Панявеж
Паняве́ж (лет. Panevėžys) — горад у Летуве, на рацэ Нявежы. Адміністрацыйны цэнтар Панявескага павету і Панявескага гарадзкога раёну. Насельніцтва на 2018 год — 98 598 чалавек (пяты колькасьцю насельніцтва ў краіне). Знаходзіцца на аўтамагістралі Вільня — Рыга, чыгункай злучаецца зь Дзьвінскам і Шаўлямі, дзейнічаюць два аэрапорты мясцовага значэньня.
| Панявеж | |||||
| лет. Panevėžys | |||||
| |||||
| |||||
| Першыя згадкі: | 1503 | ||||
| Краіна: | Летува | ||||
| Павет: | Панявескі | ||||
| Раён: | Панявескі гарадзкі | ||||
| Мэр: | Рыціс Мікалас Рачкаўскас[d] | ||||
| Плошча: | 50 км² | ||||
| Вышыня: | 61 м н. у. м. | ||||
| Насельніцтва (2018) | |||||
| колькасьць: | 98 598 чал. | ||||
| шчыльнасьць: | 1971,96 чал./км² | ||||
| Часавы пас: | UTC+2 | ||||
| летні час: | UTC+3 | ||||
| Тэлефонны код: | 845 | ||||
| Паштовы індэкс: | 35001 | ||||
| Геаграфічныя каардынаты: | 55°43′30″ пн. ш. 24°21′50″ у. д. / 55.725° пн. ш. 24.36389° у. д.Каардынаты: 55°43′30″ пн. ш. 24°21′50″ у. д. / 55.725° пн. ш. 24.36389° у. д. | ||||
Панявеж на мапе Летувы   Панявеж | |||||
 Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
| |||||
| http://www.panevezys.lt | |||||
Панявеж — места гістарычнай Жамойці, якое ў 2003 годзе абвясьцілі цэнтрам афіцыйнага летувіскага этнаграфічнага рэгіёну «Аўкштайція» (атрымаў мянушку Aukstaitjos sostine — «сталіца Аўкштайціі»).
Гісторыя
рэдагаваць
|
| |
Праграмы выкладаньня летувіскай мовы ў настаўніцкай сэмінарыі, адкрытай уладамі Расейскай імпэрыі ў Панявежы — сталіцы сучаснай «Аўкштайціі»: рас. «Программа преподавания жмудского языка» (налева), рас. «Программа жмудско-литовского языка» (направа)
| ||
Упершыню Панявеж упамінаецца 7 верасьня 1503 году ў грамаце вялікага князя літоўскага Аляксандра Ягелончыка, дзе бурмістру Рымгалаў даравалася зямля з умовай пабудовы на ёй касьцёла. На правым беразе Нявежы ўтварылася паселішча з касьцёлам, Рынкам, карчмой, броварняй і лазьняй, якое атрымала назву Стары Панявеж. У пачатку ХVІ стагодзьдзя на левым беразе Нявежы на дзяржаўных землях утварылася новае паселішча, якое атрымала назву Новы Панявеж. Абедзьве часткі аб’ядналіся ў 1780 годзе. У 1727 годзе ў Панявежы заснавалі кляштар ордэну піяраў, пры якім пачаў дзейнічаць калегіюм — першая сярэдняя навучальная ўстанова ў горадзе.
Насельніцтва
рэдагавацьНасельніцтва сучаснага Панявежу складаецца зь летувісаў (96%), расейцаў (2,6%), беларусаў (0,2%), украінцаў (0,2%) і іншых (3,6%).
Спорт
рэдагавацьЭканоміка
рэдагавацьПанявеж — цэнтар прамысловасьці Летувы, тут разьмяшчаюцца некалькі буйных прадпрыемстваў, заснаваныя яшчэ ў часы СССР.