Бетаві

Бетаві, таксама мала́йцы Бата́віі, мала́йцы Джака́рты, батаўцы (саманазва Orang Betawi) — група насельніцтва змешанага паходжання на востраве Ява, карэнныя жыхары горада Джакарта. У Інданезіі разглядаюцца як асобны народ. Прыкладная агульная колькасць (2013 г.) - 5163 тыс. чал.

Бетаві (Orang Betawi)
Агульная колькасць	5163 тыс.
Рэгіёны пражывання	востраў Ява
Мова	бетаві
Рэлігія	іслам, хрысціянства
Блізкія этнічныя групы	яванцы, малайцы

Паходжанне

Бетаві з'яўляюцца крэоламі, нашчадкамі прадстаўнікоў розных народаў, якія сяліліся ў Джакарце (у 1621 - 1942 гг. — Батвіі) пасля таго, як у XVII ст. яна была пераўтворана ў галандскую калонію. Сярод продкаў бетаві былі рабы з розных кутоў Паўднёва-Усходняй Азіі, выхадцы з Явы, еўрапейцы (пераважна галандцы, фрызы, партугальцы і немцы), кітайцы, арабы і г. д. Нягледзячы на тое, што культура і мова бетаві фарміраваліся пад значным уздзеяннем еўрапейскай і яванскай культур, яны не разглядаліся як пасярэднікі паміж каланізатарамі і карэнным насельніцтвам Інданезіі, не былі прадстаўлены ў элітных колах чыноўнікаў і адміністратараў, мелі нізкі сацыяльны статус. Пасля набыцця незалежнасці Інданезіі сітуацыя моцна не змянілася. Толькі ў 1970-ых гг. улады Джакарты звярнулі ўвагу на самабытнасць мясцовай малайскай культуры і сталі садзейнічаць яе вывучэнню і развіццю.

Асаблівасці культуры

Бетаві жывуць пераважна ў межах так званай Вялікай Джакарты, працуюць рабочымі, гандлярамі, рамеснікамі, але сярод іх таксама ёсць і сяляне, якія займаюцца вырошчваннем і продажам садавіны і гародніны. У апошнія дзесяцігоддзі сфарміраваўся бетаўскі пласт прафесійных інтэлектуалаў. Сем'і пераважна малыя нуклеарныя. Захаванню еднасці бетаві спрыяе стварэнне ў горадзе асаблівых кварталаў і раёнаў, населеных прадстаўнікамі гэтага народа.

У культуры бетаві прасочваюцца рысы кітайскага, арабскага, еўрапейскага і асабіста інданезійскага ўплыву. Гэта асабліва ярка прасочваецца ў вясельных традыцыях. Вясельная вопратка нявесты запазычана з кітайскай культуры, а вопратка жаніха паўтарае рысы вясельнай вопраткі ў Індыі і арабскіх краінах. У той жа час, музычнае і танцавальнае мастацтва, а таксама кулінарыя маюць сваю арыгінальную спецыфіку. Напрыклад, бетаўскі танец японг заснаваны на сундскім танцы джайпанган, аднак пасля ўнясення ў яго кітайскай стылістыкі стаў адрознівацца як ад арыгіналу, так і ад кітайскіх форм.

Знакаміты тэатральныя вулічныя відовішчы андэл-андэл, што суправаджаюцца выступленнем лялек да 2,5 - 3 м у вышыню:

Мова

Мова бетаві з'яўляецца крэольскай, належыць да аўстранезійскай сям'і моў, блізкая да яванскай, інданезійскай і малайскай моў. Літаратура на мове бетаві ўзнікла ў XIX ст. Адным з першых аўтараў быў Мухамад Бакір.

Рэлігія

Каля 9% вернікаў бетаві спавядаюць хрысціянства (пераважна пратэстантызм). Большасць астатніх вернікаў — мусульмане, радзей прадстаўнікі традыцыйных культаў.

Спасылкі

• Betawi: Jakarta's Indigenous People
• Ian Dulkowski, Traditional Betawi Culture Made a Comeback Through Musical
• Orang Betawi, Orang Jakarta, Orang Indonesia: Construction and transformation of ethnic, urban and national identity in Jakarta Архівавана 17 мая 2011.
• Miwa Patnani, DESCRIPTION OF HAPPINESS ON THE BETAWI PEOPLE IN PERKAMPUNGAN BUDAYA BETAWI SETU BABAKAN(недаступная спасылка)
• Betawi Region Архівавана 31 жніўня 2013.
• Jakarta Now - Culture Архівавана 24 чэрвеня 2013.