Nordowô Macedoniô
|
Nordowô Macedoniô (do 2019: Macedońskô; maced. Република Северна Македонија) – państwò w pôłniowi Eùropie, na Bałkańsczim Półòstrowie. Stolëcą je gard Skòpje. Òd 2020 nôleży do NATO.
Geògrafiô
edicëjôPòłożenié
edicëjôLeżi w pôłniowò-pòrénkòwi Eùropie, na nordã òd Grecje.
Wiéchrzëzna
edicëjô- całownô: 25,713 km²
- wiéchrzëzna lądu: 25,433 km²
- wiéchrzëzna wòdów: 280 km²
- môl na swiece wedle wiéchrzëznë: 150.
Lądowé grańce
edicëjô- òglowô długòsc wszëtczich grańców: 838 km
- państwa, z jaczima mô grańce: Albaniô (181 km), Bùłgariô (162 km), Grecjô (234 km), Kòsowò (160 km), Serbiô (101 km)
Brzegòwô liniô
edicëjô0 km (państwò strzódlądowé)
Klimat
edicëjôcepło i sëchò òb lato i jeséń, dosc chłodno i snieżësto òb zëmã.
Ùsztôłcenié terenu
edicëjôgórzësté z głãbòczima dolënama; trzë wiôldżé jezora, przez kòżdé bieżi państwòwô grańca; rzéka Wardar rozdzelô Macedoniã na dwa dzéle
Wësokòsc terenu
edicëjô- strzédnô wësokòsc: 741 m. n.r.m.
- nôniższô wësokòsc: 50 m. n.r.m. (rzéka Wardar)
- nôwëższi czëp: 2,764 m. n.r.m. (góra Kòrab)
Gruńtë wedle ùżiwaniô
edicëjô- rolné gruńtë: 44,3% (w tim 16,4% òrnëch gruńtów)
- lasë: 39,8% (stój na 2011 r.)
Lëdze i spòlëzna
edicëjôPòpùlacjô
edicëjô- wielëna lëdztwa: 2,103,721 (stój na lëpińc 2017)
- môl na swiece wedle wielënë lëdztwa: 145.
Etniczné karna
edicëjôMacedończicë 64.2%, Albańczicë 25.2%, Tërcë 3.9%, Cëgóni 2.7%, Serbòwie 1.8%, jinszi 2.2% (wôrtoscë szacowóné na 2002)
Jãzëczi
edicëjô- macedońsczi (òficjalny) 66,5%, albańsczi 25,1%, tërecczi 3,5%, romani 1,9%, serbsczi 1,2%
- Miészëznowé jãzëczi są w òficjalnym (kòle macedońsczégò) ùżëcym w gminach, w jaczich co nômni 20% mieszkańców nôleżi do gwësny jãzëkòwi miészëznë.
Religijné karna
edicëjôMacedońsko Prawòsławnô Cerkwiô 64,8%, mùzułmanie 33,3%
Ùrbanizacjô
edicëjô- mieskô pòpùlacjô: 57,3% (w 2017 r.)
- wikszé miesczé westrzódczi: Skòpje (stolëca) – 503,000 mieszkańców (w 2015 r.)
Pòliticzny system
edicëjô- òficjalnô pòzwa: Repùblika Macedoniô (mac. Република Македонија)
- pòliticzny ùstôw: parlamentarnô repùblika
- stolëca: Skòpje
- czasowô cona: UTC+1
- państwowé swiãto: 8 séwnika – Dzéń Samòstójnotë
- nôrodny himn: „Denes nad Makedonija” (Dzysô nad Macedonią)
Wëkònôwczô władza
edicëjô- pezydent Ǵorge Iwanow (òd 12 maja 2009)
- premier Zoran Zaew (òd 31 maja 2017)
Ùstawòdôwczô władza
edicëjôjednojizbòwi parlament – Zéńdzenié Repùbliczi Macedoniô (mac. Собрание на Република Македонија)
Bibliografiô
edicëjôPaństwa w Eùropie | |
---|---|
Albańskô | Andorra | Aùstriô | Belgijskô | Biôłorus | Bòsnijô ë Hercegòwina | Bùlgarskô | Chòrwackô | Cyper | Czeskô Repùblika | Czôrnogóra | Dëńskô | Estóńskô | Fińskô | Francëjô | Greckô | Irlandëjô | Islandëjô | Italskô | Lëtewskô | Liechtenstein | Luksembùrskô | Łotewskô | Madżarskô | Malta | Miemieckô | Mòłdawskô | Mònakò | Néderlandzkô | Nordowô Macedoniô | Norweskô | Pòlskô | Pòrtugalskô | Rumùńskô | Ruskô | San Marino | Serbskô | Sloweńskô | Słowackô | Szpańskô | Szwajcarskô | Szwedzkô | Tëreckô | Ùkrajina | Watikan | Wiôlgô Britanijô | |
Zanôléżné teritoria: Alandsczé òstrowë | Farersczé òstrowë | Gibraltar | Grenlandzkô | Guernsey | Jersey | Man | Svalbard | |
Ògrańczoné ùznanié: Kòsowò | Pòdniéstrze |