Динозаврсем (лат. Dinosauria), ав.гр. δεινός — хăрушă, тискер, шиклентерекен тата σαῦρος — пысăк калта, калта) — çĕр çийĕнчи çурăм шăммиллĕ, мезозой эринчи — 160 миллион çул ытла, çÿлти триас тапхăрĕнчен пуçласа (225 млн çул патне кая) мел периода вĕçĕччен (66 млн çул каялла) Çĕр çинче хуçаланнă чĕрчунсен мăн ушкăнĕ, вĕсенчен нумайăшĕ историн геологи кĕске тапхăрĕнче, чĕрчунсем питĕ йышлăн вилсе тата чылай тĕрлĕ тĕслĕ ÿсентăрансем çухалса пĕтме пуçласан, вилсе пĕтнĕ.

Тĕрлĕ динозаврсен скелечĕсем

Динозаврсен шăммисене планетан пур материкĕсенче те чавса тупнă. Халĕ палеонтологсем 500 ытла тĕрлĕ йăх тата 1000 ытла тĕрлĕ тĕс çинчен тĕпчесе çырса панă, вĕсене таз шăммисем тăрăх уçăмлăн кайăк тата калта евĕрлисен икĕ ушкăнне уйăраççĕ.

Археоптерикс скелечĕ

Ячĕ епле пулса тухни

тӳрлет

Ятне «динозавр» тесе 1842 çулта акăлчан биологĕ Ричард Оуэн панă.

Тĕпченин кун-çулĕ

тӳрлет

Хальхи вăхăт

тӳрлет

Пулса тухса аталанни

тӳрлет

Пĕрремĕш динозаврсем

тӳрлет

Классем çине пайлани

тӳрлет

Динозаврсем архозаврсен е «хуҫаланакан ҫӗлен-калтасен» ушкӑнне кӗреҫҫӗ. Ку ушкӑнах крокодилсем, кайӑкзаврсем тата вӗсен хурӑнташӗсем кӗреҫҫӗ.

Хӑйсен кӗлетки тытӑмӗпе динозаврсем сутанине кура калта сутаналлӑ тата кайӑк сутаналлӑ отрядсем ҫине пайланаҫҫӗ.

Пĕтни

тӳрлет

Ӳнерте тата анлă культурăра

тӳрлет

Вуламалли

тӳрлет
  • Михайлов К. По гнездовьям динозавров // «Вокруг света», январь 2007, № 1 (2796), рубрика «Спираль времени».
  • Катина Н. Вооружение эпохи динозавров // «Вокруг света», июль 2008, № 7 (2814), рубрика «Спираль времени».

Каçăсем

тӳрлет
  NODES