Praksyon

An praksyon (Ingles: fraction; gikan sa Latin na fractus, "napasa") minarepresenta nin parte kan kabilugan o, mas heneral, sa maski anong bilang nin may pararehas na parte. Sa urualdaw na pagsambit, an praksyon iyo nagpapaliwanag sa kun pirang parte kan sukol an yaon, halimbawa, kabanga, walong tig-lima, tolong tig-apat. An bisto o simpleng praksyon (halimbawa: ${\tfrac {1}{2}}$ asin ${\tfrac {17}{3}}$) iyo pigbibilog nin numerator na yaon sa ibabaw kan linya (o bago an slash arug kan ¹⁄₂), asin an bakong sero na denominator, na yaon sa irarom (o pagkatapos) kan linya. An mga numerator asin denominator iyo nagagamit man sa mga praksyon na dae bisto, kabali na an mga kompuwestong praksyon, kompleksong praksyon, asin salak na mga numeral.

An cake na an sarong kwarterya (sarong tig-apat) iyo pighali. An natadang tolong tig-apat iyo nasusuway kan mga tuldok na linya asin pigsuratan kan praksyon na 1/4.

An bistong praksyon iyo sarong numeral na nagrerepresenta sa rasyonal na bilang. An kaparehas na bilang iyo pwede man marepresenta bilang desimal, porsyento, o igwa nin negatibong eksponento. Halimbawa, an 0.01, 1%, asin 10⁻² iyo gabos pararehas sa praksyon na 1/100. An integer iyo pwedeng mahiling bilang igwa nin implisitong denominator na saro (halimbawa, an 7 iyo parehas sa 7/1).

An iba pang gamit kan praksyon iyo an magrepresenta sa mga rasyo asin dibisyon. Kaya an prkasyon na 3/4 iyo magagamit man sa pagrepresenta sa rasyo na 3:4 (an rasyo kan parte sa kabilogan), asin an dibisyong 3 ÷ 4 (tolo pigbanga sa apat). An kasuguang bakong sero, na iyo naaaplikar sa pagrepresenta kan dibisyon bilang sarong praksyon, iyo sarong halimbawa kan kasuguan na an dibisyon sa sero iyo daeng depinisyon.

Panluwas na takod

• "Fraction, arithmetical". The Online Encyclopaedia of Mathematics. 
• "Fraction". Encyclopædia Britannica. 
• "Fraction (mathematics)". Citizendium. 
• "Fraction". PlanetMath. Archived from the original on 25 October 2019. Retrieved 29 September 2019.