Δέξιππος
Ο Πόπλιος Ερρένιος Δέξιππος (λατινικά: Publius Herennius Dexippus, περ. 210-273) ή απλά Δέξιππος ήταν Έλληνας ιστορικός, πολιτευτής, στρατηγός και κληρονομκός ιερέας της Ελευσίνιας οικογένειας των Κήρυκων. Κατείχε τους τίτλους «Άρχων Βασιλεύς» και «Επώνυμος» στην Αθήνα.
| Δέξιππος | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 210 (περίπου)[1] Αθήνα |
| Θάνατος | 278 (περίπου)[1] Αθήνα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αρχαία Ρώμη |
| Δημότης (αρχ. Αττική) | Αρχαίος Έρμος |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | αρχαία ελληνικά[1][2] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ιστορικός[1] στρατιωτικός |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Επώνυμος άρχοντας |
Όταν οι Έρουλοι εισέβαλαν την Ελλάδα και κατέλαβαν την Αθήνα[3] το 269, ο Δέξιππος έδειξε μεγάλο σθένος και κατάφερε να ζωντανεύσει το πνεύμα του πατριωτισμού στους συμπολίτες του. Προς τιμήν του ανεγέρθη άγαλμα το οποίο υπάρχει ως σήμερα[4] με επιγραφή που περιγράφει τις υπηρεσίες που προσέφερε, αλλά παραδόξως, όχι τα στρατιωτικά του κατορθώματα. Ο Πατριάρχης Φώτιος αναφέρει τρία ιστορικά έργα του Δέξιππου, εκ των οποίων σημαντικά κομμάτια σώζονται ακόμα:
- «Τα Γεγονότα μετά τον Αλέξανδρο», πιθανώς επιτομή του έργου του Αρριανού
- «Τα Σκυθικά», μια ιστορία των Ρωμαίων κατά των Γότθων του 3ου αιώνα
- «Η Χρονική Ιστορία», δώδεκα βιβλία με την ιστορία χιλίων χρόνων ως τον Κλαύδιο Γοτθικό (270)
Το χρονικό του Δέξιππου συνεχίστηκε από τον Ευνάπιο, που ξεκινά την δική του εξιστόρηση κάνοντας κριτική στον προκάτοχό του. Το έργο αυτό είναι μάλλον η κεντρική πηγή της «Ιστορίας των Αυγούστων» για το διάστημα 238-270 αν και ο συγγραφέας του τελευταίου συχνά αποδίδει κομμάτια του στον Δέξιππο λανθασμένα, κάτι που κάνει την παραπάνω υπόθεση ασθενή[5].
Ο Φώτιος μιλά με τα καλυτερα λογια για τον Δέξιππο, χαρακτηρίζοντάς τον «δεύτερο Θουκυδίδη».
Πρόσφατες ανακαλύψεις
ΕπεξεργασίαΣύγχρονη μελέτη θραυσμάτων από ένα έγγραφο του 11ου αι μ.Χ., που βρίσκεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας, αποκαλύπτει μια άγνωστη μάχη του 3ου αι. μ.Χ. που δόθηκε στις Θερμοπύλες ανάμεσα σε Αθηναίους και Γότθους, στον ίδιο τόπο όπου πολέμησαν οι Έλληνες απέναντι στους Πέρσες. Το έγγραφο αυτό είναι αντίγραφο ενός μεγάλου κειμένου του Δέξιππου. Σε αυτό το κείμενο υπάρχει αναφορά στην προσπάθεια του Ρωμαίου Αυτοκράτορα Δέκιου να αποκρούσει τις γοτθικές επιθέσεις αλλά και στις μάχες που έχασε με τους Γότθους, ώστε οι τελευταίοι κέρδισαν εδάφη της αυτοκρατορίας.
Σύμφωνα με τον Δέξιππο, ειδικότερα, τον 3ο αιώνα οι Γότθοι επιτέθηκαν στη Θεσσαλονίκη για να την καταλάβουν. Οι Θεσσαλονικείς όμως οχυρώθηκαν αποτελεσματικά και απέκρουσαν τις επιθέσεις. Οι Γότθοι καθώς κατανόησαν πως δεν μπορούν να καταλάβουν την Θεσσαλονίκη άλλαξαν σχεδιασμό και αποφάσισαν να επιτεθούν την Αθήνα πιστεύοντας ότι είναι μια ακμάζουσα πόλη με θησαυρούς. Με την κάθοδο των Γότθων στην Αθήνα οι Ελληνες συγκέντρωσαν στρατό με επικεφαλής τον στρατηγό Μαριανό. Ο Μαριανός εμψύχωσε τους στρατιώτες υπενθυμίζοντας την μάχη των αρχαίων προγόνων τους στις Θερμοπύλες, όπου και αποφασίστηκε να δοθεί η μάχη. Στο θραύσμα καταγράφεται ο λόγος που έβγαλε στο στράτευμα ο Μαριανός. Δυστυχώς όμως λείπουν κρίσιμα δεδομένα όπως η ημερομηνία της μάχης και η έκβαση της. [6]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 10467388v. Ανακτήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2022.
- ↑ CONOR.SI. 189673059.
- ↑ Χιώτη, Λαμπρινή (2018). Η επιδρομή των Ερούλων στην Αθήνα (267 μ.Χ.): συμβολή στη μελέτη των επιπτώσεων της επιδρομής και της ανασυγκρότησης της πόλης έως τα τέλη του 4ου αιώνα. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ). Σχολή Φιλοσοφική. Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Τομέας Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης. http://hdl.handle.net/10442/hedi/44214.
- ↑ Inscriptiones Graecae, II.2 3669.
- ↑ Paschoud, "L'Histoire Auguste et Dexippe".
- ↑ Η άγνωστη μάχη των Θερμοπυλών
Πηγές
Επεξεργασία- Fergus Millar (1969) "P. Herennius Dexippus: The Greek World and the Third-century Invasions," Journal of Roman Studies 59: 12–29. (αγγλικά)
- Francois Paschoud (1991) "L'Histoire Auguste et Dexippe," in G. Bonamente et al., eds., Historiae Augustae Colloquium Parisinum, 217-69. (γαλλικά)
- Dexippus' Fragments in Dindorf's 1870 Minor Greek Historians (αγγλικά)
|
Αυτό το λήμμα βασίζεται ή περιλαμβάνει κείμενο από λήμμα της Encyclopædia Britannica του 1911 που αποτελεί κοινό κτήμα. |