Ok-ok
An ok-ok [2] (Ingles: Philippine tarsier, sc. Carlito syrichta) na inaapod man sa Sugbuanon asin sa ibang lenggwaheng Bisaya na mawumag, sa Waray, mago[3] sarong species nin tarsier na endemiko sa Filipinas. Ini makukua sa bandang sur-subangan kan arkipelago, partikularmente sa Bohol, Samar, asin Leyte. Ini kaapil sa 45- milyon na edad kan pamilya Tarsiidae, na an pangaran sa Ingles nakua sa halabaon na tulang nin siko an inapod na 'tarsus'. Dati kaapil sa genus na Tarsius, ini nakalista na bilang iyo-iyong myembro kan genus Carlito, bagong genus na ipinangaran sa konserbasyonistang si Carlito Pizarras.
| Ok-ok | |
|---|---|
| |
Sayantipiko na klasipikasyon 
| |
| Kahadean: | Animalia |
| Paylo: | Chordata |
| Orden: | Primates |
| Suborden: | Haplorhini |
| Pamilya: | Tarsiidae |
| Genus: | Carlito Groves & Shekelle, 2010 |
| Espesyes: | Template:Taxonomy/CarlitoC. syrichta
|
| Ngaran binomyal | |
| Template:Taxonomy/CarlitoCarlito syrichta | |
| |
| Geographic distribution of Philippine tarsier | |
| Sinonimo | |
| |
Ini inaapod pa man sa ibang lugar kan filipinas na mamag, magau, malmag, asin magatilok-iok.[4]
An ok-ok nakalakop man sa Maripipi Island, Siargao Island, Basilan Island asin Dinagat Island.[1] Ini nahiling man sa Sarangani, pero posibleng ibang subspecies. An ok-ok may abohon na barahibo alagad ikog na haros huba sa balukag. An murong tuldo' kaini sobrang napalaba'. An payo asin hawak an kalabaan mga 118-149 mm; asin nagtitimbang na 113-142 gramos. An lalake mas dakula sa babae.
Mata. Kumpara sa hawak niya, an mata kaini bulakog asin sobrang dakula. An kaha kan saiyang mata masabing mas dakula sa kaha kan saiyang hutok asin mas dakula pa sa saiyang tulak.
Ikog. An ok-ok may kalabaan an ikog na naabot 232 mm, haros mayong blaukag maliban sa bungot. An ibabawa n kan katulakan may mga gurot-gurot siring sa palad kan tawo. An ikog niya ginagamit sa pagbalanse alagad mas gusto kaini na tanos an postura asin nakakurapot sa mga sanga.
Taksonomikong pagpipisan
baguhonAn ok-ok iyo sana an myembro sa genus Carlito asin kaapil sa pamilya Tarsiidae. Tolong subspecies an sa ngonyan minimidbid.[5]
- Pamilya Tarsiidae
- Genus Tarsius: nakukua sa Sulawesi
- Genus Cephalopachus: nakukua sa Sundaland
- Genus Carlito: nakukua sa Kahiwasan Mindanao
- Species Carlito syrichta
- Subspecies Carlito syrichta syrichta sa Leyte and Samar
- Subspecies Carlito syrichta fraterculus sa Bohol
- Subspecies Carlito syrichta carbonarius sa Mindanao
- Species Carlito syrichta
An ok-ok naintrodyusir sa mga biologo'ng Solnopan kan ika-18 na siglo huli ki misyonerong J.G. Camel na pinabisto niya ini kan 1705 ki J. Petiver. Sinabi niyang an hayop gikan sa Filipinas. Si Petiver pinublikar man niya an deskripsyon kan hayop na inapod niyang Cercopithecus luzonis minimus na iyo an nagin base ni Linnaeus (1758) kan nasambit niyang Simia syrichta[6] asin ini pinamidbid nang Carlito syrichta, an presenteng pangaran sa syensia.[5][7]
Toltolan
baguhon- ↑ 1.0 1.1 Shekelle, M. (2020). "Carlito syrichta". IUCN Red List of Threatened Species 2020: e.T21492A17978520. doi:. https://www.iucnredlist.org/species/21492/17978520. Retrieved on November 19, 2021.
- ↑ ok-ok. Adrados, Jerry Escoto. Daratangan Na Olay. Common Language of the Bikolnon. Other Option Promotions. Tabaco City. 2012. p. 264. ISBN 978-971-95468-0-1
- ↑ Tramp, George Dewey Jr. Waray-English Dictionary Dunwoody Press Kensington, Maryland USA 1995 page 251
- ↑ The Philippine tarsier www.bohol.ph Retrieved November 18, 2006.
- ↑ 5.0 5.1 Error sa pag-cite: Imbalidong
<ref>tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na2010_Groves_Shekelle - ↑ Linnæus, Carl (1758). Systema naturæ per regna tria naturæ, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Tomus I (in Latin) (10th ed.). Holmiæ: Laurentius Salvius. p. 29. Retrieved November 21, 2012.
- ↑ Cabrera, Angel (May 1923). "On the Identification of Simia syrichta Linnaeus". Journal of Mammalogy (American Society of Mammalogists) 4 (2): 89–91. doi:.
