Tanglad

An tanglad (Cymbopogon citratus, sa pamilyang Germineae; Ingles, lemon grass) sarong tinanom nagtutubo sa mga lugar na maimbong asin tropikal na rona. Ini yaon sa dakulaon na genus mala ta igwang mga 500 na species an nabisto na. An duwa kaini, an cymbopogon citratus asin cymbopogon flexuosus na komun inaapod sa Ingles na lemon grass iyo an pighahalean kan lana kaini na komersyal an produksyon. Sa pagluto usong marhay ini sa kusina huli kan saiyang mahamoton na parong asin sa namit na agid sa lemonsito asin lâya.

An tinanom na tanglad

Tanglad, pangsalak sa luto

Tanglad sa natad

May sinasabing tanglad na pula asin tanglad na puti alagad mas mahamot asin mas makusog an parong kan puti.

Gamit

Tubong Indya, an tanglad mahiwas an gamit komo sarong rekado sa pagluto. Pwede ining baladon, alangon asin gibohon pulbos, o pwede man gamiton na la'bas.

Ginagamit man na gayo ini sa tsa, sopa, asin curry. Angay sa pagluto nin poltri, sira, o sa dagat na hayop arog kan pating, pagi, asbp.

An lana hale sa tanglad nagagamit komo pestisidyo asin pampatagal sa dai pagkalapa o pagkaraot kan mga papeles asin manuskrito, arog kan ginigibo sa Indya ta dai pinapadukot an pagka'alumahad sa papel mala ta dai napapara an teksto igdi.

Nadukayan man na an asayti sa tanglad igwang kari'gonan panlaban sa mga fungus.

Panlaban sa kanser

An dakulang kanoodan nadukayan kan sarong grupo nin mga para'adal sa Ben Gurion Univerwsity sa Israel iyo na an tanglad igwang kari'gonan sa paglaban sa helang na kanser. Ini nadiskubre ninda mabantig pala sa pagtunaw kan mga cell na kinakanser mala ta sa aktwal na adal ninda na in vitro namasdan nindang gayo na an molekulong citral nakukua sa tanglad ginagadan an mga makanser na cell manta dai apektado an mga malinig na cell