Садам Хусейн

Садам Хусейн Абд аль-Маджыд ат-Цікрыці (28 красавіка 1937, Аль-Ауджа, Салах-эд-Дзін — 30 снежня 2006, раён Казімія, Багдад) — іракскі дзяржаўны і палітычны дзеяч, прэзідэнт Ірака (1979—2003), прэм'ер-міністр Ірака (1979—1991 і 1994—2003), генеральны сакратар іракскага аддзялення партыі Баас, старшыня Савета рэвалюцыйнага камандавання, маршал (1979).

Садам Хусейн
араб. صدام حسين‎‎
прэм’ер-міністр Ірака[d] 29 мая 1994 — 9 красавіка 2003
Папярэднік	Ahmad Husayn Khudayir as-Samarrai[d]
Пераемнік	Махамед Бахр аль-Улум
прэзідэнт Ірака[d] 16 ліпеня 1979 — 9 красавіка 2003
Папярэднік	Ахмед Хасан аль-Бакр
Пераемнік	Часовы орган кааліцыі
прэм’ер-міністр Ірака[d] 16 ліпеня 1979 — 23 сакавіка 1991
Нараджэнне	28 красавіка 1937(1937-04-28)[…] Al-Awja[d], мухафаза Салах-эд-Дзін[d], Каралеўства Ірак
Смерць	30 снежня 2006(2006-12-30)[…] (69 гадоў) Кадымія[d], Багдад
Месца пахавання	Al-Awja[d]
Бацька	Hussein 'Abid al-Majid[d]
Маці	Subha Tulfah al-Mussallat[d]
Жонка	Sajida Talfah[d] і Samira Shahbandar[d]
Дзеці	Удэй Хусейн, Raghad Hussein[d], Hala Hussain[d], Rana Hussein[d], Кусей Хусейн і мерк. Ali Hussein[d]
Веравызнанне	суніты
Партыя	Баас
Адукацыя	Каірскі ўніверсітэт Nolan Catholic High School[d]
Аўтограф
Род войскаў	Узброеныя сілы Ірака і Republican Guard[d]
Званне	Генерал-фельдмаршал
Камандаваў	Узброеныя сілы Ірака
Бітвы	Ірана-іракская вайна Уварванне Ірака ў Кувейт Вайна ў Персідскім заліве Іракская вайна 1991 Iraqi uprisings[d] Iraqi–Kurdish conflict[d] 1983–1986 Kurdish rebellions in Iraq[d] Iraqi invasion of Iran[d]
Узнагароды	Detroit Key[d] (1980)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфічныя звесткі

Скончыў універсітэт аль-Мустансірыя (Багдад). 3 1956 у Партыі арабскага сацыялістычнага адраджэння (Баас), член (з 1963), намеснік старшыні (з 1969), старшыня (з 1979) яе Рэгіянальнага камандавання ў Іраку. Пасля няўдалага замаху ў 1959 на прэзідэнта А. Касема эмігрыраваў. Пасля прыходу Баас да ўлады (люты 1963) вярнуўся ў Ірак, калі ўлада Баас была скінута (лістапад 1963), зняволены ў турму. Удзельнік дзяржаўнага перавароту (ліпень 1968), які зноў прывёў да ўлады Баас і яе лідара А. Х. аль-Бакра (дзядзьку С. Хусейна). 3 лістапада 1969 віцэ-прэзідэнт Ірака і намеснік старшыні Савета рэвалюцыйнага камандавання (СРК). У 1979 адхіліў аль-Бакра ад улады і сам стаў прэзідэнтам Ірака і старшынёй СРК. Дзякуючы велізарным даходам ад экспарту нафты ажыццявіў масштабныя рэформы, зрабіў ўзровень жыцця ў Іраку адным з самых высокіх на Блізкім Усходзе.

У 1980 годзе развязаў спусташальную вайну з Іранам, якая доўжылася да 1988 года. У ходзе вайны Садам Хусейн ажыццявіў аперацыю «Анфаль» супраць курдаў, падчас якой яго войска ўжыла хімічную зброю. У жніўні 1990 здзейсніў агрэсію супраць Кувейта, што прывяло да Кувейцкага крызісу (1990—1991) і міжнародных санкцый супраць Ірака.

Скінуты ў красавіку 2003 года ў выніку ўварвання войскаў шматнацыянальнай кааліцыі на чале з ЗША і Вялікабрытаніяй і пасля пакараны па прысудзе Вярхоўнага суду Ірака праз павешанне.

Літаратура

• Адзярыха В. Хусейн // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 17: Хвінявічы — Шчытні / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 17. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0279-2 (т. 17).