Herkul (sazviježđe)

Herkul (lat: Hercules) je peto najveće od 88 modernih sazviježđa. Herkul je bio i jedno od originalnih Ptolomejevih 48 sazviježđa. Ime je dobilo po rimskoj verziji imena grčkog mitološkog heroja Herakla. Sunčev apeks, tačka na nebu prema kojoj se Sunce prividno kreće, nalazi se u Herkulu, blizu zvijezde Vega u susjednoj Liri. Najsjajnija zvijezda je β Herculis.

Herkul (lat.: Hercules)
klikni za veću sliku
Skraćenica	Her
Genitiv	Herculis
Simbolizira	Herkula
Rektascenzija	17 h
Deklinacija	30°
Površina	1225 kv. stepen. (rang: 5.)
Broj zvijezda sjajnijih od m = 3	0
Najsjajnija zvijezda	βHerculis (Priv. mag. 3.1)
Meteorski pljuskovi	Tau Herkulidi
Susjedna sazviježđa	Zmaj Volar Sjeverna kruna Zmija Zmijonosac Orao Strelica Lisica Lira
Vidljivo u rasponu geografskih širina: +90° i −50° U najboljem položaju za posmatranje u 21h u mjesecu julu.

Važniji objekti

Zvijezde

Herkul ne sadrži ni jednu zvijezdu iznad 3.0 magnitude.

• Dvostruke zvijezde: Gamma Herculis, Kappa Herculis, Zeta Herculis koja je istovremeno član grupe zvijezda Zeta Herculis.
• Trostruke zvijezde: Alpha Herculis, Mu Herculis koja se nalazi 27.4 sg od Sunca
• Petostruka zvijezda: Delta Herculis (Sarin)

• Glavni niz: Eta Herculis
• Divovske zvijezde: 109 Herculis, Iota Herculis, Tau Herculis, Pi Herculis
• Promjenljive zvijezde: Omicron Herculis, Theta Herculis

Zvijezde s vansolarnim planetama

Herkul ima nekoliko zvijezda oko kojih su otkrivene planete.

• Narandžasti patuljak 14 Her ima dvije potvrđene planete, otkrivene 2006. Orbita planeta ima prečnik od 2.8 AU i period obilaska od 4.9 godina.
• HD 149026 ima u orbiti oko sebe planetu tipa vrući Jupiter, jednu od najuočljivijih i najposmatranijih.
• HD 164992 ima otkrivenu prvu dugoperiodičnu planetu poput Saturna. Masa planeta je 0.36 masa Jupitera i radijus putanje 2.11 AU.
• HD 147506 ima masivnu planetu HAT-P-2b u orbiti. Masa planete je 9 puta veća od Jupiterove.
• HD 155358 ima dvije planete u orbiti. Zvijezda posebna zbog niskog stepena metalizacije koja iznosi 21% sunčeve.
• GSC 02620-00648 ima tranzitnu planetu TrES-4. Orbitalni period je 3.55 dana.
• GSC 03089-00929 ima kratkoperiodičnu tranzitnu planetu TrES-3 čija je putanja nestabilna. Period obilaska je samo 31h.
• HD 154345 ima dugoperiodičnu planetu u svojoj orbiti. Planeta ima orbitalni period od 9 godina. Prečnik orbite je 9.21 AU.

Asterizam "Keystone"

Zvijezde Eta Her, Zeta Her, Pi Her i Epsilon Her čine asterizam Keystone (Kijston), koji ima oblik četverougla.

Asterizam Keystone (podebljana linija) kako je uočen još u drevnom dobu

Objekti dubokog neba

Herkul je sazviježđe sa dva veoma sjajna i lijepa kuglasta zvjezdana jata, M13, najsjajniji kuglasto jato na sjevernoj hemisferi i M92. U sazviježđu se nalazi i relativno svijetla planetarna maglina NGC 6210.