Cap blodiog priddlyd

Cap blodiog priddlyd; Cystoderma amianthinum
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Fungi
Dosbarth:	Basidiomycota
Urdd:	Agaricales
Teulu:	Agaricaceae
Genws:	Cystoderma[*]
Rhywogaeth:	Cystoderma amianthinum
Enw deuenwol
	Cystoderma amianthinum; (Scop.) Fayod (1889)

Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Agaricaceae yw'r Cap blodiog priddlyd (Lladin: Cystoderma amianthinum; Saesneg: Earthy Powdercap).^[1] Y Capiau Blodiog yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. 'Fel blawd' yw ystyr 'blodiog', ac mae'r trosiad yma'n cyfeirio at ronynnau'r blawd. Mae'r teulu Agaricaceae yn gorwedd o fewn urdd yr Agaricales.

Defnyddir y ffwng hwn wedi'i goginio mewn bwydydd a gellir ei fwyta'n amrwd.

Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop a Gogledd America.

Lliw sborau'r fadarchen hon yw gwyn. O ran siâp, disgrifir y capan, neu gap y fadarchen fel un amgrwm. Gelwir y rhan oddi tan y capan yn hadbilen (neu'n 'hymeniwm') a cheir sawl math: arwyneb llyfn, tegyll, chwarennau (tyllau bychan), rhychau ayb; mae gan y fadarchen hon yr hyn a elwir yn: tegyll.

Ffyngau

Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.^[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.^[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.

Aelodau eraill o deulu'r Agaricaceae

Mae gan Cap blodiog priddlyd ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:

Rhestr Wicidata:

Diweddarwch y rhestr nawr | WQS | Chwiliwch am ddelweddau

rhywogaeth	enw tacson	delwedd
Chitonia gennadii	Chitonia gennadii
Psalliota auricolor	Psalliota auricolor
Psalliota autumnalis	Psalliota autumnalis
Psalliota bernardii	Psalliota bernardii
Psalliota bivelata	Psalliota bivelata
Psalliota bohemica	Psalliota bohemica
Psalliota boltoni	Psalliota boltoni
Psalliota bresadolae	Psalliota bresadolae
Psalliota bruchii	Psalliota bruchii
Psalliota bulbosa	Psalliota bulbosa

Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd

Cyfeiriadau

↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.

Safonwyd yr enw Cap blodiog priddlyd gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.

Gofal!

Er bod rhai madarch yn fwytadwy, mae eraill yn fwytadwy gan rai pobl ond yn wenwyn i eraill!
Gall corff rhai bobl adweithio'n ddifrifol i rai 'madarch bwytadwy'! Mynwch gyngor gan arbenigwr cyn profi unrhyw fadarch gwyllt.

[1] Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.

[2] Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6

[3] Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.

[1]

[2]

[3]