Kopnena vojska JNA
Kopnena vojska JNA (skraćeno KoV JNA) je po brojnosti bila najveći vid Jugoslovenske narodne armije. Imala je oko 140.000 aktivnih vojnika (uključujući 90.000 regruta), a mogla je u ratnim okolnostima da mobilizira preko milion rezervista. Rezervne snage, po Koncepciji općenarodne odbrane i društvene samozaštite su bile organizirane po republičkim linijama u snage Teritorijalne odbrane i u ratnim prilikama bile bi potčinjene Vrhovnoj komandi JNA kao integralni dio obrambenog sistema. Osim TO, u ratu bi Komandi JNA bile podređene i jedinice milicije. Teritorijalnu obranu činili su bivši regruti koji su povremeno pozivani na vojne vježbe.
Kopnena vojska JNA | |
---|---|
Država | Jugoslavija |
Grana | Kopnena vojska |
Dio | JNA |
Glavno sjedište | Beograd |
Bitke | Rat u Sloveniji Rat u Hrvatskoj Rat u Bosni i Hercegovini |
Komandanti | |
General-pukovnik | Života Panić |
Historija
urediKopnena vojska JNA svoje korijene vuče iz jugoslavenskih partizanskih jedinica Drugog svjetskog rata. Kao dio antifašističke borbe u narodnooslobodilačkom ratu Jugoslavije, Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije (NOVJ), osnovana je 22. decembra 1941. u Rudom u Bosni i Hercegovini. Poslije oslobođenja Jugoslavije od okupacije Sila osovine, tog datuma se službeno obilježavao Dan JNA u SFR Jugoslaviji. U martu 1945, NOVJ je preimenovana u Vojsku Jugoslavije (Jugoslavenska Armija) a poslije 10 godina 22. decembra 1951, dobija pridjev narodna.
U septembru 1968. za podršku JNA je osnvana Teritorijalna odbrana (TO), a 21. februara 1974. jedinice TO su bile podređena pokrajinama ili republikama. Tako da su JNA i TO postali jednaki dijelovi jugoslavenskih oružanih snaga.
Organizacija
urediOrganizacija Kopnene vojske se od osnivanja nekoliko puta mijenjala. Kopnena vojska je bila podijeljena na armije (armijske oblasti), koje su uglavnom bile raspoređene po granicama saveznih republika.[1]
1983.
urediPo jugoslavenskom Ustavu iz 1974., Kopnena vojska je bila podijeljena u šest vojnih oblasti u pet republika:
- Prva armija (Beograd) - sjeverna SR Srbija i SAP Vojvodina
- Druga armija (Niš) - južna SR Srbija i SAP Kosovo
- Treća armija (Skoplje) - SR Makedonija
- Peta armija (Zagreb) - SR Hrvatska
- Sedma armija (Sarajevo) - SR Bosna i Hercegovina
- Deveta armija (Ljubljana) - SR Slovenija
- Uključen Drugi korpus (Titograd)
- Primorska pomorska vojna oblast (Split) - ranije Četvrta armija
1991.
urediUslijed proglašavanja nezavisnosti Hrvatske i Slovenije, te povlačenja JNA sa teritorija tih država, došlo je do reorganizacije armijskih oblasti:
- Prva armija - sjeverna SR Srbija, SR Bosna i Hercegovina i SAP Vojvodina
- Treća armija - SR Makedonija, južna sjeverna SR Srbija, SAP Kosovo i SR Crna Gora
- Peta armija - bivša SR Hrvatska i SR Slovenija
- Primorska pomorska vojna oblast - pomorski dijelovi bivša SR Hrvatska i SR Crne Gore[1]
1992.
urediKonačna struktura Kopnene vojske JNA izgledala je 1992. godine:
- Prva armija - sjeverna SR Srbija, SR Bosna i Hercegovina i SAP Vojvodina
- Druga armija - SR Bosna i Hercegovina
- Treća armija - SR Makedonija, južna sjeverna SR Srbija, SAP Kosovo i dijelovi SR Crne Gore
- Četvrta armija - dijelovi SR Crne Gore[1]
Napetosti unutar JNA i TO postalo je očigledno i odrazilo se na političku situaciju u Jugoslaviji koja se postupno pogoršavala poslije 1980. Savezna vlada je bila zabrinuta da će jugoslavenske republike iskoristiti TO što bi olakšalo njihovo otcjepljenje od Jugoslavije i zbog toga su razoružali Kosovski TO sa 130.000 članova. Godine 1988 JNA objedinjuje čitav TO u sastav JNA, a general Blagoje Adžić postaje gavnkmandujući oružanih snaga JNA i Generalštaba.
Činovi
urediČinovi u Kopnenoj vojsci JNA odgovarali su činovima u RV i PVO, dok su se oficirski činovi razlikovali u Jugoslavenskoj ratnoj mornarici. Osobe u rezervnom sastavu TO imale su ispred čina prefiks (rez.), što je označavalo da u tom trenutku nisu u redovnom sastavu. Čin pripadnika TO se prenosio iz vremena služenja JNA, a vremenom bi se povećavao sve do najvišeg čina (Zastavnik prve klase - za podoficire i kapetan prve klase za oficire). U slučaju aktiviranja oznaka se nije mijenjala. U kolokvijalnoj upotrebi postojala je razlika između prva četiri oficirska čina i sljedeća tri, ali se ne može govoriti o nižim oficirskim i višim oficirskim činovima, jer su svi oni bili oficiri. Nije bilo formalnog razlikovanja među njima. Uvijek se znalo, ko je stariji po činu taj je pretpostavljeni, ko je mlađi po činu taj je potčinjeni.[2] JNA - SFRJ</ref>
Uniforme
urediVojnici
urediOficiri
urediNaoružanje i vojna oprema
urediPješadijsko naoružanje
urediOklopna vozila
urediReference
uredi- ^ a b c Oružane snage SFRJ
- ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka
<ref>
; nije naveden tekst za reference s imenomIZV
- ^ [http: //stef124.tripod.com/m3.htm "Laki tenk M3 Stuart"] Provjerite vrijednost parametra
|url=
(pomoć). Stef124.tripod.com. Arhivirano s originala, 10. 3. 2004. Pristupljeno 5. 4. 2013. - ^ "Tenk T-34 u jugoslavenskoj uporabi 1945-1997". Oklop.net23.net. Arhivirano s [http: //www.oklop.net23.net/t34_u_jugoslaviji/opis.html originala] Provjerite vrijednost parametra
|url=
(pomoć), 18. 1. 2013. Pristupljeno 2013/4/5.. Provjerite vrijednost datuma u parametru:|access-date=
(pomoć) - ^ "Tenk T -34/85". Stef124.tripod.com. Arhivirano s [http: // stef124 .tripod.com / t34.htm originala] Provjerite vrijednost parametra
|url=
(pomoć), 20. 3. 2004. Pristupljeno 5. 4. 2013. - ^ [http: //stef124.tripod.com/m4.htm "Tenk Serman M-4"] Provjerite vrijednost parametra
|url=
(pomoć). Stef124.tripod.com. Arhivirano s originala, 10. 3. 2004. Pristupljeno 5. 4. 2013. - ^ "Sa osloncem na zapadnu vojnu pomoc 1950-1957". Oklop.net23.net. Arhivirano s [http: //www.oklop.net23.net/jna/1950-1957.htm originala] Provjerite vrijednost parametra
|url=
(pomoć), 18. 1. 2013. Pristupljeno 5. 4. 2013. } - ^ "Patton II M-47". Oklop.net23.net. Arhivirano s [http: //www.oklop.net23.net/m-47/PATON.HTM originala] Provjerite vrijednost parametra
|url=
(pomoć), 26. 3. 2013. Pristupljeno 2013/5/4.. Provjerite vrijednost datuma u parametru:|access-date=
(pomoć) - ^ "Novi pocetak, stari saveznik (1961-1979)". Oklop.net23.net. Arhivirano s [http: //www.oklop.net23.net/jna/1961-1987.htm originala] Provjerite vrijednost parametra
|url=
(pomoć), 18. 1. 2013. Pristupljeno 2013/4/5.. Provjerite vrijednost datuma u parametru:|access-date=
(pomoć) - ^ [http: //stef124.tripod.com/t55.htm "Tenk T-55"] Provjerite vrijednost parametra
|url=
(pomoć). Stef124.tripod.com. Arhivirano s originala, 20. 3. 2004. Pristupljeno 5. 4. 2013. - ^ "Samohodni top M7". Members.multimania.co.uk. Arhivirano s [http: //members.multimania.co.uk/oklop/m7prist.htm originala] Provjerite vrijednost parametra
|url=
(pomoć), 23. 5. 2013. Pristupljeno 2013/4/5.. Provjerite vrijednost datuma u parametru:|access-date=
(pomoć) - ^ "samohodnim orudje SU-152". Oklop.net23.net. Arhivirano s [http: //www.oklop.net23.net/isu152/opis.html originala] Provjerite vrijednost parametra
|url=
(pomoć), 10. 9. 2013. Pristupljeno 2013/4/5.. Provjerite vrijednost datuma u parametru:|access-date=
(pomoć)