Уранізм
Уранíзм (на старагрэцкай Οὐρανός «неба») — тэрмін 19 — пачатку 20 ст. для абазначэньня мужчынскай гомасэкуальнасьці[1]. Верагодней усяго слова створанае нямецкім праўнікам і пісьменьнікам Карлам Ульрыхсам. Асабліва актыўна аўтар выкарыстоўваў яго ў апублікаваных у 1864-65 гадах пяці тамах свайго эсэ «Дасьледаваньні загадкі каханьня паміж мужчынамі» (Forschungen über das Rätsel der mannmännlichen Liebe)[2].Тэрмін «уранізм» (па-нямецку urning) паходзіць ад імя грэцкай багіні Афрадыты Ўраніі. Эпітэт Уранія азначае нябесную, духоўную іпастась багіні, бо звычайна яна вядомая для ўсіх людзей пад назовам Афрадыта Пандэмас. Уранія, такам парадкам, азначае аднаплоцевае каханьне, а Пандэмас — рознаплоцевае. Слова ўранізм і ягоныя вытворныя — ураніст, уранісцкі — сталіся важным этапам у разьвіцьці гей-тэрміналёгіі. Апрача К. Ульрыхса панятак ураніст выкарыстоўвалі вядомыя пісьменьнікі, якія самі зьяўляліся ўраністамі (гомасэксуаламі): бэльг Жорж Экгаўт[3], ангельскія гэтак званыя «ўранісцкія паэты» 19-20 ст. (Уільям Джонсан Коры, Джон Эдмунд, Эдвін Брэдфард, Джон Эдынгтан Саймандс ды йншыя)[4].
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Thomas Bohache, «‘Queer’ as Social Location: Legitimate Category or Just Propaganda?», in , London: SCM Press, →ISBN, part 3 (Queering Christ), page 194: Sodomite. Pederast. One who engages in the love that dare not speak its name. Uranian. Homosexual. Invert. Gay. Lesbian. Queer. These are just some of the words used during the Christian era to describe those whose affinity is toward one of the same sex.
- ^ Karl Heinrich Ulrichs: 1825—1895, in: The European Gay Review, Nr. 1, 1986, S. 70-74 (Online; PDF; 68 kB)
- ^ Mirande Lucien, Mon Bien Aimé Petit Sander, Lettres de Georges Eekhoud à Sander Pierron, 1892—1927, texte établi et annoté par Mirande Lucien, 310 pp. Lille, Gaykitschcamp, 1993.
- ^ Timothy d’Arch Smith, Love in Earnest: Some Notes on the Lives and Writings of English «Uranian» Poets from 1889 to 1930 (1970).