Мовы Балівіі

У Балівіі размаўляюць на іспанскай мове (у балівійскіх варыянтах), мовах аймара, кечуа і іншых менш ужывальных мовах карэнных народаў. Падчас перапісу насельніцтва 2001 года 47% насельніцтва заявілі, што размаўляюць на адной з карэнных моў, у той час як 36% лічылі яе роднай. 33,2% насельніцтва было двухмоўным, у адрозненне ад 11,6% аднамоўных носьбітаў індзейскі і 49,8% носьбітаў іспанскай мовы. Таксама ў асобных выпадках выкарыстоўваецца англійская мова і партугальская, як мова суседняй Бразіліі.

У высакагор'ях і рэгіёнах Анд найбольш распаўсюджанымі з'яўляюцца наступныя мовы: іспанская, аймара і паўднёвая кечуа, а таксама чыпая. Ва ўсходнім рэгіёне існуе большая разнастайнасць моў карэннага насельніцтва (каля 33), хаця на іх размаўляюць у меншай ступені ў межах этнічных населеных пунктаў, а некаторыя знаходзяцца на мяжы знікнення. Сярод гэтых моў — чырыгуана (альбо ўсходнебалівійская гуарані) і сімба (альбо заходнебалівійская гуарані).

Афіцыйныя мовы Балівіі

Законам 1997 года афіцыйнымі мовамі разам з іспанскай былі абвешчаны кечуа, гуарані і аймара. Згодна з вярхоўным указам пад нумарам 25894 ад 11 верасня 2000 года, які быў абнародаваны падчас кіравання Уга Банцэра Суарэса і дзейнічаў да жніўня 2012 года, афіцыйнымі мовамі Балівіі былі прызнаныя 34 мовы карэннага насельніцтва: аймара, араона, аёрэа, баурэ, бэсіра, канічана, кавінення, каювава, чакаба, чыман, эсэ-эхха, гуарані, паўсэрна, гуараю, ітонама, лека, мачынеры, махэннё-трынітар'я, махэннё-ігнасьяна, марэ, масэтэн, мавіма, пакавара, кечуа, рэесана, сірыёна, такана, тапіетэ, тарамона, уру-чыпая, веенхаек, ямінава, юкі, юракарэ і тупі-гуарані.

У адпаведнасці з дзейнай канстытуцыяй ад 7 лютага 2009 года, Балівія прызнае трыццаць сем дзяржаўных моў, уключаючы, акрамя іспанскай, і мовы карэнных нацый і народаў, указаныя ў артыкуле 5 канстытуцыі. Акрамя таго, згодна з канстытуцыяй, урад і урады дэпартаментаў павінны выкарыстоўваць прынамсі дзве афіцыяльныя мовы, адна з якіх павінна быць іспанскай, а другая залежыць ад тэрыторыі.

Карта месцазнаходжання карэнных народаў Балівіі

Спіс афіцыйных моў Шматнацыянальнай дзяржавы Балівія

• іспанская
• аймара
• араона
• баурэ
• бэсіра
• веенхаек
• гуарані
• гуараю
• замука
• ітонама
• кавінення
• канічана
• каювава
• кечуа
• лека
• мавіма
• маропа
• марэ
• масэтэн
• махэннё-трынітар'я
• махэннё-ігнасьяна
• мачахуяй-кальяуайя
• мачынеры
• пакавара
• паўсэрна
• пукіна (вымерлая мова)
• сірыёна
• такана
• тапіетэ
• тарамона
• уру-чыпая
• чакаба
• чыман
• эсэ-эхха
• юракарэ
• ямінава