Нікала Пусэн
Нікала Пусэн (фр.: Nicolas Poussin, 1594, Ле-Андэлі, Нармандыя — 19 лістапада 1665, Рым) — знакаміты французскі гістарычны жывапісец і пейзажыст. Лідар і заснавальнік стылю класіцызму ў французскім мастацтве.
| Нікала Пусэн | |
|---|---|
| фр.: Nicolas Poussin | |
 Аўтапартрэт 1649 года | |
| Дата нараджэння | чэрвень 1594[1] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 19 лістапада 1665[3][4][…] (71 год) |
| Месца смерці | |
| Месца пахавання | |
| Грамадзянства |
 Каралеўства Францыя |
| Жонка | Anne-Marie Dughet[d] |
| Род дзейнасці | мастак, графік, архітэктурны чарцёжнік, дзеяч выяўленчага мастацтва |
| Жанр | жывапіс |
| Мастацкі кірунак | класіцызм[7] |
| Заступнікі | Cassiano dal Pozzo[d][5] |
| Уплыў | Quentin Varin[d], Ferdinand Elle[d][5], Noël Jouvenet[d][5] і Georges Lallemand[d][5] |
| Уплыў на | Гаспар Дзюгэ, Шарль Лебрэн, Pierre Le Tellier[d], Pietro Santi Bartoli[d][8] і Jean Dughet[d] |
| Подпіс |
 |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Біяграфічныя звесткі
правіцьНарадзіўся ў невялікім нармандскім гарадку. 3 1612 па 1624 жыў і працаваў у Парыжы. Вывучаў антычнае мастацтва, трактаты Леанарда да Вінчы, А. Дзюрэра, займаўся анатоміяй і матэматыкай.
Большая частка творчага шляху майстра прайшла за межамі радзімы — у Рыме (з 1624). Менавіта там былі напісаны асноўныя карціны Н. Пусэна.
Творчасць
правіцьУ адрозненне ад сваіх суайчыннікаў і сучаснікаў мастак звязваў ідэі рацыяналізму, мэтазгоднасці з антычнасцю. У сваіх творах Н. Пусэн увасобіў імкненне да велічнага спакою, высакароднай стрыманасці, гармоніі.
У Рыме былі напісаны карціны «Бітва» (1620-ыя), «Парнас» (1627—29), «Венера спіць» (1620-ыя), «Смерць Германіка» (1627).
Работа «Танкрэд і Эрмінія» (1630-ыя) стала праграмнай як для мастака, так і для ўсяго французскага класіцызму. Яна напісана на сюжэт паэмы Тарквата Тасо «Вызвалены Іерусалім» і расказвае, як амазонка Эрмінія, пакахаўшы свайго праціўніка і ворага Танкрэда, адразае валасы, каб перавязаць яго раны. Кампазіцыя карціны строга ўраўнаважана. Яна будуецца на выверанасці мас, вылучэнні планаў і так званых «куліс», на спалучэнні вялікіх колеравых плямаў (жоўтых, сініх, чырвоных). Такая пабудова дазваляе Н. Пусэну падкрэсліць паэтычна-ўзвышаны характар выявы.
Позні перыяд творчасці мастака вызначаўся зваротам да глыбокіх філасофскіх і маральных тэм. Так, у карціне «Аркадскія пастухі» (каля 1635) Н. Пусэн разважаў аб прымірэнні з рокам, мінучасці ўсяго зямнога, аб мудрым прыняцці чалавекам смерці. Паказаныя ў творы чатыры жыхары шчаслівай легендарнай краіны Аркадзіі разглядаюць надпіс на надмагільнай пліце: «I я быў у Аркадзіі». Гэта ўспрымаецца як напамін аб мінучасці маладосці, прыгажосці, як думка аб непазбежнасці смерці. Фігуры людзей, выяўленыя мастаком, нагадваюць антычныя статуі. Іх ураўнаважанасць, дакладна падабраныя дэталі касцюмаў і акружэння, роўнае рассеянае асвятленне — усё стварае ўзвышаны настрой, вольны ад марнасці і тленнасці.
Гэтая ж тэма знайшла ўвасабленне ў класічных ідэалізаваных пейзажах, створаных Н. Пусэнам у сталы і позні перыяды: «Пейзаж з Геркулесам і Какусам» (1649), «Пейзаж з Паліфемам» (1649), «Пейзаж з Арфеем і Эўрыдыкай» (каля 1650), а таксама ў серыі карцін «Поры года» (1660—64), дзе прырода і яе стан успрымаюцца мастаком у неадрыўнай сувязі з чалавекам, яго лёсам, гісторыяй жыцця і смерці.
Майстар чаканнай, рытмічнай кампазіцыі. Адным з першых ацаніў манументальнасць лакальнага колеру.
Галерэя
правіць
Гл. таксама
правіцьЗноскі
- ↑ Bénézit E., Zeiger-Viallet E., Busse J. Dictionnaire critique et documentaire des peintres, sculpteurs, dessinateurs et graveurs de tous les temps et de tous les pays — 1911.
- ↑ а б RKDartists
- ↑ Nicolas Poussin // Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7 Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Verdi R. Nicolas Poussin // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б в г д http://arts-graphiques.louvre.fr/detail/artistes/1/2141-POUSSIN-Nicolas Праверана 18 кастрычніка 2020.
- ↑ Academia.edu — 2008.
- ↑ https://www.metmuseum.org/toah/hd/pous/hd_pous.htm
- ↑ Union List of Artist Names Праверана 7 лютага 2021.
Літаратура
правіць- Лазука Б. Гісторыя сусветнага мастацтва. XVII — XVIII стагоддзі / Б.А.Лазука. — Мн.: Беларусь, 2010. ISBN 978-985-01-0899-6;
- Cambry, «Essai sur la vie et les ouvrages du Poussin» (Парыж, VII);
- Gaul de St-Germain, «Vie de N. Poussin, consideré comme chef de l'école française» (Парыж, 1806);
- H. Bouchit, «N. Poussin sa vie et son oeuvre, suivi d’une notice sur la vie et les ouvrages de Ph. de Champagne et de Champagne le neveu» (Парыж, 1858);
- Poillon, «Nicolas Poussin, étude biographique» (2 выд., Ліль, 1875).