hiziv

Brezhoneg

Etimologiezh

Diwar ar c'hrennvrezhoneg hizio, da geñveriañ gant ar c'hembraeg heddiw hag ar c'herneveureg hedhyw, diwar ur ger kevrennek kengeltiek *se-diw-os, kevatal d'ar sañskriteg sadivas « kerkent ». Ar c'hevrenn kentañ eo ar ger-diskouezañ a zeu diwar ar c'heltieg *sendo- a zo deuet d'e dro diwar ar ger-diskouezañ indezeuropek *sé- boutin d'ar c'herentiad a-bezh : sañskriteg sa, goteg sa, h.a. ; hag an eil eo gwrizienn ar ger deiz.^[1]

Adverb

hiziv /'hiːziw/ /'hiw/ /'hirjo/

1. An deiz o ren; hiriv.
   • Hiziv on bet er sinema.
   • Ya ! aotrou Job, prim on hiziv, ha skuizh on aet o selaou sotonioù an dud vezv. — (Jakez Riou, An Ti Satanazet, Skridoù Breizh, 1944, p. 20.)
2. Gant emañ:
   • Hiziv emañ Pask. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 76.)
   • - N'emañ ket en imor hiziv, eme unan. — (Jakez Riou, Geotenn ar Werc'hez ha danevelloù all, Al Liamm, 1957, p. 34.)
3. An amzer a vremañ (en ur ster ledan).
   • Hiziv e vez implijet ar Genrouedad gant milionoù a dud dre ar bed.
4. Gant ar verb bezañ amzer-dremenet:
   • Hizio, 'vat, e oa ar beill war ar pesked. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 401.)

Doareoù-skrivañ all

En doare-skrivañ etrerannyezhel e vez skrivet hiziw.

Meur a zistagadur disheñvel zo d'ar ger ha ne vezont ket skrivet holl. Anat eo n'eo ket "hiziv" a veze distaget gant kengomzerien Jules Gros.

Gerioù heñvelster

Deiz (1)

• feteiz

Prantad amzer (2)

• bremañ

Troioù-lavar

• adalek hiziv
• an deiz a hiziv
• evit hiziv
• hiziv an deiz

Deveradoù

• hizivadenn
• hizivadur
• hizivaat

Krennlavarioù

• — « Gwechall diouz gwechall, hag hirio diouz hirio », a lavar tud' zo. — (Tad Medar, Diwar c'hoarzin..., Ar Vuhez Kristen, Rosko, 1945, p. 58.)

Rimadell

1. • Piv, piv, piv, Zo aet da Gemper hi'v? Rimadell

Troidigezhioù

• ainoueg : タント ^(ain) (tanto)
• alamaneg : heute ^(de)
• arabeg : الْيَوْمَ ^(ar) (al-yawma)
• bambara : bi ^(bm)
• bulgareg : днес ^(bg) (dnes), днеска ^(bg) (dneska)
• esperanteg : hodiaŭ ^(eo)
• euskareg : gaur ^(eu) , egun ^(eu)
• galizeg : hoxe ^(gl)
• galleg : aujourd'hui ^(fr)
• gresianeg : σήμερα ^(el) (símera)
• hindeg : आज ^(hi) (āj) , अद्य ^(hi) (adya)
• italianeg : oggi ^(it)
• iwerzhoneg : inniu ^(ga)
• japaneg : 今日 ^(ja) (きょう, kyō)
• katalaneg : avui ^(ca)
• kembraeg : heddiw ^(cy)
• kerneveureg : hedhyw ^(kw)
• khmer : ថ្ងៃនេះ ^(km) (thngay nih)
• koreaneg : 오늘 ^(ko) (oneul)

• laoseg : ມື້ນີ້ ^(lo) (mư̄ nī)
• luksembourgeg : haut ^(lb)
• manaveg : jiu ^(gv)
• mayaeg Yucatán : behla' ^(yua) , behla'e' ^(yua)
• okitaneg : uèi ^(oc)
• nederlandeg : vandaag ^(nl), nu ^(nl)
• perseg : امروز ^(fa) (emruz)
• poloneg : dzisiaj ^(pl) , dziś ^(pl)
• portugaleg : hoje ^(pt)
• romañcheg : oz ^(rm)
• rusianeg : сегодня ^(ru) (segódnǎ)
• saozneg : today ^(en)
• sinaeg : 今天 ^(zh) (jīntiān)
• skoseg : an-diugh ^(gd)
• sloveneg : danes ^(sl)
• spagnoleg : hoy ^(es)
• swahili : leo ^(sw)
• turkeg : bugün ^(tr)
• vietnameg : hôm nay ^(vi) , bữa nay ^(vi)
• wolof : tey ^(wo)

Anagramoù

• hiviz

Daveoù

Roll an daveoù :

• ^[1] : Lexique Étymologique des termes les plus usuels du Breton Moderne