Сопла

Сопла, у некаторых крыніцах дзюза (ням.: Düse)^[1] — канал зменнага папярочнага перасеку, прызначаны для разгону вадкасцяў ці газаў да вызначанай хуткасці і надання струменю патрабаванага кірунку.

Прынцып дзеяння сопла заснаваны на бесперапынным павелічэнні хуткасці вадкасці ці газу ў кірунку плыні ад уваходнага да выходнага перасеку. Для забеспячэння плыні вадкасці (газу) неабходзен перапад ціску з перавышэннем яго на ўваходным перасеку.

Прылада

Заканчэнне рэактыўнай бруі з сопла ракетнага рухавіка RS-68 на агнявых выпрабаваннях у Касмічным цэнтры імя Стэніса, NASA, Каліфорнія, ЗША.
Масавы выдатак газу, які мінае з сопла, — каля 800 кг/с. Хуткасць заканчэння — каля 4000 м/с.

У найпростым выпадку сопла ўяўляе сабою цыліндрычны ці канічны патрубак, адзін канец якога далучаны да крыніцы вадкасці ці газу, а з іншага мінае струмень.

Прыкладамі гідраўлічных соплаў могуць служыць ствол пажарніка брандспойта ці сопла фантана.

У залежнасці ад хуткасці заканчэння вадкасці ці газу адрозніваюць дагукавое і звышгукавое сопла. Для дагукавога сопла характэрна роўнасць ціскаў на выхадзе сопла і ў навакольным асяроддзі. У такім сопле пры ўзрастанні ціску на ўваходзе сопла і сталым ціску навакольнага асяроддзя хуткасць у выходным перасеку спачатку павялічваецца, а затым пры вызначаным значэнні ўваходнага ціску становіцца сталай і не змяняецца пры далейшым павелічэнні ціску на ўваходзе. Пры гэтым хуткасць заканчэння роўная мясцовай хуткасці гуку і завецца крытычнай.

Сопла Лаваля (звышгукавое) складаецца з двух участкаў — які звужваецца, прызначанага для паскарэння струменя да мясцовай хуткасці гуку, і што пашыраецца, прызначанага для паскарэння струменя да звышгукавой хуткасці. Самы вузкі папярочны перасек звышгукавога сопла завуць крытычным.^[2]

Ужыванне

У ракетнай тэхніцы сопла — гэта частка ракетнага рухавіка, сумежная з камерай згарання, якая мае зменны перасек і прызначаная для перадачы рухавіку часткі кінэтычнай энергіі прадуктаў згарання. У ліцейнай вытворчасці (ліццё па мадэлям, якія газіфікуюцца) дзюза, ці вента (англ.: vent) — гэта цыліндр ці шасцікантовік з адтулінамі ці пазамі (шчылінамі), прызначаны для адводу паветра з паражніны прэсформы падчас запаўнення пенапалістыролам і падача пару, неабходнага для фармавання пенамадэлі.

У прыладзе струменевых прынтараў дзюза, ці фарсунка (англ. nozzle), — адтуліна, праз якую фарба падаецца на паперу.^[3]

Глядзіце таксама

Крыніцы

↑ БСЭ. Артыкул «Дюза»(недаступная спасылка)
↑ Па матэрыялах Савецкай Ваеннай Энцыклапедыі, том 7, стар.446
↑ Прынтар HP Deskjet 3325, кіраўніцтва па эксплуатацыі, на некалькіх мовах

[1] БСЭ. Артыкул «Дюза»(недаступная спасылка)

[2] Па матэрыялах Савецкай Ваеннай Энцыклапедыі, том 7, стар.446

[3] Прынтар HP Deskjet 3325, кіраўніцтва па эксплуатацыі, на некалькіх мовах

[1]

[2]

[3]