag-aadal iyo dae kabali an eksperimental na manipulasyon.

Panluwas na takod

• (Elektronikong Bersyon): TIBCO Software Inc. (2020). Data Science Textbook.
• Online Statistics Education: An Interactive Multimedia Course of Study. Nahaman kan Rice University (Pamayong Taga-haman), University of Houston Clear Lake, Tufts University, asin National Science Foundation.
• UCLA Statistical Computing Resources
• Philosophy of Statistics gikan sa Stanford Encyclopedia of Philosophy