Апалон-16
«Апалон-16» (англ.: Apollo 16) — дзясяты пілатуемы касмічны карабель у рамках праграмы «Апалон», пятая высадка людзей на Месяц. Першая пасадка ў горнай мясцовасці, на пласкагор’е непадалёк ад кратара Дэкарт. Гэта была другая, пасля Апалона-15 Джэй-місія (англ.: J-mission) з акцэнтам на навуковыя даследаванні. У распараджэнні астранаўтаў (як і ў экіпажа папярэдняй экспедыцыі) быў месяцавы аўтамабіль, «Месяцавы Ровер № 2».
| Апалон-16 | |||||
| Эмблема | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| Палётныя даныя карабля | |||||
| Ракета-носьбіт | Сатурн-5 SA-511 | ||||
| Стартавая пляцоўка | Касмічны цэнтр Кенэдзі комплекс 39А, Фларыда, ЗША | ||||
| Запуск | 16 красавіка, 1972 17:54:00 GMT | ||||
| Пасадка | 27 красавіка, 1972 19:45:05 GMT | ||||
| Працягласць палёту | 265 гадзін 51 хвілін 5 секунд | ||||
| Маса | 30354 кг | ||||
| NSSDC ID | 1972-031A | ||||
| NORAD ID | 06000 | ||||
| Палётныя даныя экіпажа | |||||
| Членаў экіпажа | 3 | ||||
| Фатаграфія экіпажа | |||||
 злева направа: Томас Матынглі, Джон Янг, Чарлз Дзюк | |||||
| Звязаныя экспедыцыі | |||||
| |||||
Пасадка на Месяц ледзь не была адменена з-за непаладак у рэзервовай сістэме кіравання адхіленнем асноўнага рухавіка камандна-службовага модуля на кардане. Пасля стараннага аналізу спецыялістамі на Зямлі сітуацыі і магчымых наступстваў дазвол на пасадку быў дадзены з 6-гадзінны затрымкай.
Камандзір экіпажа Джон Янг і пілот месяцавага модуля Чарлз Дзьюк правялі на Месяцы амаль трое сутак — 71 гадзіну. Яны здзейснілі тры паездкі на «месяцавым Роверы», агульнай працягласцю 26,7 кіламетра. Тры выхады на паверхню Месяца працягваліся ў агульнай складанасці 20 гадзін 14 хвілін. Было сабрана і дастаўлена на Зямлю 95,8 кілаграмаў узораў месяцавай пароды. У ходзе гэтай экспедыцыі быў усталяваны рэкорд хуткасці перамяшчэння па Месяцы на месячным аўтамабілі — 18 км/гадз.
Экіпаж
правіцьСклад экіпажаў быў афіцыйна абвешчаны 3 сакавіка 1971 г., адразу пасля заканчэння трохтыднёвага каранціну для астранаўтаў «Апалона-14», якія вярнуліся на Зямлю 9 лютага, і больш, чым за год да вызначанага старту «Апалона-16».
Асноўны
правіць- Джон Янг — камандзір (4)
- Томас Матынглі — пілот каманднага модуля (1)
- Чарлз Дзьюк — пілот месяцавага модуля (1)
На момант палёту камандзір «Апалона-16» Джон Янг быў самым дасведчаным у атрадзе астранаўтаў ЗША. Для яго гэта быў чацвёрты касмічны палёт і другі палёт да Месяца. Першы раз ён лётаў у космас у 1965 годзе ў якасці пілота касмічнага карабля «Джэміні-3». Другі раз у 1966 — камандзірам «Джэміні-10». Свой першы палёт да Месяца ён здзейсніў у траўні 1969 гады ў якасці пілота каманднага модуля «Апалона-10». У 1970 Янг быў дублёрам Джэймса Ловела, камандзіра «Апалон-13».
Для Томаса (Кена) Матынглі гэта быў першы палёт у космас. Ён рыхтаваўся да палёту «Апалона-13» у якасці пілота каманднага модуля асноўнага экіпажа, але за тры дні да старту быў заменены дублёрам з-за боязі, што захварэе краснухай, якую яму мог перадаць Чарлз Дзьюк. Апошні рыхтаваўся да палёту «Апалона-13», як дублёр пілота месяцавага модуля. Астранаўты «Апалона-13» з-за аварыі не змаглі здзейсніць пасадку на Месяц, а Матынглі не захварэў краснухай. Па іроніі лёсу ў першы палёт Матынглі і Дзьюк адправіліся разам.
Для Чарлза Дзьюка палёт таксама быў першым. 20 ліпеня 1969 года ён быў аператарам сувязі падчас гістарычнай высадкі на Месяц экіпажа «Апалона-11» Ніла Армстранга і Эдвіна Олдрына.
Дублюючы
правіць- Фрэд Хейз — камандзір
- Сцюарт Руса — пілот каманднага модуля
- Эдгар Мітчэл — пілот месяцавага модуля
Усе члены дублюючага экіпажа мелі досвед палёту да Месяца. Фрэд Хейз лётаў у якасці пілота месяцавага модуля «Апалона-13». Сцюарт Руса быў пілотам каманднага модуля «Апалона-14». Эдгар Мітчэл лётаў разам з ім, як пілот месяцавага модуля, і ўвайшоў у гісторыю, як шосты чалавек, ступіўшы на Месяц.
Спасылкі
правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Апалон-16- Карта Месяцы: горы, кратары і знакамітыя моры (руск.)
- The Apollo Flight Journal Архівавана 24 студзеня 2012. (англ.)
- Apollo 16 Lunar Surface Journal Архівавана 25 лютага 2013. (англ.)
- (англ.) Apollo 16 Lunar Highland Rocks from Sample 63500: Bulk Composition and Mineral Chemistry
- The official web site of Charles Moss Duke Архівавана 2 лютага 2005. — Афіцыйны сайт Чарлза Дзюка (англ.)