Sidydd

Mae'r Sidydd (Saesneg: Zodiac; Groeg: ζῳδιακός, zōidiakos) yn gylch o 12 rhaniad 30° ar hyd yr ecliptig, sef y llwybr ymddangosiadol y mae'r haul yn ei ddilyn dros gyfnod o flwyddyn. Mae llwybr y lloer a'r planedau'n agos iawn i'r eliptig sy'n ymestyn 8-9° i'r gogledd neu'r de ac a fesurir mewn lledred seryddol.

Sidydd

Enghraifft o'r canlynol	set
Math	Ptolemaic system
Yn cynnwys	Yr Hwrdd, Y Tarw, Y Gefeilliaid, Y Cranc, Y Llew, Y Forwyn, Y Fantol, Y Sgorpion, Y Saethydd, Yr Afr, Y Dyfrwr, Y Pysgod, Ophiuchus
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Gelwir y rhaniadau hyn yn ddeuddeng "Arwydd". Mae arwyddion y Sidydd yn fwy hysbys mewn cyd-destun sêr-ddewiniol na seryddol, bellach.

Llawysgrif gan Gutun Owain a wnaed rhwng 1488 a 1489 yn dangos "Dyn y Sidydd" a symbolau astrolegol a nodiadau'n egluro pwysigrwydd astroleg o'r safbwynt meddygol. Cedwir y lawysgrifen hon yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru.

Arwyddion y Sidydd

Rhennir y Sidydd yn ddeuddeg rhan (un i bob mis o'r flwyddyn), a rhoddir iddynt enw'r cytser agosaf. Mae'r tabl hwn yn dangos arwyddion y Sidydd gyda'r dyddiadau pan fydd yr haul yn mynd drwyddynt.

Cytser	Arwydd	Dyddiadau presenoldeb yr haul…
		…yn yr arwydd	…yn y cytser (yn 2000)
Yr Hwrdd		21 Mawrth i 20 Ebrill	20 Ebrill i 13 Mai
Y Tarw		21 Ebrill i 21 Mai	14 Mai i 19 Mehefin
Y Gefeilliaid		22 Mai i 21 Mehefin	20 Mehefin i 20 Gorffennaf
Y Cranc		22 Mehefin i 22 Gorffennaf	21 Gorffennaf i 9 Awst
Y Llew		23 Gorffennaf i 22 Awst	10 Awst i 15 Medi
Y Forwyn		23 Awst i 22 Medi	16 Medi i 30 Hydref
Y Fantol		23 Medi i 22 Hydref	31 Hydref i 22 Tachwedd
Y Sgorpion		23 Hydref i 22 Tachwedd	23 Tachwedd i 29 Tachwedd
Ophiuchus		(nid yw’n un o arwyddion y Sidydd)	30 Tachwedd i 17 Rhagfyr
Y Saethydd		23 Tachwedd i 21 Rhagfyr	18 Rhagfyr i 18 Ionawr
Yr Afr		22 Rhagfyr i 20 Ionawr	19 Ionawr i 15 Chwefror
Y Dyfrwr		21 Ionawr i 18 Chwefror	16 Chwefror i 11 Mawrth
Y Pysgod		19 Chwefror i 20 Mawrth	12 Mawrth i 18 Ebrill

Llawysgrif Gutun Owain

Mae rhan gyntaf Llawysgrif Gutun Owain (gweler y ddelwedd uchod) yn cynnwys cymysgedd o destunau'n ymwneud ag astroleg a meddygaeth. Roedd y cyfuniad yma yn gyffredin mewn llawysgrifau ledled Ewrop erbyn y 15g ac roedd cysylltiad agos rhwng amser y flwyddyn, tymhorau'r lleuad a ffactorau astrolegol eraill ac iechyd a medygaeth gan y byddent yn effeithio ar "hiwmorau"'r corff. Roedd y gred bod y corff dynol yn cynnwys pedwar "hiwmor" yn bodoli ers cyfnod y Groegiaid. Byddai gwahanol ffactorau'n effeithio ar yr hiwmorau hyn yn achosi afiechyd.

• 
  Olwyn y Sidydd: Mosäig o synagog Beit Alpha yn Israel, yn cynrychioli arwyddion y Sidydd
• 
  Y llawysgrif gwyddonol hynaf yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru: planisffer gyda thestun Lladin o tua 1000 OC a luniwyd yn ardal Limoges, Ffrainc
• 
  Wrcles
• 
  Y Sgorpiwn
• 
  Y Forwyn
• 
  Y Gefeilliaid
• 
  Y Llew
• 
  Y Tarw
• 
  Andromeda
• 
  Aries
• 
  Cassiopeia
• 
  Cysawdau hemissfer y De