Victoria, y Dywysoges Reiol

Roedd Victoria Adeilaide Mary Louisa (21 Tachwedd 1840 – 5 Awst 1901) yn Dywysoges Frenhinol y Deyrnas Unedig ac, fel gwraig y Kaiser Friedrich III, yn ymerodres yr Almaen a brenhines Prwsia.

Victoria, y Dywysoges Reiol
Ganwyd	Victoria Adelaide Mary Louisa  21 Tachwedd 1840  Palas Buckingham, Llundain
Bu farw	5 Awst 1901  o canser y fron  Schlosshotel Kronberg
Galwedigaeth	arlunydd, cerflunydd, drafftsmon
Swydd	Tywysoges Reiol
Tad	Albert o Sachsen-Coburg a Gotha
Mam	Fictoria, brenhines y Deyrnas Unedig
Priod	Friedrich III, ymerawdwr yr Almaen
Plant	Wilhelm II, ymerawdwr yr Almaen, Y Dywysoges Charlotte o Prwsia, y Tywysog Heinrich o Brwsia, Prince Sigismund of Prussia, Viktoria o Brwsia, Prince Waldemar of Prussia, Sophie o Brwsia, Y Dywysoges Margaret o Prwsia
Llinach	Tŷ Sachsen-Coburg a Gotha
Gwobr/au	Urdd yr Eryr Du, Urdd Louise, Arwisgiad Groes Goch Frenhinol
llofnod

Fe'i ganed ym Mhalas Buckingham ym 1840, yn blentyn hynaf i'r frenhines Victoria a'r tywysog Albert. Hi oedd yr etifedd i orsedd y Deyrnas Unedig am y cyfnod byr cyn geni ei brawd Albert Edward (Edward VII yn hwyrach) ym 1841. Cafodd addysg ryddfrydol oddi wrth ei thad.

Ym 1858, a hithau'n 17 oed, priododd y tywysog Friedrich o Brwsia; cawsant wyth o blant. Roedd y tywysog a'r dywysoges yn ffigyrau rhyddfrydol o fewn llys Prwsia ym Merlin; roeddent am i'r deyrnas fod yn frenhiniaeth gyfansoddiadol megis un Prydain, yn hytrach na brenhiniaeth absoliwtaidd. Roeddent o ganlyn yn amhoblogaidd yn y llys ac yn wleidyddol ar ôl i Otto von Bismarck ddod i rym ym 1862.

Esgynnodd Friedrich i orsedd yr Almaen a Phrwsia ym 1888, ond teyrnasodd am 99 diwrnod yn unig cyn iddo farw o ganser y gwddf. Fe'i olynwyd gan Wilhelm II, a oedd yn fwy ceidwadol a militaraidd na'i rieni. Ar ôl marwolaeth Friedrich gelwid Victoria yn Kaiserin Friedrich ('yr ymerodres Friedrich'), ac aeth i fyw yn Kronberg im Taunus lle comisiynodd Castell Friedrichshof (Schlosshotel Kronberg heddiw) i goffáu ei gŵr. Bu farw yn y castell ym 1901.