Proterosöig

3ydd israniad y linell-amser ddaearegol yw'r Proterosöig a'r eon olaf o'r goreon cyn-Gambriaidd. Mae'n cynrychioli'r amser ychydig cyn datblygiad bywyd ar y Ddaear. Daw'r enw Proterosöig o'r Groeg "bywyd cynharach"; ystyr y gwreiddyn "protero-" yw "rhagflaenu" ac ystyr "söig" yw "anifail, rhywbeth byw". Digwyddodd y Proterosöig rhwng 2500 Ma a 542.0±1.0 Ma (miliwn o flynyddoedd cyn y presennol (CP)), a dyma ran mwyaf diweddar y cyn-Gambriaidd. Caiff ei rannu'n dair gorgyfnod - o'r iengengaf i'r hynaf: y Paleoproterosöig, Mesoproterosöig, a'r Neoproterosöig.

Proterosöig

Enghraifft o'r canlynol	eon, eonothem
Rhan o	Cyn-Gambriaidd, Graddfa Cronostratigraffig Fyd-eang Safonol (Daeargronolegol) ICS
Dechreuwyd	c. Mileniwm 2501. CC
Daeth i ben	c. Mileniwm 538800. CC
Rhagflaenwyd gan	Archeaidd
Olynwyd gan	Ffanerosöig
Yn cynnwys	Paleoproterozoic, Mesoproterozoic, Neoproterosöig
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Stromatolites

De America

Gorllewin Namibia

Mae'r digwyddiadau sy'n berthnasol i'r eon hon wedi eu diffinio'n eitha clir: ceir newid yr hinsawdd i un llawn ocsigen yn ystod y Paleoproterosöig, rhewi wyneb y Ddaear yn ystod y cyfnod Cryogeniaidd yn y Neoproterosöig hwyr ac yn olaf y cyfnod Ediacaraidd (635 - 542 CP) ble cafwyd datblygu organeb amlgellog.

Cyn-Gambriaidd
Hadeaidd	Archeaidd	Proterosöig	Ffanerosöig