Jenny Randerson
Gwleidydd o Gymru oedd Jennifer Elizabeth Randerson, Barwnes Randerson (26 Mai 1948 – 4 Ionawr 2025), Roedd yn aelod o blaid y Democratiaid Rhyddfrydol a bu'n cynrychioli'r blaid yn Senedd Cymru a Thŷ'r Arglwyddi.
| Y Gwir Anrhydeddus Barwnes Randerson | |
|---|---|
 Llun swyddogol, 2023 | |
| Is-ysgrifennydd Gwladol dros Gymru | |
| Yn ei swydd 5 Medi 2012 – 8 Mai 2015 | |
| Prif Weinidog | David Cameron |
| Ysg. Gwladol Cymru | David Jones Stephen Crabb |
| Rhagflaenwyd gan | David Jones |
| Dilynwyd gan | Nick Bourne |
| Dirprwy Brif Weinidog Cymru | |
| Yn ei swydd 6 Gorffennaf 2001 – 13 Mehefin 2002 | |
| Prif Weinidog | Rhodri Morgan |
| Rhagflaenwyd gan | Michael German |
| Dilynwyd gan | Michael German |
| Gweinidog Diwylliant, Chwaraeon a'r Gymraeg | |
| Yn ei swydd 17 Hydref 2000 [1] – 30 Ebrill 2003 | |
| Prif Weinidog | Rhodri Morgan |
| Rhagflaenwyd gan | Swydd newydd |
| Dilynwyd gan | Alun Pugh |
| Aelod Cynulliad dros Canol Caerdydd | |
| Yn ei swydd 6 Mai 1999 – 5 Mai 2011 | |
| Rhagflaenwyd gan | Cynulliad newydd |
| Dilynwyd gan | Jenny Rathbone |
| Mwyafrif | 6,565 (29.3%) |
| Aelod o Dŷ'r Arglwyddi | |
| Yn ei swydd 27 Ionawr 2011 – 4 Ionawr 2025 Arglwydd am Oes | |
| Manylion personol | |
| Ganwyd | 26 Mai 1948 Llundain |
| Bu farw | 4 Ionawr 2025 (76 oed) Caerdydd |
| Plaid wleidyddol | Y Democratiaid Rhyddfrydol Plaid Ryddfrydol (cyn 1988) |
| Priod | Peter Randerson |
| Alma mater | Coleg Bedford, Llundain |
Bywgraffiad
golyguGanwyd Jennifer "Jenny" Randerson yn Llundain. Graddiodd mewn Hanes o Goleg Bedford, Prifysgol Llundain cyn ennill cymhwyster dysgu.[2]
Yn yr 1970au cynnar roedd yn athrawes yn Spalding High School, Swydd Lincoln ac ar y pryd roedd ei gŵr Peter yn gweithio i Nature Conservancy. Roedd yn astudio morfeydd heli a thraethellau lleidiog. Bu'n gweithio yn yr Orsaf Ymchwil Ecoleg Arfordirol yn Norwich.[3][4] Yn y 1990au daeth Peter yn ddarlithydd ecoleg yn Ngholeg y Brifysgol Caerdydd.[5][6][7]
Yn yr 1980au gweithiai Jenny fel athrawes uwchradd ac yna bu'n ddarlithydd yng Ngholeg Trydyddol Caerdydd (Coleg Glan Hafren erbyn hyn) yng Nghaerdydd. Roedd hefyd yn Ynad Heddwch rhwng 1982 ac 1999.
Gyrfa wleidyddol
golyguRoedd yn gynghorydd ar Gyngor Caerdydd o 1983-2000 a hi oedd arweinydd y gwrthblaid swyddogol ar y Cyngor am bedair mlynedd. Yna cynrychiolodd sedd Canol Caerdydd yng Nghynulliad Cenedlaethol Cymru rhwng 1999 a 2011. Cyflwynodd strategaeth diwylliant Cymru “Dyfodol Creadigol”, a'r strategaeth gyntaf ar gyfer yr iaith Gymraeg, sef “Iaith Pawb”.
Gwasanaethodd dros dro fel Dirprwy Brif Weinidog Cymru yn llywodraeth glymblaid y Blaid Lafur a'r Democratiaid Rhyddfrydol o 6 Gorffennaf 2001 hyd 13 Mehefin 2002, yn absenoldeb Mike German, arweinydd ei phlaid ar y pryd. Wedi 2011, ymunodd â Thŷ'r Arglwyddi, a gwasanaethodd fel Is-Ysgrifennydd Gwladol Cymru rhwng 2012 a 2015. Hi oedd y Democrat Rhyddfrydol benywaidd cyntaf o Gymru i fod yn weinidog yn San Steffan, a’r Rhyddfrydwr Cymreig cyntaf i fod yn weinidog ers Gwilym Lloyd-George yn 1945.
Cychwynnodd swydd fel Canghellor Prifysgol Caerdydd ar 30 Ionawr 2019.[8]
Bywyd personol
golyguRoedd yn briod â Peter ac roedd ganddynt ddau o blant.[9]
Bu farw yn ei chartref yng Nghaerdydd ar 4 Ionawr 2025.
Cyfeiriadau
golygu- ↑ "BBC News | WALES | Welsh coalition deal sealed by leaders". news.bbc.co.uk (yn Saesneg).
- ↑ "Teyrngedau i'r Farwnes Jenny Randerson". Golwg360. 2025-01-06. Cyrchwyd 2025-01-06.
- ↑ Lincolnshire Free Press Tuesday 14 November 1972, page 13
- ↑ Lynn Advertiser Tuesday 4 December 1973, page 25
- ↑ South Wales Echo Monday 19 Chwefror 1990, page 9
- ↑ Biosciences, Dr Peter Randerson Senior Lecturer School of. "Dr Peter Randerson - People". Cardiff University (yn Saesneg). Cyrchwyd 2025-01-05.
- ↑ South Wales Echo Wednesday 4 Ebrill 1990, page 7
- ↑ Jenny Randerson yw Canghellor newydd Prifysgol Caerdydd , Golwg360, 16 Ionawr 2019.
- ↑ "Y Farnwnes Jenny Randerson wedi marw yn 76 oed". newyddion.s4c.cymru. 2025-01-05. Cyrchwyd 2025-01-05.
Dolenni allanol
golygu- Gwefan Jenny Randerson AC yn y Peiriant Wayback (archifwyd 28 Mehefin 2007)