Ашока
Ашока (самгардяар अशोक, МЭҮ 304—232 он) манай эринэй үмэнэ 273—232 оной хоорондо Энэдхэгэй ехэнхи газар нютагые захиржа байһан Маурья Уласай эзэн хаан. Тэрэ Энэдхэгэй түүхэдэ эгээн агуу эзэн хаан, байлдан дагуулагшын нэрээр мүнхэрэн үлэһэн болон тэрэнэй эзэнтэ гүрэн баруун зүгтэ мүнөө үeын Пакистан, Афганистан, зүүн зүгтэ Энэндхэгэй Ассам можо, Бангладеш, урда зүгтэ Тамил хүрэтэр үргэн уудам нютагые захиржа байба. Түүхэнээ тэрэнэй нэрые мүнхэлэн үлдээхэ болоһон гол үйлэнүүд байлдан дагуулагша буса харин Буддын шажаниие дэлгэрүүлэгшэ байһан ябадал бэлэй. Калинга уласые байлдан дахуулһанайнгаа дараа (МЭҮ 263 гү, али МЭҮ 265 он) тэрэ бэдэй (индуизм) шажаниие хаяжа Буддын шажанда оробо. Энэһээ хойшо тэрэ, Бурхан Багшын олон дурасхалнуудые барижа байгуулха ажалые хэһэн болон тэрэнэй байгуулһан ниислэл «Арсалан хотын» тууриһаа олдоһон баганын орой дээрэ байрлаха дүрбэн арсалангай баримал мүнөөнэй Энэдхэг Уласай түрын һүлдэ болобо.
| Ашока अशोक | |
|---|---|
| Маурьяагай эзэн хаан | |
 Хүрдэ эрьюулэгшэ хаан | |
| Хааншалал | МЭҮ 304—232 |
| Түрэһэн | МЭҮ 304 оной |
| Түрэһэн газар | Патна |
| Наһа бараһан | МЭҮ 232 оной |
| Наһа бараһан газар | Патна |
| Үмэнэхи хаан | Биндусара |
| Дараахи хаан | Дашаратха |
Буддын шажанда орохоһоон үмэнэ тэрэ эзэлэн түрэмгылэгшэ даралгылагша байһан бол Буддын шажанда ороһоноор хүн түрэлхитэнэй түүхэдэ түрүүшын удаа һайн һанаанай аян, буянай үйлэнүүдтэ хандиб үргэхэ, зохёон байгуулха ажалые һанаашалһан хүн гэжэ тэмдэглэхэ габьяае байгуулаа һэн. Ашока Буддын шажанай ашима гү, али дуугай байха, хайрлаха, үнэншэ байха, нигүүлэһэнгүй байха, сагаан хоолтон байха гэһэн 5 үндэһэн заршамай гол агуулгые тодорхойлогшо бэшэгүй баримталагша. Хожуу Харрапа (МЭӨ 1800) үээс уламжалагдан ерэһэн Дхармачакра гү, бидэнэй нэрлэжэ заншаһанаар Номой хүрдэ Буддын шажанай эгээн эртын бэлэгдэл болон Ашока хаанай ашаар оршон үеын Буддын шажанай гол бэлэг тэмдэг болоо һэн.