Διάβολος

Με την ονομασία Διάβολος ή Σαταναήλ, ονομάζουμε τον αρχηγό των πονηρών πνευμάτων, του κόσμου της αμαρτίας και του κάτω κόσμου. Η μορφή του συνήθως εμφανίζεται στον Χριστιανισμό, το Ισλάμ, τον Ιουδαϊσμό και άλλες θρησκείες, έτσι ώστε να προξενήσει κακό στους ανθρώπους, ο Διάβολος πριν εκδιωχθεί ήταν ο Αρχάγγελος Σαμαήλ.

Ο Εωσφόρος της Λιέγης, μαρμάρινο άγαλμα του γλύπτη Guillaume Geefs. Το άγαλμα βρίσκεται στον Καθεδρικό ναό της Λιέγης.

Ο Θεός εκδιώχνει από τον Παράδεισο, τον Εωσφόρο (δεξιά). Πίνακας ζωγραφικής του Mihály Zichy, 1887

Ιουδαϊσμός

Ο εβραϊκός όρος "satan" είναι ουσιαστικό, και όχι όνομα, προερχόμενο από ρήμα που σημαίνει "εμποδίζω ή είμαι αντίθετος". Κυριολεκτικά μεταφράζεται ως "ο κατήγορος" ή "ο αντίπαλος" και στην Παλαιά Διαθήκη εμφανίζεται τις περισσότερες φορές με το άρθρο του "ha-satan". Στην Παλαιά Διαθήκη πότε χρησιμοποιείται για κάποιον άνθρωπο (Σαμουήλ 29:4) και πότε για έναν άγγελο του Θεού (π.χ. στο βιβλίο του Ιώβ, 1 και 2).

Χριστιανισμός

Στην παραδοσιακή Χριστιανική εκδοχή, η λέξη satan μεταφράζεται ως ο "Διάβολος" και είναι ένας άγγελος ο οποίος επαναστάτησε κατά του Θεού, προσπαθώντας να εξαπατήσει και να θέσει υπό τον έλεγχό του την ανθρωπότητα, στρέφοντας και αυτήν ενάντια στον Θεό. Επίσης σύμφωνα με τη Χριστιανική παράδοση, το φίδι που παρασύρει την Εύα ώστε να φάει τον απαγορευμένο καρπό στο βιβλίο της Γένεσης (2:8) της Παλαιάς Διαθήκης ταυτίζεται με τον Διάβολο, όπου φερόταν να είναι και αυτός εγκατεστημένος στον Κήπο της Εδέμ. Εκτός από τη λέξη "Διάβολος", χρησιμοποιείται ισοδύναμα και η εξελληνισμένη μορφή της λέξης satan ως Σατανάς. Στην καινή διαθήκη ο Διάβολος αποκαλείται "άρχοντας του κόσμου" ("νῦν κρίσις ἐστὶ τοῦ κόσμου τούτου, νῦν ὁ ἄρχων τοῦ κόσμου τούτου ἐκβληθήσεται ἔξω").

Από τη συνηθισμένη χρήση του ονόματος του Διαβόλου στην εκκλησία, ως εχθρού του έργου του Χριστού και κάθε ηθικής αρχής, έγινε γνωστός όχι μόνο στον ελληνικό, αλλά σε όλους τους χριστιανικούς λαούς.

Μεταφορικά σημαίνει τον έξυπνο, τετραπέρατο, αλλά και τον κακόβουλο και μοχθηρό.

Ισλάμ

Στο Ισλάμ υπάρχει έντονη η παρουσία και η δράση του Διαβόλου. Ονομάζεται Ιμπλίς (Iblis) ή Σαϊτάν (Shaitan) και σκοπός του είναι η ακύρωση του λόγου του Θεού. Στην κατηγορία των πνευμάτων ανήκουν και τα Τζιν (Jinn). Υπάρχουν τα καλά τζιν, που πιστεύουν στο Κοράνιο, αλλά υπάρχουν και τα κακά Τζιν, «που έκλεψαν τα μυστικά του ουρανού, γι' αυτό λιθοβολήθηκαν με θραύσματα αστέρων και κύλησαν στην άβυσσο».

Άλλες ονομασίες του Διαβόλου

Οι πιο συνηθισμένες εναλλακτικές ονομασίες για τον Σατανά ή Διάβολο είναι "ο Εξ από δω", "ο Πονηρός", Βεελζεβούλ, Μεφιστοφελής και Λούσιφερ ή Εωσφόρος που σημαίνει "Ο φέρων το φως" [Εωσφόρος < αρχαία ελληνική Ἕωσφόρος < Ἕως, (αυγή) + φέρω].

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα The Devil στο Wikimedia Commons