Ysgellog

Cichorium intybus
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Plantae
Ddim wedi'i restru:	Angiosbermau
Ddim wedi'i restru:	Ewdicotau
Ddim wedi'i restru:	Asteridau
Urdd:	Asterales
Teulu:	Asteraceae
Genws:	Cichorium
Rhywogaeth:	C. intybus
Enw deuenwol
Cichorium intybus Carl Linnaeus
Cyfystyron
Cichorium balearicum Porta

Planhigyn blodeuol o deulu llygad y dydd a blodyn haul ydy Ysgellog sy'n enw gwrywaidd. Mae'n perthyn i'r teulu Asteraceae. Yr enw gwyddonol (Lladin) yw Cichorium intybus a'r enw Saesneg yw Chicory. Ceir enwau Cymraeg eraill ar y planhigyn hwn gan gynnwys Ysgellog, Ysgallen y Meirch, Ysgallog Gwyllt, Ysgellog Gwyllt.

Daw'r gair "Asteraceae", sef yr enw ar y teulu hwn, o'r gair 'Aster', y genws mwyaf lluosog o'r teulu - ac sy'n tarddu o'r gair Groeg ἀστήρ, sef 'seren'.

Perthynas â Dyn

• Coeg-goffi

Blodyn yr ysgellog a’r ddiod coeg-goffi a wnaethpwyd ohono.

Mae'r gwreiddiau wedi cael eu defnyddio yn lle coffi.

Statws ym Mhrydain

Dyma’i statws ym Mhrydain yn ôl yr Atlas hwn: Archaeophyte (change -1.27 - [yn golygu ei fod yn prinhau]). Er i’r ysgellog gael ei ystyried ar un adeg yn gynhenid, o leiaf yng Nghymru a Lloegr, bellach amheuir ei fod yn deilwng o’r statws hwn yn y rhan fwyaf ffloráu modern, sydd yn hytrach yn awgrymu ei fod yn olion cnwd porthiant. Bu i’r rhywogaeth brinhau gan nas plennir hi llawer erbyn hyn (cae ar gyrion y Bontnewydd c. 2015-16). Planhigyn parhaol ymylon ffyrdd, caeau a glaswelltir garw ar ystod eang o briddoedd. iseldir.

Llawer yn tyfu yn wyllt yn y twyni tywod ger y West End, Pwllheli.

Gweler hefyd

• Y Bywiadur Gwefan Llên Natur

Cyfeiriadau

Comin Wikimedia

Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i:

Ysgellog