laouen

Brezhoneg

Etimologiezh

Meneget er C'hatolikon (louen).

Da geñveriañ gant an anvioù-gwan llawen en kembraeg, lowen en kerneveureg, lauenos en galianeg.

Indezeuropeg	Henamzer uhel Kentkeltiek h.a.	Henamzer Predeneg h.a.	Krennamzer uhel Henvrezhoneg h.a.	Krennamzer izel Krennvrezhoneg h.a.	Amzerioù modern Brezhoneg h.a.	Yezhoù all
*leh₂w-(en)	*lowenos(en) *laweno-	*llowen (en)	louuen	louen	laouen lowen
			louen	lowen	lowen	Kerneveureg
				llawen	llawen	Kembraeg
		*lawenos/-a				Galianeg

Anv-gwan

Derez	Furm
Derez-plaen	laouen
Derez-uheloc'h	laouenoc'h
Derez-uhelañ	laouenañ
Derez-estlammiñ	laouenat

laouen /ˈlɔwːɛn/

1. Zo levenez ennañ.
   • Laouen on evel an heol. (laouen-bras).
   • Nedeleg laouen.
   • Sede ma voe stlapet ejened palevarzhet d'al loened, a voe laoue-bras. — (Troude ha Milin, Labous ar Wirionez ha Marvailhoù all, Skridoù Breizh, 1950, p. 35.)
   • Al loen a wele an dra-se hag a deue doñvoc'h-doñvañ, laouenoc'h-laouenañ bemdez ... — (Troude ha Milin, Labous ar Wirionez ha Marvailhoù all, Skridoù Breizh, 1950, p. 109.)
2. bezañ laouen oc'h ober un dra bennak :
   • [...] ; me 'gred, koulskoude, e vije bet ken laouen, o klevet kanaouennou eul labous pe c'houitelladennou eur mesaer. — (Ivon Krog, Eur Zac'had Marvailhou, Buhez Breiz, Kemper, 1924, p. 13.)
   • Ar plac'h yaouank, laouen o welet ne rankche mui distrei d'ar mor [...]. — (G. MILIN, Gwechall-goz e oa..., Kemper, 1924, p. 28.)
   • Ar roue a voe laouen o klevet heman o prezeg : eud teod distaget 'oa. — (G. MILIN, Gwechall-goz e oa..., Kemper, 1924, p. 66.)
   • « [...]. Laouen e vijen bet o kaout ac'hanout da eil vab d' in. [...]. » — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 52.)
3. bezañ laouen ouzh hen ober (ouzh hen gwelout, ...):
   • Goulennet diganin, eme an impalaer, ar pezh a gerfet, hag e vezin laouen ouzh hen reiñ deoc'h. BUAS 665
   • Sane (a gemer dourn an Aotr. Kerlaban d'e starda hag a lavar:) Ah! na me a zo laouen ouz ho kwelet! [...] ! — (Yann-Vari Perrot, An Aotrou Kerlaban Pez farsus e 3 Arvest, Brest, 1922, p. 33.)
4. bezañ laouen da ober udb :
   • -Laouen–bras e ven da vont d’ar gêr... — (Troude ha Milin, Labous ar Wirionez ha Marvailhoù all, Skridoù Breizh, 1950, p. 109.)
   • Me am eus ho kwelet en de-man e Montroulez, p'oc'h bet eno o leina e ti ar Bozelleg hag an doare brao a ouiec'h da gemeret da zibri ho pred en deus laket ac'hanon d'ho karet dioc'htu, hag o c'houzout ervat n'oc'h morse deuet er vro -man, oun laouen da veza en em gavet ganeoc'h evit ho kas e-touez va c'henvroïz, n'o devez ket atao, red eo hel lavaret, evit an diavêzidi, an doujans a zo dleet ; mez am eus evito, selaouit ! — (Yann-Vari Perrot, An Aotrou Kerlaban Pez farsus e 3 Arvest, Brest, 1922, p. ??.)
5. ya laouen
6. laouen an tamm anezhañ

Gerioù heñvelster

• bagol,
• drant,
• drev,
• evurus / eürus
• gren
• gwenn ma bed
• gwennvidik
• gwiv,
• lirzhin
• mav,
• sart,
• seder
• en e seizh plijadur
• en e vleud

Gerioù enepster

• dilaouen
• drouklaouen
• glac'haret
• mouzhet
• trist

Gerioù kevrennek

• laouen-bras
• laouen-meurbet

Deveradoù

• amlaouen
• berrlaouen
• dilaouen
• drouklaouen

• laouenaat
• laouenan
• laouenidigezh
• levenez

Gerioù kevrennek

• ez-laouen

Troioù-lavar

• bezañ laouen e galon

Troiennoù keñveriañ

• laouen e-giz an heol : laouen evel un ael, un aelig, un ael-Doue, laouen evel un eostig, an heol, ur pintig, ar Spered Santel

  Bremaïk eo eat eus ar gear, laouen e-giz an heol, en eur lavaret roi bep a vanne eus e win mat da gement-hini a deuje en ti. — (Ivon Krog, Klenved ar Medalennou, Ti-moulerez Sant-Gwilherm, Sant-Brieg, 1909, p. 23.)

Adverb

• Ar paotr a zistroas Iaouen d'ar gear, Ieun e c'hodel baour a aour hag arc'hant. — (G. MILIN, Gwechall-goz e oa..., Kemper, 1924, p. 42.)

Troidigezhioù

• galleg : joyeux ^(fr)  ; content ^(fr)
• kembraeg : llawen ^(cy)

• kerneveureg : lowen ^(kw)
• saozneg : happy ^(en) , cheerful, merry, joyful, glad