Teyrnas Gwent

Roedd Teyrnas Gwent yn un o deyrnasoedd cynnar Cymru. Roedd yn gorwedd yn ne-ddwyrain y wlad gyda thiriogaeth debyg i'r hen sir Gwent.

Arfbais Teyrnas Gwent

Yn yr Oesoedd Canol rhannwyd Gwent yn ddau gantref, sef:

• Gwent Is Coed
• Gwent Uwch Coed

Weithiau mae Gwynllŵg yn cael ei chynnwys gyda Gwent.

Mewn rhai ffynonellau o'r Oesoedd Canol Diweddar, mae trydydd cwmwd neu arglwyddiaeth, ar y ffin rhwng Brycheiniog, Gwent ei hun a Swydd Henffordd, yn cael ei ychwanegu, sef

• Ewias ('Ewias Lacy' yn nes ymlaen).

Cymhlethir ein darlun o Went yn yr Oesoedd Canol am fod y Normaniaid wedi creu sawl arglwyddiaeth yno, rhai ohonynt yn seiliedig ar hen unedau Cymreig ac eraill yn greadigaethau newydd. Daeth y rhan fwyaf o dir teyrnas Gwent yn rhan o'r hen Sir Fynwy ac wedyn yn rhan o'r sir newydd Gwent. Heddiw mae rhan ddwyreiniol yr hen deyrnas yn gorwedd yn y Sir Fynwy newydd.

Brenhinoedd Gwent

Teyrnasoedd Cymru 400-800

(y map gwreiddiol gan William Rees 1959 Atgynhyrchwyd yn 'Hanes Cymru' gan John Davies)
Môn G w y n e d d Rhos Tegeingl Rhufoniog Rhufoniog Dunoding Meirionnydd Pen- llyn Edeyrn- ion C l a w d d O f f a P o w y s Arwystli Gwrth- eyrnion Buellt Maelienydd Elfael Ceredigion Brycheiniog Morgannwg Glywysing Ewias Erging Gwent Gŵyr Dyfed S e i s y l l w g Y Môr Celtaidd Cilometr

Caer-Went

• Ynyr ap Dyfnwal ap Ednyfed ap Anwn - St Madrun ferch Gwerthefyr
• Iddon fab Ynyr Gwent (480 - 490)
• Caradog ap Ynyr
• Meurig ap Caradog - Dyfwn ferch Glywys
• Erbic ap Meurig ?

Caer-Leon

• Anwn ap Macsen
• Tudwal ap Anwn
• Teithrin ap Tudwal
• Teithfallt ap Teithrin
• Tewdrig ap Teithfallt (490 – 493/517)
• Meurig ap Tewdrig (493/517 – 530–540)
• Athrwys ap Meurig (530–540 - 573)
• Frioc ap Meurig - Idnerth ap Meurig ?
• Ithel ap Athrwys ?
• Morgan Mawr ?
• Morgan Mwynfawr ? (-654)
• Anthres ap Morcant ? (654-663)
• Morgan Hael (- 715/730)
• Ithel ap Morgan Hael (710/715 - 735/740/745/755)
• Brochfael ap Rhys (-755), gor-ŵyr Morgan Mawr
• Ffernfael ap Ithel (755-774)
• Gwrgant ap Ffernfael (774-805)
• Artwyr ap Ffernfael (805-800/810?)
• Idwallon ap Gwrgant (805-842/848)
• Ithel ap Artwyr (842/848-848)
• Meurig ap Ithel (848-849)
• Meurig ap Arthfael Hen (849-874?)
• Ffernfael ap Meurig (874-880)
• Brochfael ap Meurig (880-920?)
• Arthfael ap Hywel (?-916/927?)
• Owain ap Hywel ap Rhys (927-930)
• Cadell ap Arthfael (930-942)
• Cadwgan ap Owain (930-949)
• Morgan Hen ap Owain (942-955)
• Nowy ap Gwriad ap Brochfael (955-970)
• Arthfael ap Nowy (970-983)
• Rhodri ap Elisedd ap Nowy (983-1015)
• Edwyn ap Gwriad (1015-1045),gor-ŵyr Gwriad ap Brochfael
• Meurig ap Hywel (1045-1055)
• Gruffudd ap Llywelyn (1055-1063)
• Cadwgan ap Meurig (1063-1074)
• Caradog ap Gruffudd (1074-1081)
• Iestyn ap Gwrgant (1081-1093)

Gweler hefyd

• Gwent
• Teyrnasoedd Cymru

Cyfeiriadau

   Eginyn erthygl sydd uchod am hanes Cymru. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.