Iyonisasyon
An iyonisasyon (Ingles: ionization o ionisation) iyo an proseso kun sain an atomo o molekula iyo nakakaguno nin negatibo o positibong karga sa paagi nin pag-ako o pagkawara nin mge elektron, sagkod iyo harus kaiba kan sarong pagbabagong kimikal. An minaluwas na kargadong elektrikal na atomo o molekula iyo an inaapod na iyono.
An iyonisasyon pwedeng magresulta hale sa pagkawara nin elektron pagkatapos kan kolisyon sa mga sub-atomikong partikulo, kolisyon sa iba pang mga atomo, molekula asin iyono, o sa paagi nin interaksyon sa elektromagnetikong radiasyon. An heterolitikong sugpong pagsuway asin an heterolitikong substitusyong reaksyon iyo pwedeng magresulta sa pormasyon kan iyonong pares. An iyonisasyon iyo pwedeng mangyari sa paagi nin radyoaktibong pagkalapa sa paagi nin panlaog na pagliwat na proseso, kun sain an aktibong nukleyus iyo binabalyo an saiyang enerhiya sa saro sa panlaog na elektron na minakawsa saiya na mahali.
Kagamitan
baguhonAn urualdaw na halimbawa kan gas na iyonisasyon iyo arug kan sa laog kan "fluorescent lamp" o iba pang mga "electrical discharge lamps". Nagagamit man ini sa radiasyong detektor arug kan Geiger-Müller counter o an iyonisasyong kamara. An prosesong iyonisasyon iyo mahiwas na nagagamit sa mga baryenteng kagamitan sa pundamental na siyensya (e.g. masang ispektrometriya) sagkod sa industriya (e.g., terapiyang radiasyon).
