Канчатак

Канчатак (флексія) — службовая марфема, якая размяшчаецца пасля кораня або суфікса, пры дапамозе якой утвараюцца не новыя словы, а граматычныя, сінтаксічныя формы аднаго і таго ж слова.

Асаблівасці канчаткаў

• Выступаюць толькі як формаўтваральныя сродкі.
• Ужываюцца, як правіла, на канцы слова і замыкаюць марфемны рад (выключэнне: словы з постфіксам).
• Не ўваходзяць у аснову слова, не дапаўняюць яго лексічнае значэнне, выражаюць толькі граматычнае значэнне.
• Канчаткі — марфемы парадыгматычныя. Парадыгму канчаткаў не маюць нязменныя словы (інфінітывы, дзеепрыслоўі, прыслоўі, безасабова-прэдыкатыўныя словы, нескланяльныя назоўнікі і прыметнікі).

Віды канчаткаў

Паводле фанемнага складу

• Аднафанемныя (складаюцца з адной фанемы).
• Двухфанемныя (складаюцца з дзвюх фанемаў).
• Трохфанемныя (складаюцца з трох фанемаў).

Паводле размяшчэння

• Знешнія канчаткі (канцавыя марфемы).
• Унутраныя канчаткі (знаходзяцца паміж 2 асновамі або 2 каранямі). Унутр флексію маюць складаныя словы, у якіх абедзве часткі скланяюцца.

Паводле выражанасці

• Матэрыяльна выражаныя.
• Нулявыя.

Літаратура

• Беларуская граматыка: У 2 ч. — Ч. 1. Фаналогія Арфаэпія. Марфалогія. Словаўтварэнне. Націск — Мінск: Навука і тэхніка, 1985.
• Шакун Л. М. Словаўтварэнне. — Мінск: Вышэйшая школа, 1978.
• Шуба П. П. Сучасная беларуская мова. Марфаналогія. Марфалогія. Мінск, 1987.