Nazi Dáik-guók
Chăng-kō̤ Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄ Háng-cê gì bēng-buōng. / 參考閩東語漢字其版本。
Dáik-é-cié Guók (1933–1943) Deutsches Reich Dâi-Dáik-é-cié guók (1943–1945) Großdeutsches Reich | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1933 nièng–1945 nièng | |||||||||
 gì
 hŭi-ciŏng
| |||||||||
|
Gáik-ngiòng: Ein Volk, ein Reich, ein Führer. Siŏh ciáh mìng-cŭk, siŏh ciáh dá̤-guók, siŏh ciáh nguòng-siū. | |||||||||
|
Guók-gŏ̤: Das Lied der Deutschen "Dáik-é-cié cĭ gŏ̤" (1922 - 1945) "Horst-Wessel cĭ gŏ̤" (1933 - 1945) | |||||||||
 | |||||||||
| Siū-dŭ | Báik-lìng | ||||||||
| Guăng-huŏng ngṳ̄-ngiòng | Dáik-ngṳ̄ | ||||||||
| Céng-hū | guók-gă-siâ-huôi-ciō-ngiê, ék-dōng-cié | ||||||||
• 1934–1945 | Adolf Hitler | ||||||||
• 1945 | Karl Dönitz | ||||||||
| Lĭk-sṳ̄ | |||||||||
• Gióng-lĭk | 1933 nièng | ||||||||
• hăk-biáng Ó̤-dê-lé | 1938 | ||||||||
• páh Pŏ̤-làng | 1939 | ||||||||
• dàu-hòng | 1945 nièng | ||||||||
| Miêng-cék | |||||||||
| 1939 | 633,786 km2 (244,706 sq mi) | ||||||||
| 1942 | 696,265 km2 (268,829 sq mi) | ||||||||
| Ìng-kēu | |||||||||
• 1939 | 69,860,000 | ||||||||
• 1942 | 90,030,755 | ||||||||
| Huó-bê | Guók-gă mark | ||||||||
| |||||||||
Nazi Dáik-guók (Dáik-ngṳ̄: NS-Staat) sê Dáik-guók lĭk-sṳ̄ gà̤-dēng gì siŏh ciáh guók-gă. Ĭ gì ciáng-sék guók-hô̤ hô̤ lā̤ Dâ̤ 3 Dá̤-guók (Drittes Reich), gáu-muōi-lāu găk 1943 nièng gāi siàng Dâi-Dáik-é-cié Dá̤-guók (Großdeutsches Reich). Chŭi-iòng-gōng miàng-cê hô̤ dá̤-guók, sĭk-cié mò̤ huòng-dá̤, nâ siék nguòng-siū (có̤i-cā hô̤ lā̤ cūng-tūng) gì cék-ôi.
Ciā guók-gă sáng guók-gă-siâ-huôi-ciō-ngiê, gĭng-dáng ék-buăng ké̤ṳk nè̤ng hô̤ lā̤ Nazi ciō-ngiê, gó-chṳ̄ ciā guók-gă iâ hô̤ lā̤ Nazi Dáik-guók.
1933 nièng, Nazi dōng gì Adolf Hitler siông-dài có̤ cūng-lī, Nazi Dáik-guók gióng-lĭk. Dâ̤ 2 nièng cūng-tūng Paul von Hindenburg sĕng gò̤, Hitler có̤ nguòng-siū giĕng dá̤-guók cūng-lī.
Hitler tūng-dê gì sèng-âu, Dáik-guók diŏh gĭng-cá̤, gŭng-sê̤ṳ dēng dēng gáuk huŏng-miêng dŭ huák-diēng cêng-gò̤ ká̤, báh-sáng dŭ iâ huăng-ngìng ĭ. Bók-guó găk ĭ chiū dā̤ Dáik-guók céng-hū páuk-hâi Iù-tái-nè̤ng, bô gă lā̤ mò̤ sĭng-ùng cê̤ṳ-iù, mâ̤ ūng-hṳ̄ng nè̤ng sáng gê̤ṳng-sāng-ciō-ngiê dēng dēng sṳ̆-siōng, ô gì nè̤ng dó̤i ĭ bók-muāng.
Dáik-guók diŏh 1939 nièng chĭng-liŏk Pŏ̤-làng, huák-dông Dâ̤ 2 ché̤ṳ Sié-gái-dâi-ciéng. 1940 nièng, bô gâe̤ng É-dâi-lé, Nĭk-buōng găk Báik-lìng chiĕng-dêng dùng-mèng dèu-iók, gáu-muōi cī 3 guók hô̤ lā̤ „Ché̤ṳk-sĭng-guók“. Nazi Dáik-guók có̤i cā gâe̤ng Sŭ-lièng guăng-hiê mâ̤ ngài, Sŭ-lièng gó dó̤̤i-chiū Dáik-guók kó̤ chĭng-liŏk Pŏ̤-làng; gáu-muōi-lāu 2 ciáh guók-gă có̤-mâ̤-huò, Dáik-guók diŏh 1941 nièng kó̤ páh Sŭ-lièng, ĭng-ôi tiĕng guó chéng, ké̤ṳk Sŭ-lièng páh suŏ gò̤.
1945 nièng, Ĭng-guók, Mī-guók gâe̤ng Sŭ-lièng gì liāng-dô̤-ìng găk Yalta kŭi-huôi, cà̤ páh Dáik-guók; 4 nguŏk 30 hô̤, Dáik-guók siū-dŭ Báik-lìng ké̤ṳk páh giâ, Hittler cê̤ṳ-sák. 5 nguŏk 8 hô̤, Dáik-guók dàu-hòng, Nazi Dáik-guók miĕk-uòng.
| Wikimedia Commons diē-sié ô gâe̤ng Nazi Dáik-guók ô-găng-guó gì nô̤i-ṳ̀ng. |
