Pontus
Ardal ar ochr ddeheuol y Môr Du yw Pontus (Groeg: Πόντος), yn awr yn Nhwrci.
 | |
| Math | ardal  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Gwlad | Twrci |
| Cyfesurynnau | 40.68°N 37.83°E |
 | |
Sefydlwyd Teyrnas Pontus gan Mithradates Ktistes tua 302 CC, yn y cyfnod yn dilyn marwolaeth Alecsander Fawr. Sefydlodd frenhinllin a barhaodd hyd 64 CC. Y mwyaf adnabyddus o'i brenhinoedd oedd Mithridates VI neu Mithradates Eupator, a elwir yn "Mithridates Fawr". Gorchfygwyd ef yn y diwedd gan y Rhufeiniaid dan Gnaeus Pompeius Magnus yn 64 CC. Unwyd rhan o'r deyrnas a Bithynia i greu talaith Pontus a Bithynia.
Yn 62 OC, gwnaed Pontus yn dalaith gan yr ymerawdwr Nero. Fe'i rhennnid yn dair rhan: Pontus Galatĭcus yn y gorllewin, P. Polemoniācus yn y canolbarth a P. Cappadocius yn y dwyrain, yn ffinio ar Cappadocia (Armenia Minor).
| Taleithiau'r Ymerodraeth Rufeinig tua 120 OC | 
|
|---|---|
| Achaea | Aegyptus | Affrica | Alpes Cottiae | Alpes Maritimae | Alpes Poenninae | Arabia Petraea | Armenia Inferior | Asia | Assyria | Bithynia | Britannia | Cappadocia | Cilicia | Commagene | Corsica et Sardinia | Creta et Cyrenaica | Cyprus | Dacia | Dalmatia | Epirus | Galatia | Gallia Aquitania | Gallia Belgica | Gallia Lugdunensis | Gallia Narbonensis | Germania Inferior | Germania Superior | Hispania Baetica | Hispania Lusitania | Hispania Tarraconensis | Italia | Iudaea | Lycaonia | Lycia | Macedonia | Mauretania Caesariensis | Mauretania Tingitana | Moesia | Noricum | Numidia | Osroene | Pannonia | Pamphylia | Pisidia | Pontus | Raetia | Sicilia | Sophene | Syria | Thracia | |