Imraana Yiŋnim' Suurili

Imraana Yiŋnim' Suurili (Al Imran آلِ عِمْرَان)

Imraana Yiŋnim' Suurili

surah

Pahi la	Alikuraan
Zuliya wuhibu	آل عمران
Siɣili-lana yuli	Imran
Be lɛbigili zuliya nima ni	3. The Family of Amran, Q31204655
Balli tuma bɛi balli yuli	laribanchi
Tuma ŋɔ maa zaa bɛla URL maa ni	https://quran.com/3
Nahingbaŋ	Medinan surah
Stack Exchange tag	https://islam.stackexchange.com/tags/surat-al-imran

E-Class

Suurili ŋɔ maa baŋsirila ninsalinim’ kadama Naawuni deerila aduwa din suhi ni tɛhiviεlli, ka di naan viiri kali kam daashili ni Naawuni boligu ŋɔ maa. Di bi tu kamaata ni Muslimi kpaŋsi o yaannim’ kali ka zaŋ Muslinsi kali bahi. Binshɛɣu bi to Naawuni sani, di yi niŋ ka yi gaŋsi O, ka niŋ O kasi, ka chɛ binshɛɣu kam din ŋmani nyintahili ni Ŋuna Naawuni.

Aaya nima

Aaya nima:

• 1. Alif-Laam-Miim (A . L . M.) [Bachi gaŋ gaŋ ŋɔ maa wuhirimi ni Alkur’aani nyɛla Muɣujizah (lahiʒibsi din ka ŋmali) dama so ʒi di fasara naɣila Naawuni].
• 2. Naawuni! Duuma jεmdigu n-kani ni yεlimaŋli naɣila Ŋuna. Ŋuna n­nyɛ Nyɛvulilana ŋun bi kpira, Ŋuna n-zani ti O binnamda binshɛɣu kam.
• 3. (Yaa nyini Annabi)! O siɣisi la litaafi (Alkur’aani) n-ti a na ni yεlimaŋli,ka di nyɛ din tiri litaafi shεŋa din daŋ di tooni yεlimaŋli, ka siɣisi Attaura mini Injiila na.
• 4. Poi ni dina, di daa nyɛla dolsigu n-ti ninsalinima, ka naan siɣisi din wolgiri yεlimaŋli mini ʒiri na (Alkur’aani). Achiika! Ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali ni Naawuni nam yɛlikpahinda, tɔ! Azaabakpeeni be bɛ zuɣu. Yaha! Naawuni nyɛla Nyɛŋda, Tibdargibo Naa.
• 5. Achiika! Naawuni, binshɛɣubi sɔɣiri ka chɛri O tiŋgbani ni, bee sagbana ni.
• 6. Ŋuna (Naawuni) n-nyɛŊun tiri ya ŋmahiŋgbana (yi manim’) tolansi ni, ni Oni bɔri lishεm. Duuma jεmdigu n-kani ni yεlimaŋli naɣila Ŋuna. Ŋuna n-nyɛ Nyɛŋda, Yεmgoliŋgalana.
• 7. (Yaa nyini Annabi)! Ŋuna (Naawuni) n-nyɛŊun siɣisi litaafi (Alkur’aani) na n-ti ti a, ka di puuni mali aayanim’ din fasara do polo ni, dinnim’ maa n-nyɛ litaafi asali, ka di shεŋa mi fasara sɔɣi doya, dinzuɣu ninvuɣu shεba ban suhiri milgi (ka chɛ yɛlimaŋli) maa doli la din fasara bi yi polo ni maa, ka di nyɛla bɛ bɔrila fitina (ni bɛ birgi ninsalinima), ka bɔrini bɛ ti di fasara ni bɛ suhuyurlim. So mi bi mi di fasara naɣila Naawuni, ka ninvuɣu shεba ban zilgi baŋsim puuni naan yεra: “Ti ti liyεlimaŋli, di zaɣiyini kam yila ti Duuma (Naawuni) sani na. Yaha! So bi teeri Naawuni yɛla, naɣila haŋkayanima.”
• 8. “Yaa ti Duuma (Naawuni)! Di ŋmalgi ti suhiri A ni dolsi ti ŋɔ maa nyaaŋa, ka ti ti nambɔzɔhigu din yi A sani na. Achiika! Nyini n-nyɛ Ŋun zooi Pintibo.
• 9. “Yaa ti Duuma Naawuni! Achiika! A nyɛla Ŋun yɛn ti laɣim ninsalinim’ dabsi’ shεli din ka zilsigu la puuni. Achiika! Naawuni bi yiɣisiri alikauli.”
• 10. Achiika! Ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa daarzichi mini bi bihi ku tooi taɣi ba shɛli ka chɛ Naawuni (daazaaba). Yaha! Bannim’ maa n-nyɛ buɣum dokuɣuri.
• 11. Kamani Fir’auna niriba bεhigu ni daa nyɛ shεm, n-ti pahi ninvuɣu shεba ban daa daŋ ba na, bɛ daa labsila Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ ʒiri, ka Naawuni gbaai ba ni bɛ taya. Yaha! Naawuni nyɛla Azaabakpeeni lana.
• 12. (Yaa nyini Annabi)! Yεlimi ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa: “Bɛ ni tuhi nyεŋ ya (Dunia ŋɔ), ka laɣim ya ti niŋʒahannama buɣum ni (Zaadali). Yaha! Di biɛhigu shee maa nyɛla din be.
• 13. Achiika! Di daa nyɛla yɛlikpahindili n-zaŋ tin ya (yi Yahuudunima) n-zaŋ chaŋ zamaatu bɛ ba ayi ban daa kpa taba (Badar tobu ni) la. Zamaatu shεba daa tuhirila Naawuni zuɣu, ka zamaatu shεba ban kpalim maa nyɛ chεfurnima, ka bɛ (Muslinnim’ maa) nyari ba ka bɛ nyɛ bɛ galsim tatabo siɣim buyi. Naawuni mi kpaŋsirila O ni bɔri so ni O nasara. Achiika! Ŋɔ maa puuni mali kpahimbu n-zaŋ ti ninvuɣu shεba ban suhiri ne.
• 14. Bɛ dihila ninsalinim’ nachinsi ni kɔrsi yurlim n-zaŋ jɛndi paɣaba, ni bihi, ni arzichi shɛŋabɛ ni laɣimka di nyɛ salima mini anʒilfa, ni yuri ban viɛla, n-ti pahi yiŋbiŋkobri ni puri. Lala maa nyɛla nyɛɣisim Dunia bεhigu puuni. Yaha! Naawuni sani ka labrisuŋ shee be.
• 15. (Yaa nyini Annabi) Yεlima: “Di ni bɔŋɔ, n-tim ya lahibali ni bɛrisuŋ din gari lala? Ninvuɣu shεba ban mali wuntia bɛ Duuma sani mali Alizanda yili shɛŋa kulibɔna ni yɛn ti zɔri gindi di lɔŋ ni, ka bɛ nyɛla ban yɛn ti kpalim di puuni, ni paɣa shɛba ban niŋ kasi, n-ti pahi yɛda din yi Naawuni sani na.Yaha! Naawuni nyɛla Ŋun nyari O daba.
• 16. Ninvuɣu shεba ban yεra: “Yaa ti Duuma Naawuni! Achiika! Tinim’ ti yεlimaŋli, dinzuɣu chεli ti taya m-paŋ ti, ka gutikachɛ buɣum daazaaba.
• 17. (Bana n-nyɛ) Suɣulonima, ni yεlimaŋlinima, ni ban doli Naawuni, ni ban diri bɛ daarzichi (Naawuni soli), ni ban bɔri chɛ m-paŋ bekaali na.
• 18. Naawuni di shɛhira ni Achiika! Duuma jεmdigu n-kani ni yεlimaŋli naɣila Ŋuna, ni Malaaikanima, n-ti pahi baŋdiba, O nyɛla Ŋun zaandi aadalsi. Duuma jεndigu n-kani ni yεlimaŋli naɣila Ŋuna. Ŋuna n-nyɛ Nyɛŋda, ni Yεmgoliŋgalana.
• 19. Achiika! Adiini maŋli Naawuni sani, dina n-nyɛ Muslinsi daadiini. Amaa! Ninvuɣu shεba bɛ ni ti litaafi (Yahuudu mini Nashaaranim’) daa bi niŋ namgbankpeeni, naɣila saha shɛli baŋsim ni daa ti kaba na nyaana, ka di nyɛla nyuli din be bɛ sunsuuni zuɣu. Yaha! Ŋun ti niŋ chɛfuritali ni Naawuni aayanima, tɔ! Achiika! Naawuni nyɛla Ŋun valim ni saliya karibu.
• 20. Dinzuɣu (Yaa nyini Annabi)! Bɛ yi ŋmɛ a namgbankpeeni, nyin yεlima: “N-zaŋ m maŋ zaasa n-ti Naawuni, ni ŋun doli n daadiini. Yaha! Yεlimi ninvuɣu shεba bɛ ni ti litaafi maa, ni Ummiyyinima (Larbunim’ puuni ban bi karim): “Di ni bɔŋɔ, yi zaŋ yi maŋ zaasa n-ti Naawuni (yi kpe Muslinsi ni)?” Tɔ!Bɛ yi zaŋ bɛ maŋ’ zaa n-ti Naawuni, tɔ! Achiika! Bɛ shiri dolsi ya. Amaa! Bɛ yi zaɣisi ka lԑbi biri, tɔ! Achiika! Din nyɛ talahi a zuɣu n-nyɛ a ti a tuuntali. Yaha! Naawuni nyɛla Ŋun nyari O daba.
• 21. Achiika! Ninvuɣu shεba ban niŋdi chεfuritali ni Naawuni aayanima, ka kuri Annabinim’ ka di pa ni yεlimaŋli soli, ka kuri ninvuɣu shεba ban puhiri ni tuunviεla tumbu ninsalinim’ puuni, tɔ! (Yaa nyini Annabi)! Tim ba suhupiɛlli lahibali ni azaabakpeeni.
• 22. Bannim’ maa n-nyɛ ninvuɣu shεba ban tuma saɣim Dunia ni Chiyaama, bɛ mi ti ka ban yɛnsɔŋ ba (Zaadali).
• 23. (Yaa nyini Annabi)! Di ni bɔŋɔ, a bi nya ninvuɣu shεba bɛ ni ti tarli litaafi puuni (Yahuudunim’ baŋdiba), ka bɛ boondi ba n-zaŋ kana Naawuni litaafi (Alkur’aani), domin di ti niŋ fukumsi bɛ sunsuuni, din nyaaŋa ka bɛ puuni shεba lԑbi biri, ka nyɛla ban zaɣisira.
• 24. Di daliri nyɛla bɛ yεlimi: “Di kariya ka buɣum shihi ti, naɣila dabsa shεŋa din mali kalinli,” ka ʒiri shεŋabɛ ni ŋmara m-pari Naawuni maa yɔhimba bɛ daadiini puuni.
• 25. Ka wula n-yɛn ti nyεlidi yiti niŋ ka Ti (Tinim’ Naawuni) laɣim ba dabsili shεli zilsigu ni ka di puuni la, ka bɛ ti yo nyεvuli kam samli ni di ni daa tum shɛli, bɛ mi pala bɛ ni yɛn di shɛba zualinsi?
• 26. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Yaa n Duuma Naawuni! Nyini n-nyɛ Ŋun sunam. Azaŋdila nam n-tiri A ni bɔriso, ka deeri namAnibɔri so sani, ka tibgiri A ni bɔri so, ka lahi filindi A ni bɔri so, A nuuni ka bɛrisuŋ be. Achiika! A nyɛla Toora binshɛɣu kam zuɣu.
• 27. A zaŋdila yuŋ n-kpεhiri wuntaŋ’ ni, ka zaŋdi wuntaŋ’ kpεhiri yuŋ ni, ka yihiri binnyεŋ binkpiŋ ni, ka yihiri binkpiŋ binnyɛŋ ni. Yaha! A largirila A ni bɔri so, ka di pa ni saliya karibu m-beni.
• 28. Ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli (Muslinnima) di zaŋ chεfurinima n-leei bɛ yuriba ka di pa ni bɛ Muslim’ taba, dinzuɣu ŋun ti niŋ lala, tɔ! Oka shɛli noli ni Naawuni sani, naɣilayi ti zɔri dabiεm ni bɛ niŋ ya chuuta shεli (ka laɣiba zɔri), ka Naawuni varsiri ya ni O maŋa. Yaha! Naawuni sani n-nyɛ labbu shee.
• 29. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Yi yi sɔɣi binshɛɣu din be yi suhiri ni, bee yi yihi lila polo ni, Naawuni mi li. Yaha! O mi din be sagbana ni, ni din be tiŋgbani yaaŋa zuɣu. Yaha! Naawuni nyɛla Toora binshɛɣu kam zuɣu.”
• 30. Dabsi’ shεli nyɛvuli kam ni yɛn ti nya ka bɛ zaŋ tuunviεla shεŋao ni daa tum na n-ti zali o tooni, ka lahi zaŋ o ni daa tum tuumbe’ shεli na n-ti zali o tooni, ka o yɛn tibɔri ni waɣilim niŋ o mini li (tuumbɛri maa) sunsuuni, ka Naawuni varsiri ya ni O maŋa. Yaha! Naawuni nyɛla Nambɔzɔrikpeeni lana ni daba.
• 31. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Yi yi nyɛla ninvuɣu shεba ban yuri Naawuni, tɔ! Yin doli ya ma, Naawuni ni yun ya, ka chɛ yi taya m-paŋ ya. Yaha! Naawuni nyɛla Chεmpaŋlana, Zaadali Nambɔzobonaa.
• 32. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Doli ya Naawuni mini O tumo,” Amaa! Bɛ yi lԑbi biri, tɔ! Achiika! Naawuni bi bɔri chεfurinima.
• 33. Achiika! Naawuni gahimla Annabi Adam mini Annabi Nuhu, ni Annabi Ibrahima yiŋnima, n-ti pahi Imraana yiŋ-nim’ (bɛʒamana puuni) binnamda zuɣu.
• 34. Bɛ daa nyɛla zuliya yinsi, ka bɛ shɛba yi tabi ni na. Yaha! Naawuni nyɛla Wumda, Baŋda.
• 35. (Yaa nyini Annabi)! Teemi saha shεli Imraana paɣa ni daa yεli: “Yaa n Duuma Naawuni! Achiika! N-zaŋ bia so ŋun be m pulini ŋɔ m­puli A, ni o ti nyɛla bilchina ka fukumsi shεli ti bi pa o zuɣu (naɣila A jɛma ni). Dinzuɣu, deemi n suhigu. Achiika! A nyɛla Wumda, Baŋda.
• 36. Saha shεli oni daa dɔɣi o (bia maa), ka o yεli: “Yaa n Duuma Naawuni! Achiika! N-dɔɣio ka o nyɛla paɣa. Naawuni mi n-nyɛŊun mi binshɛɣuo ni dɔɣi maa. Doo mi bi ŋmani paɣa. Achiika! M mi boli o la Mariyam. Dinzuɣu, m-bɔri gulibu A sani ni A gu o mini o zuliya ka chɛ shintaŋ so Ani niŋ katiŋ ka chɛ A nambɔzɔhigu la.
• 37. Ka o Duuma (Naawuni) deegi o suhigu maa deerisuŋ, ka chɛ ka o (Mariyam) zooi zoorisuŋ, ka Annabi Zakaria yoli o. Saha shεli kam ka Annabi Zakaria ti kpe o (Mariyam) sani jiŋli maa ni, o nyarila bindirigu ka di be o sani. Ka o (Annabi Zakaria) ti yεli: “Yapolo ka a nya ŋɔ (bindirigu) maa? Ka o (Mariyam) yεli: “Naawuni sani ka di yina.” Achiika! Naawuni largirila O ni bɔri so ka di pa ni saliya shɛli karibu m-beni.
• 38. Nimaa ni, ka Annabi Zakaria suhi o Duuma (Naawuni), ka yεli: “Yaa n Duuma! Tim ma zuliya shɛli din niŋ kasi A sani na. Achiika! A nyɛla Ŋun wumdi suhigu.
• 39. Ka Malaaika boli o ka o nyɛla ŋun ʒeya m-puhiri jiŋli o jɛma shee (ka yɛli o): “Achiika! Naawuni tiri a la suhu-piεlli lahibali ni Annabi Yahaya (ka a paɣayɛndɔɣi o), ka o nyɛla ŋun yɛntiti yεlimaŋli ni yɛltɔɣali (Annabi Issa) din yi Naawuni sana na, ka yɛn ti nyɛ toondana, ka lahi nyɛŊun gbaari o maŋa, kao lahi yɛn ti nyɛ Annabi, ka be ninvuɣusuma ni.”
• 40. Ka o (Annabi Zakaria) yεli: “Yaa n Duuma Naawuni! N-yɛn niŋ wula nya bia ka kuriginsim paai ma, ka m paɣa mi gba nyɛ paɣaŋoli? Ka o (Malaaika) yεli: “Lala ka Naawuni tumdi O ni bɔri shεli.”
• 41. Ka o (Annabi Zakaria) yεli: “Yaa n Duuma Naawuni! Wuhimi ma alaama shεli (din shiri wuhi ni m paɣa ni niŋ puwa),” ka o (Malaaika) yεli: “A da-alaama nyɛla a ku tooi tɔɣisi yɛlεtɔɣa ni ninsalinima dabsimuni ata, naɣila ni buɣisibu. Dinzuɣu, teemi a Duuma (Naawuni) yɛla pam, ka simsi O Zaawuni mini Asiba.
• 42. Yaha (Yaa nyini Annabi)! Teemi saha shεli Malaaika ni daa yεli: “Yaa nyini Mariam! Achiika! Naawuni gahimmi a, ka simsi a, ka lahi gahimmi a (a zaamani puuni) binnamda paɣaba zuɣu.”
• 43. “Yaa nyini Mariyam! Gbargim a maŋa n-ti a Duuma, ka niŋ suzuuda, ka niŋ rukuu’i (kurummi ti Naawuni) m-pahi ninvuɣu shεba ban kurundi zuɣu.”
• 44. (Yaa nyini Annabi)! Dinnim’ maa nyɛla lahibaya din sɔɣi,ka Ti (Tinim’ Naawuni) siɣisiri di wahayi n-tiri a na, domin a daa ka bɛ sani saha shεli bɛ ni daa labri bɛ daalikalminima (domin bɛ nya) bɛ puuni ŋun tu kamaata ni o yoli Mariyam (Annaba Issa ma), a mi daa ka bɛ puuni saha shεli bɛ ni daa ŋmεri di namgbankpeeni bɛ sunsuuni maa.
• 45. (Yaa nyini Annabi)! Teemi saha shεli Malaaika ni daa yεli: “Yaa nyini Mariyam! Naawuni tiri a la suhupiεlli lahibali ni yɛltɔɣili din yi O sani na, o yuli n-nyɛ Al-Masiihu Issa Mariyam bia, ka o yɛn ti nya asanzanira Dunia ŋɔ ni Chiyaama, ka lahi be ninvuɣu shεba ban miri Naawuni puuni.”
• 46. “Yaha! O nyɛla Ŋun yɛn ti tɔɣisi yεltɔɣa ni niriba o zuɣukuɣura ni, ni o ninsarintali ni, ka lahi be ninvuɣusuma puuni.”
• 47. Ka o (Mariyam) yεli: “Yaa n Duuma Naawuni! N-yɛn niŋ wula mali bia, ka do’ so bi shihi ma?” Ka o (Malaaika) yεli: “Lala ka Naawuni namdi O ni bɔri shεli. O yi ti zali O nam zaligu shɛli zuɣu, Oyεri li mi: “Leema,” ka di shiri leei.”
• 48. Yaha! O yɛn ti baŋsiolasabbu ni yεmgoliŋga, n-ti pahi Attaura ni Injiila (Gospel mini Old Testament).
• 49. Yaha! Ka o yɛn ti nyɛ tumo n-zaŋ chaŋ Israaila bihi sani (ka yɛn ti yεli ba): “Achiika! N-kan ya mi na ni daliri shεli din yi yi Duuma sani na (kadama) n-ni tooi zaŋ yɛɣiri nam noombili ŋmahinli n-tin ya, ka pɔbsi niŋ di puuni, ka di leei noombila ni Naawuni yiko. Ka n-lahi tibri zomdɔɣirili, ni yumahalana. Yaha! Ka n-neeri kpiimba ni Naawuni yiko, ka ni tooi lahi tin ya lahibali n- zaŋ chaŋ bindira shεŋa yi ni dira, ni yi ni guuri shεli n-zaandi yi yiŋsi puuni. Achiika! Di puuni nyɛla yɛlikpahindili n-tin ya, yi yi nyɛla ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli.
• 50. Ka n-lahi nyɛŊun tiri yεlimaŋli ni Attaura (Old Testament) shεli din daŋ mana, kaniŋ binyεr’ shεŋabɛ ni mɔŋ ya maa puuni shɛli halalsi n-tin ya. Yaha! Ka n-kan ya na ni daliri shεli din yi yi Duuma (Naawuni) sani na. Dinzuɣu zom ya Naawuni, ka doli ma.
• 51. Achiika! Naawuni nyɛla n Duuma, ni yi gba Duuma. Dinzuɣu jεmmi ya O, ŋɔ maa n-nyɛ sochibga.
• 52. Saha shεli Annabi Issa ni daa ti kpahim baŋ bɛ (Yahuudunim’) chεfuritali, ka o yεli: “Banima n-leei yɛnsɔŋ ma n-zaŋ labi Naawuni sani?” Hawariyuna nim’ ban yεli: “Tinima n-nyɛ Naawuni sɔŋdiba, achiika! Tinim’ ti Naawuni yεlimaŋli, dinzuɣu dim shɛhira kadama tinim’ zaŋ ti maŋ’ zaasa n-ti Naawuni.”
• 53. Yaa ti Duuma Naawuni! Ti ti yεlimaŋli ni a ni siɣisi shɛli maa na, ka doli A tumo (Annabi Issa), dinzuɣu, sabmi ti m-pahi shɛhiradiriba ni.”
• 54. Ka bɛ (Israaila bihi puuni chɛfurinim’) na nabεri, ka Naawuni gba na ba nari. Dinzuɣu, Naawuni n-nyɛŊun gari sokam nari.
• 55. (Yaa nyini Annabi)! Teemi Saha shɛli Naawuni ni daa yεli: “Yaa nyini Issa! Achiika! Mani (Naawuni) nyɛla Ŋun yɛn kpiɣi a tiŋgbani yaaŋa zuɣu, ka duhi a na N sani, ka lahi niŋ a kasi ka chɛ ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa, ka chɛ ka ninvuɣu shεba ban doli a maa kuli be chεfurinim’ zuɣusaa hali ni Zaadali. Din nyaaŋa, N (Mani Naawuni) sani ka yi yɛn ti labi na, ka N-ti niŋ fukumsi yi sunsuuni n­zaŋ chaŋ yi ni daa ŋmɛri namgbankpeeni shɛli puuni maa.
• 56. Amaa! Ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa, tɔ! N (Mani Naawuni) ni niŋ ba azaabakpeeni Dunia ni Chiyaama, bɛ mi ti ka ban yɛnsɔŋ ba.
• 57. Yaha! Amaa! Ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli, ka tum tuunsuma, Naawuni ni pali ba bɛ sanyoviɛla. Yaha! Naawuni je zualindiriba.
• 58. (Yaa nyini Annabi)! Dinnim’ maa ka Ti (Tinim’ Naawuni) karindi li n-tiri a na, ka di yi (Alkur’aani) aayanim’ puuni na, ni teebu din nyɛ yɛmgoliŋga dini.
• 59. Achiika! Annabi Issa kotomsi Naawuni sani ŋmanila Annabi Adam. O (Naawuni) nam o mi ni taŋkpaɣu, kayεli o: “Leema, ka o leei (ninsala).”
• 60. (Yaa nyini Annabi)! Di nyɛla yεlimaŋli din yi a Duuma (Naawuni) sani na. Dinzuɣu, miri ka a ti pahi ninvuɣu shεba ban be zilsigu puuni.
• 61. Dinzuɣu (Yaa nyini Annabi)! Ninvuɣu so ŋun ŋmɛ a namgbankpeeni di puuni baŋsim shεli din ka a ŋɔ na nyaaŋa, tɔ! Nyin yεlima: “Kam ya na, ka ti ti boli ti bihi mini yi (dolodolonim’) bihi, ni ti (Muslim’) paɣaba niyi paɣaba, ni ti mammaŋa, niyi gba mammaŋa, ka ti ti ka n-ti taba, ka zali ni kadama Naawuni narimbu be ʒirinim’ zuɣu.”
• 62. Achiika! Ŋɔ maa nyɛla yεlimaŋli lahibaya, dinzuɣu duuma so n-kani naɣila Naawuni. Yaha! Naawuni nyɛla Nyɛŋda, Yεmgoliŋgalana ni achiika.
• 63. Amaa! Bɛ yi lԑbi biri, tɔ! Achiika! Naawuni nyɛla Ŋun mi ninvuɣu shεba ban saɣinda.
• 64. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Yaa yinim’ ninvuɣu shɛba bɛ ni ti litaafi! Kam ya na n-ti gbaai yɛltɔɣa shɛli din nyɛ zaɣiyini ti mini ya sunsuuni, kadama ti di jεm shɛli naɣila Naawuni, ti mi miri ka ti laɣim O mini shɛli n-jɛm. Yaha! Ti puuni shεba miri ka bɛ zaŋ shεba leei duumanim’ ka pa ni Naawuni.” Amaa! Bɛ yi lԑbi biri, tɔ! Yin yεlimi ya: “Dim ya ti shɛhira kadama achiika! Tinim’ nyɛla ban zaŋ ti maŋ’ zaasa n-ti Naawuni (Muslinnima).”
• 65. Yaa yinim’ ninvuɣu shεba bɛ ni ti litaafi (Yahuudu mini Nashaaranima)! Bozuɣu ka yi ŋmεri namgbankpeeni n-zaŋ chaŋ Annabi Ibrahima yεltɔɣa ni, ka di mi nyɛla bɛ daa bi siɣisi Attaura mini Injiila na naɣila o nyaaŋa. Dini bɔŋɔ, yi bi niŋdi haŋkali?
• 66. Achiika! Di ni bɔŋɔ yinim’ bambɔŋɔnima (Israaila bihi) n-nyɛ ninvuɣu shεba ban niŋ namgbankpeeni n-zaŋ chaŋ binshɛɣu yi ni mali di baŋsim, ka bozuɣu ka yi niŋdi namgbankpeeni n-zaŋ chaŋ binshɛɣuyini ka di baŋsim? Yaha! Naawuni m-mi, amaa! Yinim’ bi mi.
• 67. Annabi Ibrahima daa pala Yahuudu bee Nashaara (Jew bee Christian), amaa! O daa nyɛla Ŋun ŋmalgi o nini ka chɛ adiini kam din pa yɛlimaŋli, ka daa nyɛla ŋun zaŋ o maŋa n-ti Naawuni (Muslimi), o mi daa ka buɣujɛmdiba ni.
• 68. Achiika! Ninvuɣu shεba ban ni tooi yεli ni Annabi Ibrahima nyεla bɛ mabia n-nyɛ ninvuɣu shεba ban daa doli o, ni Annabi so (Annabi Muhammadu) ŋumbɔŋɔ maa, n-ti pahi ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli. Yaha! Naawuni nyɛla Sɔŋda n-zaŋ ti ninvuɣu shɛba ban ti yɛlimaŋli.
• 69. Ninvuɣu shεba bɛ ni ti litaafi maa puuni shεba di bɔra ni bɛ birgi ya, bɛ mi ku tooi birgi so m-pahila bɛ maŋa, bɛ mi bi mi.
• 70. Yaa yinim’ ninvuɣu shεba bɛ ni ti litaafi! Wula ka yi niŋdi chεfuritali ni Naawuni aayanima (Alkur’aani). ka mi nyɛla ban diri di shɛhira (kadama di shiri nyɛla yεlimaŋli)?
• 71. Yaa yinim’ ninvuɣu shεba bɛ ni ti litaafi! Bozuɣu ka yi mali ʒiri mini yεlimaŋli gabri taba, ka sɔɣiri yεlimaŋli,ka mi nyɛla ban mi?
• 72. Ka ninvuɣu shεba bɛ ni ti litaafi maa puuni shεba yεli: “Tim ya yεlimaŋli ni bɛ ni siɣisi shɛli (Alkur’aani) na n-ti ti Muslinnim’ maa Asibaasi, ka zaɣisi li Zaawuni, achiika! Bɛ ni labi na (ka chɛ bɛ daadiini maa).”
• 73. Yaha! (Ka bɛ yεli taba): “Di tin ya so yεlimaŋli naɣila ŋun doli yi daadiini.” (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Achiika! Dolsigu n-nyɛ Naawuni dolsigu, (yi mi miri ya ka yi saɣi ti) ni bɛ ni ti so binshɛɣu bɛ ni tin ya ŋɔ maa tatabo, ka bɛ ti zaŋ li ŋmεri ya namgbankpeeni yi Duuma (Naawuni) sani. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Achiika! Pini bela Naawuni nuuni, ka O tiri li O ni yuri so. Yaha! Naawuni nyɛla Ŋun yεlgiri tiri O daba, Baŋda.
• 74. O (Naawuni) gahindila O ni bɔriso ni O nambɔzɔbo. Yaha! Naawuni nyɛla Pintitali lana.
• 75. Yaha! Bɛ ni ti shεba litaafi maa puuni beni ka a yi zaŋ laɣikara m-puhi o sɔŋbu, kao ni labsi lin-ti a, kabɛ puuni shεba mi benikaa yi zaŋ laɣibihi m-puhi o sɔŋbu, ka o ku labsi li n-ti a, naɣila a kuli bi milgi ka ʒela ozuɣu, di daliri nyɛla bɛ yɛlimi: “Pa taali n-nyɛli ni ti di ninvuɣu shεba ban ʒi maa liɣiri.” Ka bɛ nyɛla ban ŋmari ʒiri m-pari Naawuni, ka mi nyɛla ban mi.
• 76. Wumma! Ninvuɣu so ŋun pali o da-alikauli, ka zo Naawuni, tɔ! Achiika! Naawuni bɔri wuntizɔriba.
• 77. Achiika! Ninvuɣu shεba ban taɣiri Naawuni daalikauli ni bɛ pɔri, domin bɛ zaŋ li nya laɣibihi zuɣu, tɔ! Bannim’ maa ti ka tarli Zaadali. Yaha! Naawuni ti ku tɔɣisiba yεltɔɣa, O mi ti ku ŋmalgi yuli ba, O mi ku simsi ba.Yaha! Azaabakpeeni be bɛ zuɣu.
• 78. Yaha! Achiika! Bɛ puuni shεba beni n-lebgiri bɛ zilima bɛ yi ti karindi litaafi, domin yi tεhi ni litaafi maa puuni ka di be, ka di mi ka di puuni, ka bɛ lahi yεra: “Ŋɔ maa yila Naawuni sani na,” ka di mi pala Naawuni sani ka di yi na. Ka bɛŋmari ʒiri m-pari Naawuni, ka mi nyɛla ban kuli mi.
• 79. Di bi tu kamaata ni Naawuni ti ninvuɣu so litaafi mini baŋsim n-ti pahi Annabitali, di nyaaŋa kao tilahi yεli niriba: “Leemi ya daba n-ti ma ka pa ni Naawuni.” Amaa! (O yɛrimi): “Leemi ya ban doli Naawuni, domin yinim’ n-nyɛ ban baŋsiri (niriba) din be litaafi puuni zuɣu,ni yi ni lahi bɔri baŋsim la.”
• 80. Yaha! O ku puhi ya ni yi gbubi Malaaikanim’ mini Annabinim’ ka bɛ nyɛ duumanima. Di ni bɔŋɔ, o ni puhi ya chεfuritali yi Muslinsi nyaaŋa?
• 81. (Yaa nyini Annabi)! Teemi saha shεli Naawuni ni daa gbaai Annabinim’ alikauli (ka yεli ba): “Gbibi ya n-ni tin ya shɛli litaafi puuni, n-ti pahi baŋsim, di nyaaŋa, tuun’ so (Annabi Muhammadu) ni kan ya na n-ti tiri yεlimaŋli ni din be yi sani, achiika! Yi nyɛla ban yɛntitio yεlimaŋli ka sɔŋ o, ka O (Naawuni) yεli: “Dini bɔŋɔ, yi dihitabli ka ni tooi gbibi n daalikauli ŋɔ maa ni vεnyεla? Kabɛ yεli: “Ti dihitabli.” Ka O (Naawuni) yεli: “Tɔ! Dim ya shɛhira kadama n­gba pahi yi zuɣu shɛhiradiriba ni.”
• 82. Dinzuɣu, ninvuɣu so ŋun ti lԑbi biri din nyaaŋa, tɔ! Bannim’ maa n-nyɛ ban kpeeyi.
• 83. Di ni bɔŋɔ,bɛ bɔrila adiini shεli ka pa ni Naawuni daadiini (Muslinsi) ŋɔ maa? Yaha! Ŋuna (Naawuni) ka din be sagbana mini tiŋgbani ni zaŋ bɛ maŋ’ zaa n-ti, bɛ yi yura, bee ka bɛ je. Yaha! O sani ka bɛ yɛn ti labsi ba.
• 84. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Ti (tinim’ Muslinnima) ti Naawuni yɛlimaŋli,ni bɛ ni siɣisi shɛli (Alkur’aani) n-ti ti na, n-ti pahi bɛ ni siɣisi shɛli na ti ti Annabi Ibrahima, ni Annabi Ismaaila mini Annabi Is’haaka, ni Annabi Ya’akuba, n-ti pahi bɛ yaansi, ka lahi ti yεlimaŋli ni bɛ ni siɣisi shɛli na n-ti ti Annabi Musa mini Annabi Issa, ni bɛ ni siɣisi shɛli na n-ti ti Annabinim’ zaasa ka di nyɛla din yi bɛ Duuma (Naawuni) sani. Ti bi wolgiri so bɛ puuni. Yaha! Ti zaŋ ti maŋ’ zaa n-ti O (Naawuni).
• 85. Yaha! Ninvuɣu so ŋun ti bo adiini shεli ka pa ni Muslinsi daadiini, tɔ!Bɛ ku deei li o sani. ka o lahi be ninvuɣu shɛba ban kɔhilu puuni Zaadali.
• 86. Wula ka Naawuni yɛn dolsi ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali bɛ yεlimaŋli tibu nyaaŋa, kami di shɛhira kadama Naawuni tumo (Annabi Muhammadu) shiri nyɛla yεlimaŋli, ka dalirinim’ kaba na polo ni. Yaha! Naawuni bi dolsiri ninvuɣu shɛba ban nyɛ zualindiriba.
• 87. Bannim’ maa sanyoo nyɛla Naawuni narimbu be bɛ zuɣu, n-ti pahi Malaaika-nima, ni ninsalinim’ zaasa namgbaniyini.
• 88. Bɛ nyɛla ban yɛn ti kpalim di puuni, bɛ ti bi yɛn balgi ba azaaba, bɛ mi ti ku naɣisi li n-ti ba.
• 89. Naɣila ninvuɣu shεba ban niŋ tuuba di nyaaŋa, ka vεlgi bɛ tuma, tɔ! Achiika! Naawuni nyɛla Chεmpaŋlana, Zaadali Nambɔzobonaa.
• 90. Achiika! Ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali bɛ Naawuni yεlimaŋtibo nyaaŋa, di nyaaŋa ka bɛ pahi ni chɛfuritali, di kariya ka bɛ deei bɛ tuuba. Yaha! Bannim’ maa n-nyɛ ninvuɣu shɛba ban bɔrgi.
• 91. Achiika! Ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali, ka kpi ka nyɛla chεfurinima, to di kariya ka bɛ deei bɛ zaɣiyino kam tuuba, hali tiŋgbani zaasa yi leei salima, ka bɛ zaŋ li ni bɛ yo bɛ maŋ’ zuɣu. Lalanim’ maa, azaabakpeeni be bɛ zuɣu, bɛ mi ti ka sɔŋdiba (Zaadali).
• 92. Di kariya ka yi nya bɛrisuŋ naɣila yi zaŋla yi ni bɔri shɛli n-dihi, yi mi ni zaŋ shɛli dihi, tɔ! Achiika ! Naawuni nyɛla Ŋun mi di yɛla.
• 93. Bindirigu kam daa nyɛla halalsi n-ti Israaila bihi, naɣila Israaila ni mɔŋ o maŋ’ shɛli pɔi ka bɛ ti siɣisi Attaura na. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Zaŋmi ya Attaura na n-ti karim li, yi yi nyɛla yɛlimaŋlinima.”
• 94. Dinzuɣu, ŋun ti ŋma ʒiri pa Naawuni din nyaaŋa, tɔ! Bannima n-nyɛ zualin-diriba.
• 95. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Naawuni yεli yεlimaŋli, dinzuɣu doli ya Annabi Ibrahima daadiini shεli din milgi ka chɛ adiini shɛŋa din nyɛʒiri maa. Yaha! O daa ka ban jɛmdi buɣa puuni.
• 96. Achiika! Tuuli yili shɛli bɛ ni zaŋ zali ninsalinima (Naawuni jɛma zuɣu) n-nyɛ din be Makka la (Ka’aba), ka di nyɛla albarika shee, ka nyɛ dolsigu n-zaŋ ti binnamda.
• 97. Di puuni mali yɛlikpahinda din be polo ni, dina n-nyɛ Annabi Ibrahima zaashee, ŋun ti kpe di (Ka’aba) puuni, tɔ! O niŋ naani. Yaha! Haʒi niŋbu niŋ talahi n-ti ninsalinima (Muslinnima), amaa! Ni ŋun mali toosim din ni tooi chaŋ. Ŋun mi niŋ gutulunsi, tɔ! Naawuni nyɛla Bundana ka chɛ binnamda (jεma).
• 98. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Yaa yinim’ ninvuɣu shεba bɛ ni ti litaafi! Bozuɣu ka yi niŋdi chεfuritali ni Naawuni aayanima. Yaha! Naawuni nyɛla Ŋun diri yi tuma shɛhira?
• 99. Yεlima: “Yaa yinim’ ninvuɣu shεba bɛ ni ti litaafi! Bozuɣu ka yi taɣiri ninvuɣu so ŋun ti Naawuni yεlimaŋli ka chε Naawuni soli, ka bɔri ni di shɛli, ka mi nyɛla ban diri shɛhira? Yaha! Naawuni pala Tamda ka chɛ yi tuuntumsa.
• 100. Yaa yinim’ ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli! Yi yi doli ninvuɣu shɛba bɛ ni ti litaafi maa puuni shεba, tɔ!Bɛ ni labsi ya chεfurinim’ yi Naawuni yεlimaŋtibo nyaaŋa.
• 101. Yaha! Bozuɣu ka yi niŋdi chεfuritali, ka di mi nyɛla bɛ karindila Naawuni aayanima n-tiri ya, ka O tumo (Annabi Muhammadu) lahi be yi puuni? Yaha! Ninvuɣu so ŋun gbibi Naawuni (daadiini) ni viεnyεla, tɔ! Achiika! Bɛ dolsi o n-zaŋ chaŋ sochibga.
• 102. Yaa yinim’ ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli! Zom ya Naawuni zobu ni yɛlimaŋli, ka miri ya ka yi kpi naɣila yi nyɛla Muslinnima.
• 103. Yaha! Laɣimmi ya gbibi Naawuni gabkpeeni (Muslinsi daadiini) ni namgbaniyini, ka miri ya ka yi woli taba. Yaha! Teemi ya Naawuni yolsigu yi zuɣu saha shεli yi ni daa nyɛ dimba ni taba, ka O laɣim yi suhiri (ni Muslinsi daadiini) ka yi leei mabiyinsi ni O yolsigu. lahi bela buɣum namgbangbriŋ ni, ka O tilgi ya ka chɛ li. Lala ka Naawuni kahigiri ya O dalirinima, domin achiika! Yi leei ninvuɣu shɛba ban dolsi.
• 104. Yaha! Yi puuni shɛba leemi ban boonda (ninsalinima) n-zaŋ chaŋ alheeri shee, ka bɛ puhiri ninsalinim’ ni bɛrisuŋ, ka mɔŋdi ka chɛ bɛ ni je shɛli. Tɔ! Bannima n-nyɛ ninvuɣu shεba ban nyɛ tarli.
• 105. Yaha! Di leei ya (yi Muslinnim’) kamani ninvuɣu shεba ban woli taba (Yahuudu mini Nashaaranima), ka niŋ namgbankpeeni bɛ sunsuuni kahigibu kahigibu ni daa ti kaba na nyaaŋa. Tɔ! Bannim’ maa, azaaba shɛli din bara be bɛ zuɣu (Zaadali).
• 106. Dabsi’ shεli ninvuɣu shεba nina polo ni yɛnti pɛla, ka ninvuɣu shεba mi nina polo yɛn ti sabgi. Amaa! Ninvuɣu shɛba ban nina sabgi maa, (ka Malaaikanim’ yɛli ba): “Di ni bɔŋɔ, yi daa niŋ la chεfuritali yi yɛlimaŋli tibu nyaaŋa? Tɔ! lammi ya azaaba domin yi ni daa niŋdi chεfuritali shεli maa zuɣu.”
• 107. Yaha! Amaa! Ninvuɣu shεba ban nina polo piɛla maa, tɔ! Bɛ yɛn ti be la Naawuni nambɔzɔbo (Alizanda) ni, ka nyɛla ban yɛn ti kpalim di puuni.
• 108. (Yaa nyini Annabi)! Dinnim’ maa nyɛla Naawuni nam yɛlikpahinda, ka Ti karindi li n-tira na ni yεlimaŋli. Yaha! Naawuni bi bɔri zualinsi ni binnamda.
• 109. Yaha! Naawuni n-nyɛŊun su din be sagbana ni, ni din be tiŋgbani ni. Yaha! Naawuni sani ka bɛ yɛn ti labsi yεllikam (Zaadali).
• 110. Yinima (yi Muslinnima) n-nyɛ al’umma shεba ban gahim ka bɛ yihi n-zaŋ ti ninsalinima, ka yi puhiri ni biɛri-suŋ, ka lahi mɔŋdi ni bɛ ni je shɛli, ka yi lahi tiri Naawuni yɛlimaŋli. Yaha! Ninvuɣu shεba bɛ ni ti litaafi maa yi di ti Naawuni yεlimaŋli, tɔ! Di naan leei alheeri n-zaŋ ti ba. Bɛ puuni shεba beni n-ti Naawuni yεlimaŋli, amaa! Ka bɛ pam nyɛla ban kpeeri yira.
• 111. Di kariya ka bɛ tooi niŋ ya (yi Muslinnim) chuuta naɣila biɛrim biɛla, bɛ mi yi yɛn tuhi ya, tɔ!Bɛ ni lԑbi biri ya, di nyaaŋabɛ ku nya nasara.
• 112. Bɛ (Naawuni) ŋmɛla filiŋ m-pa bɛ zuɣu luɣulikam bɛ yi nya ba, (Muslin-nim ban tuhimi ba), naɣila bɛ yi ti gbibila alikauli shɛli din yi Naawuni mini ninsalinima (Muslinnim’) sani na, ka bɛ lahi labi na ni sujee din yi Naawuni sani na, ka bɛŋmɛ fara m-pa bɛ zuɣu, dama bɛ daa niŋla chεfuritali ni Naawuni aayanima, ka kuri Annabinim’ ka di pa niyεlimaŋli soli, di daliri nyɛla bɛ kpɛla Naawuni taali ni, ka daa nyɛla ban kpahiri yεɣiri targa.
• 113. Bɛ pala yim, ninvuɣu shεba bɛ ni ti litaafi maa (Yahuudu mini Nashaaranim’) puuni shεba beni n-zaandi tuhiri yεlimaŋli, ka karindi Naawuni aayanima (Alkur’aani) yuŋ puuni saha shεŋa, kanyɛla ban niŋdi suzuuda.
• 114. Bɛ tirila Naawuni mini Chiyaama yεlimaŋli, ka puhiri ni bɛrisuŋ, ka lahi mɔŋda ni bɛ ni je shɛli, ka niŋdi yomyoma n-zaŋ chaŋ alheeri tuma shee. Yaha! Bannim’ maa be ninvuɣu suma puuni.
• 115. Yaha! Bɛ ni tum shɛlika di nyɛ zaɣivɛlli, tɔ!Bɛ ku zaɣisi li. Dinzuɣu, Naawuni mi wuntizɔriba.
• 116. Achiika! Ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa, tɔ! Bɛ daarzichi mini bɛ bihi ku tooi taɣi ba ka chɛ Naawuni (da-azaaba). Yaha! Bannim’ maa n-nyɛ buɣum bihi, ka bɛ nyɛ ban yɛn ti kpalim di puuni.)
• 117. Bɛ (chεfurinim’ maa) ni mali shɛli n-dihiri Dunia bεhigu puuni kotomsi ŋmanila ʒɛɣu (pɔhim din mali yaa) din puuni mali wɔri, ka di sheei ninvuɣu shεba ban di bɛ maŋ’ zualinsi puu ni, ka saɣim li. Naawuni mi bi di ba zualinsi. Amaa! Bana n-diri bɛ maŋ’ zualinsi.
• 118. Yaa yinim’ ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli! Miri ya ka yi zaŋdi ninvuɣu shεba ban ka yi daadiini puuni leeri yi simnima, domin bɛ ku pooi ya barina niŋbu. Yaha! Bɛ (chεfurinim’ maa) di pun bɔrila din yɛn niŋ ya chuuta. Achiika! Yi jεlinsi pun yi polo ni bɛ zilma zuɣu. Amaa! Din sɔɣi bɛ suhiri ni m-bara n-gari lala. Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) kahigi ya la aayanim’ polo ni, yi yishiri nyɛla ban yɛn niŋ haŋkali.
• 119. Di ni bɔŋɔ, yinim’ bambɔŋɔnima (Muslinnima) m-bɔri ba, ka ban bi bɔri ya. Yaha! Ka yi tiri yεlimaŋli ni litaafi shεŋa zaasa Naawuni ni siɣisi na. Bɛ mi yi tuhi ya soli, ka bɛ yεli: “Ti tiyεlimaŋli.” Amaa! Bɛ yi ti kpalim bɛ ko, ka bɛ naan dimdi bɛ nubihi, domin yi suli zuɣu. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Kpim ya ni yi suli maa.” Achiika! Naawuni nyɛla Ŋun mi din be suhiri ni.
• 120. Din vεla yi paai ya (yi Muslinnima), di saɣindila bɛ suhiri, amaa! Din be yi paai ya, ka bɛ niŋdi suhupiεlli ni dina. Dinzuɣu, yi (Muslinnim’) yi niŋ suɣulo, ka zo Naawuni, tɔ!Bɛ nabεri ku tooi niŋ ya chuuta shεli. Achiika! Naawuni nyɛla Ŋun gili bɛ tuuntumsa (ni baŋsim).
• 121. (Yaa nyini Annabi) Teemi saha shεli ani daa daŋ yibu chɛ a iyaali ka chaŋ ti maandi tobbihi n-zaandi safu (Uhdu tobu) ni la. Yaha! Naawuni nyɛla Wumda, Baŋda.
• 122. Teemi saha shεli zamaatu biba ayi (Banuu Salima mini Banuu Haarisa) yi (Muslinnim’) puuni ni daa yɛn gbaɣisi tobu. Naawuni mi n­nyɛ bɛ sɔŋda. Yaha! Ban ti Naawuni yɛlimaŋli dalimmila Naawuni zuɣu.
• 123. Yaha! Achiika! Naawuni daa tin ya (yi Muslinnim’) nasara Badar tobu ni ka di nyɛla yi daa ka yaa. Dinzuɣu, zom ya Naawuni, achiika! Yi ni leei ninvuɣu shɛba ban paɣi.
• 124. (Yaa nyini Annabi)! Teemi saha shεli a ni daa yεri ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli:“Dini bɔŋɔ, di bi saɣindi ya ni yi Duuma (Naawuni) sɔŋ ya ni Malaaika tusaata ka bɛ nyɛla ban yɛn sheei na (n-ti tuhi sɔŋ ya)?
• 125. Wumma! Yi yi niŋ suɣulo, ka zo Naawuni, ka bɛ (chεfurinim’ maa) kuli kan ya na ni bɛ valim ŋɔ maa, tɔ! Yi Duuma (Naawuni) nyɛla Ŋun yɛnsɔŋ ya ni Malaaikanim’ tusaanu, ka bɛ nyɛla ban mali alaamanima.
• 126. Yaha! Naawuni bi zali li m-pahila di leei suhupεlli lahibali n-zaŋ tin ya (yi Muslinnima) domin yi suhiri doni zuɣu. Yaha! Nasara ka luɣushɛli m-pahila Naawuni sani, Ŋuna n-nyɛ Nyɛŋda, Yεmgoliŋgalana.
• 127. Domin O (Naawuni) ŋmaai chεfurinim’ yɛɣ’ shɛli, bee ka O filim ba, ka bɛŋmalgi, ka nyɛla ban kɔhilu (ban niŋ ashaara).
• 128. (Yaa nyini Annabi)! A ka yɛltɔɣa shɛli yɛlli ŋɔ maa ni. O (Naawuni) yi bɔra, ka O deei bɛ tuuba, bee ka O niŋ ba azaaba. Achiika! Bɛ nyɛla zualin-diriba.
• 129. Yaha! Naawuni n-nyɛŊun su din be sagbana ni, ni din be tiŋgbani ni. O chεrimi paŋdiOni yu so, kadargiriO ni yu so tibli. Yaha! Naawuni nyɛla Chεmpaŋlana. Zaadali Nambɔzobonaa.
• 130. Yaa yinim’ ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli! Di diri ya laɣinyɔri din nabgi nabribobgu. Dinzuɣu, zom ya Naawuni, achiika! Yi ni nya tarli (Zaadali).
• 131. Yaha! Zom ya buɣum shεli bɛ ni mali di shili n-guli chεfurinima.
• 132. Yaha! Doli ya Naawuni mini O tumo (Annabi Muhammadu), achiika! Bɛ ni zon ya nambɔɣu.
• 133. Yaha! Niŋmi yadaŋadaŋa n-zaŋ chaŋ chɛmpaŋ din yi yi Duuma (Naawuni) sani na, ni Alizanda shεli dinyεlim saɣisi sagbana mini tiŋgbani yɛlim, ka bɛ kpaɣisi li zali wuntizɔriba.
• 134. Ninvuɣu shεba ban diri bɛ daarzichi (Naawuni zuɣu) faako ni miisim ni, ni ninvuɣu shεba ban vaandi bεrim, ni ban chεri paŋdi ninsalinima. Yaha! Naawuni bɔrila tuunsumanima.
• 135. Yaha! Ni ninvuɣu shεba ban yi ti tum kavi tuma, bee ka bɛ dila bɛ maŋ’ zualinsi, ka bɛ teei Naawuni yεla, ka bo gaafara ni bɛ taya. So mi ku tooi chε m-paŋ naɣila Naawuni. Yaha! Ka bɛ bi tabli bɛ ni tum tuumbe’ shεli maa ni kanyɛla ban mi.
• 136. Bannim’ maa sanyoo nyɛla chɛmpaŋ din yi bɛ Duuma (Naawuni) sani na, ni Alizanda yili shεŋa din kulibona zɔri gindi di lɔŋ ni, ka bɛ nyɛla ban yɛn ti kpalim di puuni. Yaha! M-bo ni tuuntumdiba sanyoo.
• 137. Achiika! Yεli shɛŋa din ŋmani yi biɛhigu ŋɔ maa Pun daŋsi pɔi ni yinima (al’umma shɛba ban gari maa ni). Dinzuɣu gom ya tiŋgbani yaaŋa zuɣu, ka nya ninvuɣu shɛba ban daa labsi tuumba ʒiri maa bahigu ni daa nyɛ shεm.
• 138. Ŋɔ maa nyɛla kahigibu n-zaŋ ti ninsalinima, ni dolsigu, ka di lahi nyɛ wa’azu n-ti wuntizɔriba.
• 139. Dinzuɣu, miri ya (yi Muslinnima) ka yi gbargi yi maŋa, yi mi miri ka yiniŋ suhusaɣiŋgu, yinima n-nyɛ ban yɛn nya nasara, yi yi nyɛla ban ti Naawuni yεlimaŋli.
• 140. Yi (Muslinnim’) yi deei daŋsi, tɔ! Achiika! Ninvuɣu shεba (chɛfurinima) daa deei daŋsi di tatabo (Badar tobu ni). Lala mi ka Ti (Tinim’ Naawuni) lebgiri dabsa n-tiri ninsalinima. Yaha! Domin Naawuni lahi baŋ ninvuɣu shεba ban ti yεlimaŋli, ka gbibi yi puuni shεba kabɛ lu tobu maa ni (ka kpe Alizanda).Yaha! Naawuni bi bɔri zualindiriba.
• 141. Yaha! Domin Naawuni paɣi neei ninvuɣu shεba ban ti yεlimaŋli, ka kpihim chɛfurinim’ vurili.
• 142. Bee yi (Muslinnim’) tεhiri mi ni yi ni kpe Alizanda, ka Naawuni bi baŋ yi puuni ban tuhi tobu (Naawuni zuɣu), ka lahi baŋ ban mali suɣulo yi puuni.
• 143. Achiika! Yi daa pun nyɛla ban bɔri kpibu (adiini zuɣu) pɔi ka yi naan laɣim ni dina, tɔ! Achiika! Yi mi nya li, ka nyɛla ban kuli yuunda.
• 144. Yaha! Annabi Muhammadu pala so naɣila Naawuni tumo. Achiika! Tuumba daa pun kana gari pɔi ni ŋuna. Di ni bɔŋɔ, o yi kpi bee ka bɛ ku o mi, yi (Muslinnim) lebrimi m-biri yi napɔŋ-kpahi zuɣu? Yaha! Ŋun ti lԑbi biri o napɔŋkpahi zuɣu, tɔ! Di kariya ni di niŋ Naawuni chuuta shεli. Yaha! Ni baalim, Naawuni ni yo ninvuɣu shεba ban paɣi (sanyovɛlli).
• 145. Yaha! Di ku tooi niŋ ka nyεvuli lana so kpi naɣila ni Naawuni saɣiti, ka di nyɛla bɛ ni zali shɛli ka di mali di saha, ŋun bɔri Dunia sanyoo, Ti (Tinim’ Naawuni) ni ti o di puuni shεli, ŋun mibɔri Chiyaama sanyoo, Ti ni lahi ti o di puuni shɛli. Yaha! Ni baalim, Ti ni yo ninvuɣu shεba ban paɣi (sanyoviεlli).
• 146. Di zooiya ka Annabi so tuhi tobu, ka adiini baŋdiba pam yi na pahi o zuɣu, ka bɛ bi gbaɣisi tobu maa domin yɛli shɛli din nya ba Naawuni soli zuɣu, bɛ mi bi gbargi bɛ maŋa,kami bi filim bɛ maŋa n-ti bɛ dimba. Naawuni mi bɔrila suɣulonima.
• 147. Yaha! Bɛ daa kayεltɔɣa shεli m-pahila bɛ yεlimi: “Yaa ti Duuma Naawuni! Chεli ti taya m-paŋ ti, ni ti ni niŋ barina shɛli ti bɛhigu puuni, ka ba ti naba zali. ka ti ti nasara ninvuɣu shεba ban nyɛ chεfurinim’ maa zuɣu.”
• 148. Ka Naawuni ti ba Dunia sanyoo (nasara mini tobbuna), ka ti lahi yɛn ti ti ba Chiyaama sanyoviεlli (Alizanda). Yaha! Naawuni bɔrila tuunviɛla nima.
• 149. Yaa yinim’ ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli! Yi yi doli ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa, bɛ ni ŋmalgi ya yi napɔŋkpahi zuɣu (ka chε yi yεlimaŋtibo maa), ka leei ninvuɣu shεba ban kɔhilu.
• 150. Chɛli gba! Naawuni n-nyɛŊun sɔŋdi ya. Yaha! Ŋuna n-nyɛŊun gari ŋun kam nyɛ sɔŋda.
• 151. Ni baalim! Ti (Tinim’ Naawuni) ni zaŋ dabεm niŋ ninvuɣu shɛba ban niŋ chεfuritali maa suhiri ni, domin bɛ ni bo nyintahi n-ti Naawuni maa zuɣu, ka di nyɛla binshɛɣu O (Naawuni) ni bi siɣisi di daliri na. Yaha! Bɛ labbu shee n-yɛn ti nyɛ buɣum ni. Yaha! Zualindiriba labbu shee niŋ din be.
• 152. Yaha! Achiika! Naawuni pali ya O daalikauli saha shεli yi ni daa kuri ba (chεfurinim’ maa) ni O yεdda, hali ti paai saha shεli yini daa ti gbargi yi maŋa, ka niŋ namgbankpeeni bɛhigu puuni, ka birgi zaligu saha shɛli O (Naawuni) ni daa baŋsi ya yini bɔri (nasara) shɛli maa naai. Yi puuni shεba beni bɔrila Dunia, ka yi puuni shεba mi beni m-bɔri Chiyaama. Din nyaaŋa, kaO ŋmalgi ya ka chɛ ba, domin O dahim ya zuɣu. Yaha! Achiika! O chε m-paŋ ya. Naawuni mi nyɛla Pintira n- zaŋ ti ninvuɣu shɛba ban ti yɛlimaŋli.
• 153. Teemi ya saha shεli yi ni daa guuri duri (Uhdu) zoli maa ka bi ŋmalgira ni yi yuli so yi nyaaŋa, ka Naawuni tumo (Annabi Muhammadu) boondi ya yi nyaaŋa polo, ka O (Naawuni) yon ya samli ni suhusaɣiŋgu domin yi ni chɛ ka suhusaɣiŋgu shɛli paagi Annabi, domin yi di niŋ suhusaɣiŋgu ni din (tobbuna) faai ka chεn ya, ka mi di niŋ suhusaɣiŋgu ni yɛli shɛli din nyɛn ya (tobu maa ni). Yaha! Naawuni nyɛla Ŋun mi din sɔɣi yi tuuntumsa puuni.
• 154. Din nyaaŋa, ka O (Naawuni) siɣisi ya gonyuunsi na ka di ti ŋariti yi puuni shɛba nina, ka di nyɛla suhudoo n-zaŋ tin ya, ka yi puuni shεba minyɛvuya yɛla n-kuli muɣisiba, ka bɛ naan tεhiri tεha shɛli din pa yɛlimaŋli n-tiri Naawuni, ka di nyɛla ʒilinsi tɛha, ka naan yεra: “Dini bɔŋɔ, ti mali nasara yɛli shɛli dimbɔŋɔ (tobu ŋɔ) maa ni? (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Achiika! Yεllikam nyɛla Naawuni dini.” Bɛ sɔɣirila bɛ suhiri ni bɛ niku saɣi zaŋ shɛli n-wuhi a, ka yεra: “Ti yi di mali (nasara) shεli yɛla ŋɔ maa ni, tɔ!Bɛ naan ku ku ti kpe. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Hali yi yi di bela yi yiŋsi puuni, tɔ! Naawuni ni zali kpibu ka di ʒe shɛba zuɣu talahi maa naan yi n-chaŋ bɛ dooshɛhi (gbala ni).” Domin Naawuni lahi dahim ya ka paɣi din be yi suhiri ni. Yaha! Naawuni nyɛla Baŋda ni din be suhiri ni.
• 155. Achiika! Yi puuni ninvuɣu shεba ban daa lԑbi biri dabsi’ shεli salonima ayi (Muslinnim’ mini chɛfurinim’) la ni daa laɣim. Achiika! Shintaŋ n-nyɛŋun daa zaŋ yɛltɔɣabɛɣu niŋ bɛ suhiri ni domin bɛ ni tum shɛli puun zuɣu. Yaha! Pali n-nyɛli, Naawuni chε m-paŋ ba. Achiika! Naawuni nyɛla Chεmpaŋlana, Suɣulolana titali.
• 156. Yaa yinim’ ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli! Di leei ya kamani ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali ka yɛli bɛ mabihi, di yi ti niŋ ka bɛ (mabihi maa) go tiŋgbani yaaŋa zuɣu,bee bɛ chaŋla tobu ni: “Bɛ yi di kpalim ʒi ti sani, bɛ naan ku kpi, bɛ mi naan ku ku ba, domin Naawuni zaŋ li leei yolitεmbɛ suhiri ni. Yaha! Naawuni n-nyɛ Ŋun neeri ka kura. Naawuni mi nyari yi tuuntumsa.
• 157. Yaha! Achiika! Bɛ yi kun ya bee yi kpi mi, tɔ! Naawuni chεmpaŋ mini O nambɔzɔbo n-gari binshɛɣu kam yi ni laɣinda (Dunia ŋɔ).
• 158. Yaha! Achiika! Yi yi kpi, bee bɛ kun ya mi, tɔ! Achiika! Naawuni sani ka bɛ yɛn ti laɣim ya (Zaadali).
• 159. (Yaa nyini Anaabi)! Domin nambɔzɔbo din yi Naawuni sani na zuɣu n-chɛ ka a balgiri yεla n-tiri ba (a Sahibenim’ maa). A yi di nyɛla ŋun tula, ka nyɛla ŋun suhi kuui, tɔ!Bɛ naan zo ka chɛ a, dinzuɣu chεli paŋ ba, ka bo gaafara ti ba, ka maandi ba saawɔra bɛ yɛllikam ni. Yaha! A yi niŋ niya ni yεltɔɣa shεli, tɔ! Nyin zaŋmi li n­dalim Naawuni. Achiika! Naawuni bɔrila ninvuɣu shεba ban zaŋdi bɛ yεla n-dalindi O.
• 160. Naawuni yi tin ya nasara, tɔ! So n-kani yɛn tooi nyεŋ ya. O mi yi filim ya, tɔ! So lahi kani n-yɛn tooi sɔŋ ya di nyaaŋa. Yaha! Ban ti yɛlimaŋli dalimmila Naawuni koŋko zuɣu.
• 161. Yaha! Di bi tu kamaata ni Annabi so niŋ bilkɔŋsi, ŋun mi niŋ bilkɔŋsi, tɔ!O ni kana ni o ni niŋ bilkɔŋsi shɛli maa na Zaadali, din nyaaŋabɛ ni ti yo nyɛvuli kam samli ni di ni tum shεli, bɛ mi pala bɛ ni yɛn ti di shɛba zualinsi.
• 162. Di ni bɔŋɔ, ninvuɣu so ŋun doli Naawuni yεdda ni ŋmani ŋun vɔri sujee Naawuni sani n-tiri o maŋa, ka o labbu shee nyɛʒahannama buɣum ni? Yaha! O labbu shee maa nyɛla din be.
• 163. Bɛ (Annabi Sɔhibenim’ maa) mali darzanim’ Naawuni sani. Yaha! Naawuni nyɛla Ŋun nyara bɛ tuuntumsa.
• 164. Achiika! Naawuni ti ninvuɣu shεba ban ti yεlimaŋli pintitali saha shɛli O ni tim tuun’ so (Annabi Muhammadu) na ka o yi bɛ maŋmaŋ’ puuni na, ka o ti karindi O (Naawuni) aayanima n-tiri ba, ka niŋdi ba kasi, ka lahi baŋsiri ba litaafi (Alkur’aani) ni yεmgoliŋga (Hadiisi). Yaha! Achiika! Bɛ daa nyɛla ninvuɣu shεba ban be birginsim din be polo ni.
• 165. Bozuɣu ka yɛlibɛɣu ni daa ti nyɛn ya (Uhdu tobu ni), ka di kotomsi siɣim buyi min paai ba (chεfurinim’ maa Badar tobu ni), ka yi naan yεra: “Ka ya ka ŋɔ maa yi na? (Yaa nyini Annaba)! Yεlima: “Di yila yi maŋmaŋ’ sani na.” Achiika! Naawuni nyɛla Toora binshɛɣu kam zuɣu.
• 166. Yaha! Yɛlibɛɣu din daa nyɛn ya dabsi’ shεli salonima ayi la (Muslinnim’ mini chɛfurinim’) ni daa ti kpa taba (Uhdu tobu ni) la, tɔ! Di nyɛla Naawuni saɣiti puuni. Yaha! Domin O baŋ ninvuɣu shεba ban tiyεlimaŋli.
• 167. Yaha! Domin O baŋ ninvuɣu shεba ban niŋ munaafichitali, ka bɛ lahi yεli ba (munaafichinim’ maa): “Kam ya na n-ti tuhi Naawuni soli zuɣu,bee kayiguyimaŋa,” ka bɛ yεli: “Ti yi di mi tobu tuhibu, ti naan doli ya.” Dindali maa, bɛ mini chεfuritali daa miri taba n-gari bɛ Naawuni yɛlimaŋtibo. Bɛ noya ka bɛ mali yɛri din ka bɛ suhiri ni. Yaha! Naawuni mi bɛ ni sɔɣira shɛli maa.
• 168. Ninvuɣu shεba ban ʒini yiŋa (ka zaɣisi tobu ni chandi), ka naan yεri bɛ mabihi: “Bɛ yi di doli ti, bɛ naan ku ku ba.” (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Tɔ! Taɣimiya yi maŋ’ ka chɛ kpibu, yi yi nyɛla yεlimaŋlinima.”
• 169. Yaha! Di tεhiri ya ni ninvuɣu shεba bɛ ni ku Naawuni soli zuɣu maa nyɛla kpiimba. Chɛli gba! Bɛ nyɛla ninvuɣu shεba ban be bɛ nyɛvuya ni bɛ Duuma (Naawuni) sani, ka nyɛla bɛ ni largiri shɛba arzichi.
• 170. Ka bɛ nyɛla ban niŋdi suhupεlli ni Naawuni ni ti ba shɛli O pini puuni, ka tiri (bɛ mabihi) ban kpalim nyaaŋa ka na bi kpi suhupεlli lahibali kadama bɛ ti ka dabiεm shεli (ni Chiyaama daazaaba), bɛ mi ti bi yɛn niŋ suhusaɣiŋgu.
• 171. Ka bɛ tiri suhupεlli lahibali n-zaŋ chaŋ Naawuni ni yolsi ba yolsigu mini pini shɛli. Yaha! Achiika! Naawuni bi bahiri ban ti yɛlimaŋli sanyoo yoli.
• 172. Ninvuɣu shεba ban saɣi ti Naawuni mini O tumo boligu, saha shɛli bɛ ni nya daŋtula naai, dinzuɣu ninvuɣu shεba ban tum tuunsuma bɛ puuni ka zo Naawuni, bɛ mali laara din bara.
• 173. Ninvuɣu shεba niriba ni yεli ba: “Achiika! Ninsalinim’ laɣimya ni bɛ tuhi ya, dinzuɣu zom ya ba,” ka di pahi ba Naawuni yɛlimaŋtibo, ka bɛ yεli: “Naawuni saɣi ti.” M-bo ni Duuma so Ŋun tu kamaata ni bɛ dalimmi O.”
• 174. Dinzuɣu, ka bɛ labi na ni yolsigu (suhudoo) din yi Naawuni sani na, ni pini (laara), ka zaɣabe’ shεli bi paai ba. Yaha! Ka bɛ doli Naawuni ni saɣi ti shεli. Naawuni mi nyɛla Pintitali lana.
• 175. Achiika! Shintaŋ n-nyɛŋun varsiri ya ni o yuriba (chεfurinima). Dinzuɣu, Di zon ya ba, ka zon ya Ma (Mani Naawuni), yi yi nyɛla ban ti Naawuni yεlimaŋli.
• 176. (Yaa nyini Annabi)! Di chɛ ka ninvuɣu shɛba ban niŋdi yomyoma n-kpɛri chɛfuritali puuni maa yɛla niŋ a suhusaɣiŋgu. Achiika! Di kariya ni bɛ tooi niŋ Naawuni chuuta shεli. Naawuni m-bɔri ni O ti bi zali ba tarli Chiyaama. Yaha! Bɛ mali azaaba din bara (Zaa-dali).
• 177. Achiika! Ninvuɣu shεba ban zaŋ iimaansili n-taɣi ka deei chεfuritali maa, tɔ! Di kariya ka bɛ tooi niŋ Naawuni chuuta shεli. Yaha! Bɛ mali azaabakpeeni (Zaadali).
• 178. Yaha! Ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa di tεhiri ni Ti (Tinim’ Naawuni) ni naɣisiri tiri ba maa nyɛla zaɣiviɛlli n-zaŋ ti ba. Achiika! Ti naɣisiri mi n-tiri ba domin bɛ pahi tuumbiεri tumbu, bɛ mi mali filiŋ daazaaba (Zaadali).
• 179. Naawuni pala Ŋun yɛn chɛ ninvuɣu shεba ban ti yεlimaŋli maa ka bɛ be hali shεŋa ni bɛ ni be maa, naɣila O woligi zaɣibɛɣu zaɣivεlli puuni. Naawuni mi pala Ŋun yɛn baŋsi yadin sɔɣi. Amaa! Naawuni gahindila O ni bɔri so O tuumba puuni. Tɔ! Dinzuɣu, tim ya Naawuni mini O tuumba yεlimaŋli, yi mi yi ti Naawuni yεlimaŋli ka zo O,tɔ! Yi mali laara din bara.
• 180. Yaha! Ninvuɣu shεba ban niŋdi biεm ni Naawuni ni ti ba shɛli O pini puuni maa miri ka bɛ tεhiri ni alheeri n-nyε li n-zaŋ ti ba. Achiika! Di nyεla din be n-ti ba. Ni baalim! Bɛ ni ti zaŋ bɛ ni mali shɛli n-niŋdi bεm maa m-piri bɛ niŋgoya ni Zaadali. Yaha! Naawuni n-nyɛŊun diri sagbana mini tiŋgbani fali. Naawuni mi mi din sɔɣi yi tuuntumsa puuni.
• 181. Achiika! Naawuni wum ninvuɣu shεba banyεli: “Naawuni nyɛla faralana ka tinim’ nyɛ bundannima.” Ni baalim, Ti (Tinim’ Naawuni) ni sabi bɛ ni yεli shɛli maa,nibɛ ni lahi kuri Annabinim’ ka di pa niyεlimaŋli shɛli la zuɣu. Yaha! Ti ni yεli: “Lammi ya azaaba shɛli din kpri koba ni.”
• 182. Di daliri nyɛla yi nuhi ni daŋsi tuun’ shɛŋa (sanyoo). Yaha! Achiika! Naawuni pala Ŋun diri daba zualinsi.
• 183. Ninvuɣu shεba ban yεli: “Achiika! Naaawuni gbaai ti la alikauli kadama ti miri ka ti ti tuun’ so yεlimaŋli naɣilaokati mi na ni kurbaani1 ka buɣum diri li. Yεlima: “Achiika! Tuumba daa pun kan ya na ni dalirinim’ pɔi ni mani, ni yi ni yεli shɛli ŋɔ maa gba, ka bo n-leei chɛ ka yi daa ku ba, yi yi shiri nyɛla yεlimaŋlinima? ”
• 184. (Yaa nyini Annabi)! Bɛ yi labsi a ʒirilana, tɔ! Achiika! Bɛ daa pun labsi tuun’ shεba ban kana pɔi ni nyini ʒiri-nima. Bɛ daa kana ni dalirinim’ polo ni, n-ti pahi litaafinima, hali ti pahi litaafi (Alkur’aani) shεli din mali neesim ŋɔ maa.
• 185. Nyɛvuli kam nyɛla din yɛn lam kum. Yaha! Achiika! Bɛ ni ti yon ya yi tuuntumsa sanyoo Zaadali. Dinzuɣu, bɛ yiti niŋ ninvuɣu so katiŋ’ ka chɛ buɣum ni kpεbu ka kpεhi o Alizanda puuni, tɔ! Achiika! O nya tarli. Dunia bεhigu pala shɛli naɣila nyɛɣisim din nyɛ yɔhim.
• 186. Achiika! Bɛ ni dahim ya yi liɣiri mini yi maŋmaŋ’bεhisi puuni, yi mi ni wum bɛrim pam ninvuɣu shεba bɛ ni ti litaafi (Yahuudu mini Nashaaranim’) maa mini ban jɛmdi buɣa sani. Amaa! Yi yi niŋ suɣulo, ka zo Naawuni, tɔ! Achiika! Di lala maa be yɛlitimsa puuni.
• 187. (Yaa nyini Annabi)! Teemi saha shεli Naawuni ni daa gbaai alkauli ni ninvuɣu shεba bɛ ni ti litaafi (ka Naawuni yɛli ba): “Kahigim ya li (Annabi Muhammadu tuuntali), ka di sɔɣi ya li, ka bɛ zaŋ li n­labi bɛ kpali nyaaŋa, ka lahi zaŋ li n-taɣi liɣiri bεla. Dinzuɣu, bɛ ni zaŋ li n-taɣi shɛli maa nyɛla din be.
• 188. (Yaa nyini Annabi)! Di tεhiri ni ninvuɣu shεba ban niŋdi suhupεlli ni bɛ ni zaŋ binshɛɣu ti, ka bɔri ni bɛ paɣi ba ni bɛ ni bi tum shɛli maa, tɔ! Di tεhiri ni bɛ nyɛla ban yɛn ti tilgi ka chɛ azaaba. Yaha! Azaabakpeeni be bɛ zuɣu (Zaadali).
• 189. Yaha! Naawuni n-nyɛŊun su sagbana mini tiŋgbani yiko. Yaha! Naawuni nyɛla Toora binshɛɣu kam zuɣu.
• 190. Achiika! Sagbana mini tiŋgbani nambu puuni, n-ti pahi yuŋ mini wuntaŋ’ taɣibu, achiika! Di nyɛla yɛlikpahinda n-ti haŋkayanima.
• 191. Ninvuɣu shεba ban teeri Naawuni yεlaka di nyɛla bɛ ʒɛla zuɣusaa, bee ka bɛʒi tiŋgbani ni, bee ka bɛ do bɛ luɣa zuɣu,ka bɛ tεhiri sagbana mini tiŋgbani nambu puuni (ka yεra): “Yaa ti Duuma Naawuni! A bi nam dimbɔŋɔ maa yoli. A nam niŋ kasi. Dinzuɣu, gum ti ka chɛ buɣum daazaaba.”
• 192. Yaa ti Duuma Naawuni! Achiika! A ni kpεhi ninvuɣu so buɣum ni, tɔ! A shiri dihi o vi. Yaha! Zualindiriba ti ka sɔŋdiba (Zaadali).
• 193. Yaa ti Duuma Naawuni! Achiika! Tinim’ wum mololan’ so ni moonda n-zaŋ chaŋ iimaansili (ka yɛra): “Tim ya yi Duuma (Naawuni) yεlimaŋli.” Ka ti shiri ti yεlimaŋli. Yaa ti Duuma (Naawuni)! Chεli paŋ ti, ka nyεhi ti taali shɛŋa din nyɛ zaɣibihi ka chɛ ti. Yaha! Deemi ti nyɛvuya m-pahi ninvuɣusuma dini ni.”
• 194. “Yaa ti Duuma Naawuni! Tim ti A ni gbaai ti shɛli (Alizanda) daalikauli A tuumba zilma zuɣu la. Yaha! Di dihi ti vi Zaadali. Achiika! A nyɛla Ŋun bi yiɣisiri alikauli.”
• 195. Ka bɛ Duuma (Naawuni) deei bɛ suhigu (ka yεli): “Achiika! N-ku chɛ ka ŋun tum tuuni yi puuni sanyoo bahi yoli, o yi nyɛla doo bee paɣa, yi puuni shɛba yila taba ni na. Dinzuɣu, ninvuɣu shεba ban zo Hiʒira ka bɛ daa yihi ba bɛ yiŋsi ni, ka niŋ ba furminsi N (Mani Naawuni) soli zuɣu,ka bɛ tuhi tobu, ka bɛ ku ba, tɔ! Achiika! N-ni nyεhi bɛ taya din nyε zaɣibihi ka chɛ ba. Yaha! Achiika! N-ni kpεhi ba Alizanda yili shɛŋa din kulibɔna yɛn ti zɔri gindi di lɔŋ ni, ka di nyɛla sanyoo din yi Naawuni sani na. Yaha! Naawuni sani ka sanyovεlli be.
• 196. (Yaa nyini ŋun gbilsiri tibli)! Di chɛ ka ninvuɣu shɛba ban niŋ chεfuritali maa lebginsim (bε zo n-gili tiŋsi ni maa) yɔhimma.
• 197. Di nyɛla nyaɣisim bεla (Dunia ŋɔ), din nyaaŋa, bɛ labbu shee yɛn ti nyɛla ʒahannama buɣum ni, di labbu shee maa mi nyɛla din be.
• 198. Amaa! Ninvuɣu shεba ban zo bɛ Duuma (Naawuni), bɛ mali Alizanda shεli din kulibɔna yɛn ti zɔri gindi di lɔŋ ni la, ka bɛ nyɛla ban yɛn ti kpalim di puuni, ka di nyɛ saani di yi Naawuni sani na. Yaha! Din be Naawuni sani n-nyɛ din gari n- zaŋ ti ninvuɣugahinda.
• 199. Yaha! Achiika! Ninvuɣu shεba bɛ ni ti litaafi maa (Yahuudu mini Nashaaranim’) puuni shεba beni n-ti Naawuni yεlimaŋli, ka ti yεlimaŋli ni bɛ ni siɣisi shɛli (Alkur’aani) n-tin ya na, n-ti pahi bɛ ni siɣisi shεli n-ti ba na, ka bɛ nyɛla ban gbargiri bɛ maŋa n-tiri Naawuni, bɛ mi bi zaŋdi Naawuni aaya- nima n-taɣiri liɣiri bɛla, tɔ! Bannim’ maa mali bɛ sanyoo bɛ Duuma (Naawuni) sani. Achiika! Naawuni nyɛla Ŋun kariti saliya ni valim.
• 200. Yaa yinim’ ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli! Niŋmi ya suɣulo, ka niŋ ya suhukpeeni, ka mali ya shili (n-guli yi dimba), ka zon ya Naawuni, achiika! Yi nyɛla ban yɛn nya tarli.