Βραυρώνα
Η Βραυρώνα είναι σημαντικός αρχαιολογικός χώρος της Αττικής, γνωστή για τον ναό της Αρτέμιδος που έχει δώσει το όνομά του στον σύγχρονο δήμο της ανατολικής Αττικής, αλλά και στον παραθαλάσσιο γειτονικό οικισμό της Λούτσας (σημερινό όνομα Αρτέμιδα). Ήταν χτισμένη σε έναν κολπίσκο στις ακτές του Νότιου Ευβοϊκού κόλπου, κοντά στον σημερινό οικισμό της Λούτσας. Πρωτοκατοικήθηκε από την νεολιθική εποχή. Την εποχή του Θησέα (εποχή του χαλκού) η Βραυρώνα ήταν ένας από τους 20 δήμους που ενώθηκαν και αποτέλεσαν το μετέπειτα Αθηναϊκό κράτος. Σταδιακά η Βραυρώνα εξελίχθηκε σε τόπος λατρείας της Αρτέμιδας και χτίστηκε ναός αφιερωμένος σε αυτή.
| Βραυρών (Αρχαία Ελληνικά) | |
 Άποψη του Ιερού της Βραυρωνίας Αρτέμιδος στη Βραυρώνα. | |
  | |
| Τοποθεσία | Βραυρώνα, Αττική, Ελλάδα |
|---|---|
| Περιοχή | Αττική |
| Συντεταγμένες | 37°55′34″N 23°59′37″E / 37.92611°N 23.99361°EΣυντεταγμένες: 37°55′34″N 23°59′37″E / 37.92611°N 23.99361°E |
| Είδος | Ιερό |
| Ιστορία | |
| Ίδρυση | 8ος αιώνας π.Χ. |
| Εγκατάλειψη | 3ος αιώνας π.Χ. |
| Περίοδοι | Αρχαϊκή έως Ελληνιστική |
| Εξαρτάται από | Αθήνα |
| Σχετιζόμενο με | Πεισίστρατος |
| Σημειώσεις | |
| Κατάσταση | Ερειπωμένο |
| Ιδιοκτησία | Δημόσιο |
| Διαχείριση | Β΄ Εφορία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων |
| Πρόσβαση κοινού | Ναι |
| Ιστοσελίδα | Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού |
Θέση
Επεξεργασία| Βορειοδυτικά: Αρτέμιδα | Βόρεια: Αρτέμιδα | Βορειοανατολικά: Νότιος Ευβοϊκός κόλπος |
| Δυτικά: Αερολιμένας Αθηνών | Βραυρώνα | Ανατολικά: Νότιος Ευβοϊκός κόλπος |
| Νοτιοδυτικά: Πόρτο Ράφτη | Νότια: Πόρτο Ράφτη | Νοτιοανατολικά: Πόρτο Ράφτη |
Ο αρχαιολογικός οικισμός της Βραυρώνας συνορεύει βόρεια με την Αρτέμιδα, νότια με το Πόρτο Ράφτη, δυτικά με τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών και ανατολικά βρέχεται από τον Νότιο Ευβοικό Κόλπο.
Μυθολογία και Ιστορία
ΕπεξεργασίαΣύμφωνα με τον μύθο κατά την Τρωική εκστρατεία, η θεά Άρτεμις απαίτησε την θυσία της Ιφιγένειας για να αφήσει τον Μυκηναϊκό στόλο να πλεύσει προς την Τροία. Την στιγμή της θυσίας η Άρτεμις έσωσε την Ιφιγένεια και την μετέφερε στην χώρα των Ταύρων στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Η Ιφιγένεια επέστρεψε από εκεί στην Ελλάδα με την βοήθεια του αδελφού της Ορέστη. Σύμφωνα με μία παραλλαγή του μύθου που μεταφέρει ο Ευριπίδης, η Ιφιγένεια στην επιστροφή της έφτασε στην περιοχή της Βραυρώνας και έγινε ιέρεια της Αρτέμιδος.
Η λατρεία της Αρτέμιδος στην περιοχή της Βραυρώνας φαίνεται να ξεκίνησε τον 8ο αιώνα π.Χ., ενώ ο ναός κτίστηκε τον 6ο αιώνα π.Χ. Τα επόμενα χρόνια υπήρξε σημαντική επέκταση του λατρευτικού χώρου. Η επέκταση αυτή της προϊστορικής Βραυρώνας έγινε στους χρόνους μετά τη Μυκηναϊκή εποχή και κατά πάσα πιθανότατα κατά τους Γεωμετρικούς χρόνους. Από τους αρχαίους συγγραφείς ο Ηρόδοτος, ο Ευφορίων και ο Νόννος τοποθετούν τη Βραυρώνα κοντά στη θάλασσα. Σταδιακά όμως, μετά τους πολέμους των Αθηναίων με τους Μακεδόνες, η περιοχή άρχισε να παρακμάζει και φαίνεται να εγκαταλείφθηκε τον 2ο αιώνα π.Χ., πιθανόν μετά από πλημμύρες. Μάλιστα ο περιηγητής Παυσανίας τρεις αιώνες αργότερα, δεν αναφέρει σχεδόν τίποτε για την περιοχή της Βραυρώνας, παρά μόνο τον μύθο που αναφέρει ο Ευριπίδης για την επιστροφή της Ιφιγένειας. Οι τελευταίες μνείες του αρχαίου τοπωνυμίου "Βραυρών" συναντώνται κατά τους Βυζαντινούς χρόνους στο γραμματικό Θεόγνωστο (9ος αιώνας μ.Χ.) και στο λεξικό της Σούδας (10ος αιώνας μ.Χ.)
Αρχαιολογικός χώρος
Επεξεργασία
Το 1945 ο αρχαιολόγος Ιωάννης Παπαδημητρίου έκανε ανασκαφές στην περιοχή. Οι ανασκαφές συνεχίστηκαν και κατά την δεκαετία του 1950 και 1960 και αποκάλυψαν το μεγαλύτερο μέρος του αρχαιολογικού χώρου. Τα σημαντικότερα αξιοθέατα του αρχαιολογικού χώρου είναι ο ναός της Αρτέμιδος, η στοά σχήματος Π, η ιερή πηγή, η γέφυρα επάνω στον Ερασινό ποταμό, η παλαίστρα, το γυμνάσιο κ.α. Ο ναός της Αρτέμιδος είναι ένας μικρός σε μέγεθος ναός, από τον οποίο σώζονται μόνο τα θεμέλια. Υπάρχει αμφιβολία για την μορφή που είχε η πρόσοψή του, αλλά πιστεύεται πως ήταν εξάστυλος· κατά μία άλλη άποψη δίστυλος με τοίχο ενδιάμεσα. Η στοά σχήματος Π, περιέβαλλε ένα μεγάλο προαύλιο στην πλαϊνή πλευρά του ναού. Γύρω από την στοά υπήρχαν βάσεις με μικρά αγάλματα. Στον ναό υπήρχε επίσης περίφημο άγαλμα, το οποίο πήρε ο Ξέρξης και το μετέφερε στην Σούσα[1].
Το 1961 αποκαλύφθηκαν στο ναό της Βραυρωνίας Αρτέμιδος δύο αναθηματικά ανάγλυφα της κλασικής περιόδου. Το ένα εξ αυτών παρουσιάζει τη θεά να αποδέχεται την προσφορά αναθημάτων από πέντε άνδρες. Κάτω από την παράσταση αρχίζει πολύστιχος επιγραφή με κατάλογο δώρων προς την Αρτέμιδα. Και η στήλη αυτή, όπως και άλλες, είχε χρησιμοποιηθεί στην κατασκευή της λιθόστρωτης οδού που βρίσκεται βόρεια του ναού[2].
Η κατάσταση του αρχαιολογικού χώρου σήμερα
ΕπεξεργασίαΕδώ και χρόνια ο ναός είναι παραδομένος στο έλεος των καιρικών φαινομένων, με αποτέλεσμα ακόμα και με μια δυνατή βροχόπτωση να μετατρέπεται σε λίμνη.[3] Τα προβλήματα αυτά προκύπτουν από τη γραφειοκρατία αλλά και από την ασυνεννοησία των αρμόδιων φορέων για την ανάληψη της ευθύνης της φροντίδας ενός τόσο σημαντικού αρχαιολογικού μνημείου.[4]
Ο σημερινός οικισμός
ΕπεξεργασίαΣήμερα στην περιοχή της Βραυρώνας υπάρχει ένας σύγχρονος μικρός παραθαλάσσιος οικισμός. Ο σημερινός οικισμός της Βραυρώνας έχει 41 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Διαθέτει ορισμένες ταβέρνες και άλλα καταστήματα κοντά στην παραλία της Βραυρώνας, η οποία δέχεται πολλούς επισκέπτες την θερινή περίοδο.
Προστατευόμενη τοποθεσία
ΕπεξεργασίαΗ Βραυρώνα και η παράκτια θαλάσσια ζώνη της είναι προστατευόμενος βιότοπος του Natura 2000, με κωδικό GR3000004, κατά μία έκταση 27,12 τ.χλμ.[5][6][7]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Σουρμελής, σελ. 15 (pdf)
- ↑ Η χρονιά των ανασκαφών, Ιστορικό Λεύκωμα 1961, σελ. 139, Καθημερινή (1997)
- ↑ «Βραυρώνα Πνιγμένος στα λασπόνερα ο Ναός της Αρτέμιδας - news247.gr 13/12/2014». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2017.
- ↑ Βουλιάζει ο Ναός της Αρτέμιδας - zougla.gr 13/3/2017
- ↑ votaniki (8 Ιανουαρίου 2019). «Βραυρώνα – Παράκτια θαλάσσια ζώνη (GR3000004) - Βοτανική» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2019.
- ↑ «N2K GR3000004 dataforms». natura2000.eea.europa.eu. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2019.
- ↑ «Vravrona - Paraktia Thalassia Zoni». Protected Planet. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2019.
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΠηγές
Επεξεργασία- Διονύσιος Σουρμελής (1854). Αττικά, ή, Περί δήμων Αττικής εν οις και περί τινών μερών του άστεως. Εν Αθήναις: Τύποις Αλεξάνδρου Κ Γκάρπολα. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2011.
Επιπλέον βιβλιογραφία
Επεξεργασία- Μέλπω Πωλογιώργη, «Ιερό Αρτέμιδος Βραυρωνίας: τα ξύλινα ευρήματα των ανασκαφών 1961-1963», Αρχαιολογική Εφημερίς,τομ.154 (2015),σελ.123
216
- Αθανάσιος Ιω. Αντωνίου, «Βραυρών - Συμβολή στην ιστορία του Ιερού της Βραυρωνίας Αρτέμιδος», 1990
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Υπουργείο πολιτισμού, το μουσείο της Βραυρώνας
- Πληροφορίες για την Βραυρώνα
- Υπουργείο Πολιτισμού, Βραυρώνα Αρχειοθετήθηκε 2018-08-03 στο Wayback Machine.
- Ελευθεροτυπία, Το μουσείο με τα παιδιά
Ελλάδος περιήγησις... Αττικά (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)- Traill, J. «Places: 579879 (Artemis Brauronia, T.)». Pleiades. Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2017.
- Philaidai, Brauron, στις ιστοσελίδες: http://imperium.ahlfeldt.se & https://web.archive.org/web/20170808012018/http://dare.ht.lu.se/, Ψηφιακός Άτλας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ("Digital Atlas of the Roman Empire", Johan Ahlfeldt, Department of Archaeology and Ancient History, Lund University, Sweden), Πανεπιστήμιο Λουντ, Λουντ, Σουηδία, πρόγραμμα: Pelagios.
- https://www.youtube.com/watch?v=_9p45IjtEb4
- https://www.youtube.com/watch?v=ADe7czNOBic