Castell Penfro

Castell Penfro
Math	castell, safle archaeolegol
Sefydlwyd	1093 ;
Daearyddiaeth
Lleoliad	Penfro
Sir	Sir Benfro
Gwlad	Cymru
Uwch y môr	19.7 metr
Cyfesurynnau	51.676805°N 4.920737°W
Rheolir gan	Pembroke Castle Trust
Perchnogaeth	Roger o Drefaldwyn, Iarll 1af Amwythig, John Hastings, 2nd Earl of Pembroke, William Marshal, Iarll 1af Penfro, William Marshal, 2il Iarll Penfro, Richard Marshal, 3ydd iarll Pembroke, Walter Marshal, 5ed iarll Penfro, Gilbert Marshal, 4ydd iarll Penfro, William de Valence, Iarll Penfro 1af, John Hastings, 3rd Earl of Pembroke, Ivor Philipps
Statws treftadaeth	adeilad rhestredig Gradd I, heneb gofrestredig, Henebion Cenedlaethol Cymru
Sefydlwydwyd gan	Roger o Drefaldwyn, Iarll 1af Amwythig
Manylion
Dynodwr Cadw	PE005
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Castell ar lan yr afon yng nghanol tref Penfro, Sir Benfro, yw Castell Penfro. Cychwynnwyd ar y gwaith o'i godi ym 1093 gan Roger o Drefaldwyn yn gastell pren, fel rhan o ymdrech y Normaniaid i oresgyn Cymru. Ceir ogof o dan y castell a gafodd ei defnyddio fel storfa. Dywedir fod pobl wedi darganfod darnau arian Rhufeinig ynddo. Ni chipiwyd y castell gan y Cymry er gwaethaf sawl ymosodiad.

Hanes

O Gastell Penfro y lansiodd y Normaniaid eu hymdrech i oresgyn Iwerddon.

Ym 1138 cafodd Gilbert de Clare, Iarll 1af Penfro y castell. Ar ôl hynny roedd Siasbar Tudur yn ei feddiannu. Ym 1456 ganwyd Harri Tudur yn y castell, a fyddai'n ddiweddarach yn frenin Lloegr a sefydlydd llinach frenhinol y Tuduriaid. Ei fam oedd Margaret Beaufort, chwaer-yng-nghyfraith i weddw Siaspar Tudur.

Yn ystod Ail Ryfel Cartref Lloegr cafodd y castell ei warchae a'i ddifrodi, ond chafodd o ddim ei gipio mewn brwydr.

Cadwraeth a mynediad

Mae'r castell ar rhestr Cadw ac yn ei ofal.

Oriel

Castell Penfro a'r dre 1 Mawrth 1804 gan yr artist ac ysgythrwr John Laporte, 1761-1839
Penfro gan edrych i'r gorllewin tua 1830 gan Henry G Gastineau, 1791-1876 a'r ysgythrwr J C Varrall, fl. 1815-1827
Castell Penfro a'r dre tua 1835

Eginyn erthygl sydd uchod am hanes Cymru. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.

Eginyn erthygl sydd uchod am Sir Benfro. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato