Kublai Khan
Arweinydd (Khan) yr Ymerodraeth Fongolaidd oedd Kublai Khan (Mongoleg: Хубилай хаан; Choebilaj chaan, Tsieineeg: 孛儿只斤忽必烈) (23 Medi 1215 - 18 Chwefror 1294). Ef oedd ymerawdwr cyntaf Brenhinllin Yuan yn Tsieina, o 1279 hyd ei farwolaeth.
| Kublai Khan | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | 23 Medi 1215  Ymerodraeth y Mongol |
| Bu farw | 18 Chwefror 1294 Khanbaliq |
| Dinasyddiaeth | Brenhinllin Yuan |
| Galwedigaeth | person milwrol |
| Swydd | khan, khagan, Ymerawdwr Tsieina |
| Cartre'r teulu | Daxing County |
| Tad | Tolui |
| Mam | Sorghaghtani Beki |
| Priod | Tëgülun, Chabi, Nambui, Talahai khatun, Nuhan, Bayaujin Khatun, Khökhlun Khatan, Qoruchin Khatun, Sugedasi |
| Plant | Dorji, Zhenjin, Mangala, Nomugan, Khökhechi, Ayachi, Auruyvci, Kuokuochu, Togoon, Hutulu Temür, Tamachi, Princess Jeguk, Yuelie, Wuluzhen, Yuelun, Wanze, Nangjiazhen, Qoridai, Asudai, Bantu, Boyalun, Shireki, Shilin |
| Llinach | Borjigin |
Roedd Kublai yn ail fab i Tolui a Sorghaghtani Beki, ac felly yn ŵyr i Genghis Khan. Roedd ganddo dri brawd, Möngke, Hulagu ac Ariq Boke. Daeth y brawd hynaf, Möngke yn khagan yn 1251, a phendodd ef Kublai yn llywodraethwr rhan ddeheuol yr ymerodraeth. Bu farw Möngke yn annisgwyl yn 1259, a chyhoeddodd Ariq Boke ei hun yn khagan. Dechreuodd ymladd rhyngddo ef a Kublai yn 1260, a ddiweddodd pan gymerwyd Ariq Boke yn garcharor yn 1264.
Sefydlodd Kublai ei brifddinas yn Khanbalik, Beijing heddiw. Yn ystod teyrnasiad Kublai, ychwanegwyd Corea at yr ymerodraeth, a gwnaed ymdrechion aflwyddiannus i goncro Siapan a De-ddwyrain Asia. Ymwelodd Marco Polo a'r ymerodraeth yn y cyfnod yma.
Wedi marwolaeth Kublai, collodd ei olynwyr reolaeth ar Mongolia, ond dilynodd ei ŵyr Chengzong ef fel Ymerawdwr Tsieina.