Лямбда-ларар
Ля́мбда-лара (λ-ларар) — америкин математико Чёрч Алонзос, ларадаларан кхетамна формализаци а, анализ а ярхьама, кхоьллина формалан система.
ЦӀена λ-ларар
бӀаьра нисйанЦӀена λ-ларар, термаш, цунах кхин а олу объекташ («обаш»), я λ-термаш, хиттийна еккъа хийцалуш йолчу аппликаци а, абстракци а лелош. Юьхьанца цхьан констант а хилар дуьцуш а дац.
Аппликаци а, абстракци а
бӀаьра нисйанλ-лараран бухе йиллина шиъ фундаментан операци:
- Аппликаци (лат. applicatio — тӀедилла, тӀехоттар) деллачу терхьийна хьалха функци лелор я кхайкхар бохург ду. Иза билгалдоккху , — функци ю, ткъа — аргумент ю. Иза догӀу массара а математикехь тӀеэцнадолчу яздарца , иза а наггахь лелош ду, амма λ-ларарна коьрта ду, алгоритм маьӀнехь ларар, лоруш долу жамӀ деллачу чудогӀучу терахьца. Оцу маьӀнехь аппликаци тӀиера тӀе ган тарло шалха: цхьаъ — жамӀ лелор тӀиера тӀе, шиъ — лараран процесс санна. ТӀаьххьара аппликацин интерпретаци йоьзна ю β-редукци кхетамах.
- Абстракцино я λ-абстракцино (лат. abstractio — тергояйар, дӀакъастар) шен агӀора функцеш хиттайо деллачу терхьашца. Мадарра, нагахь — терахь делахь, паргӀата юкъахь долуш, тӀаккха яздаран маьӀна ду: функци аргументах, цуьнан ю кеп, цуо гойту функци. Иштта, абстракцин гӀоьнца мега керла функцеш кхолла. Оьшург, паргӀата юкъадахар , доккха хьесап долуш дац — тоьуш ду дагахь хилар, , нагахь иза иштта дацахь.
![{\displaystyle t\equiv t[x]}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/ff90a60afb3fc561d2c15da72c882b49ef631b9e)
![{\displaystyle \ \lambda x.t[x]}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/ffa29f9953718187dd6f5fe81b02d8ba9298c50b)
![{\displaystyle t[x]}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/06af44ead1ce3d5de33bd34ae761d10f451f6c3f)
![{\displaystyle x\mapsto t[x]}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/1ab06135dd72420ca66ab50fede860e963613b3a)
