Στην αρχαία αιγυπτιακή θρησκεία, η Θουέρις (που ονομάζεται επίσης Taurt, Tuat, Taouris, Tuart, Ta-wast, Tawaret, Twert, Thoeris και Taueret) είναι η προστάτιδα αρχαία αιγυπτιακή θεά του τοκετού και της γονιμότητας. Το όνομα «Taweret» (Tfik-wrt) σημαίνει «αυτή που είναι μεγάλη» ή απλά «μεγάλη», μια κοινή ειρηνική διεύθυνση σε επικίνδυνες θεότητες. Η θεότητα τυπικά απεικονίζεται ως θηλυκός ιπποπόταμος με χαρακτηριστικά αιλουροειδών, κρεμασμένα θηλυκά ανθρώπινα στήθη και την πλάτη ενός κροκοδείλου του Νείλου. Έχει συνήθως τα επίθετα "Lady of Heaven", "Mistress of the Horizon", "She Who Removes Water", "Mistress of Pure Water" και "Lady of the Birth House"

Θουέρις
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
ΣύζυγοςΣετ
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Στη μυθολογία

Επεξεργασία

Παρόλο που η Ipet (γνωστή και ως Apet) αναφέρεται στα Κείμενα του Παλαιού Βασιλείου και η Θουέρις εμφανίζεται συχνά στα τελετουργικά του Μέσου Βασιλείου, οι θεότητες των ιπποπόταμων δεν κέρδισαν σημαντικό ρόλο στην αιγυπτιακή μυθολογία μέχρι το Νέο Βασίλειο (1550-1069 π.Χ.). Η Θουέρις παρουσιάζεται σε μερικές εκδόσεις ενός δημοφιλούς και ευρέως διαδεδομένου μύθου, στους οποίους το Eye of Ra θυμώνει με τον πατέρα της και υποχωρεί στη Nubia με τη μορφή μιας λέαινας. Κάτω από το Μάτι του Ρε τελικά επιστρέφει στην Αίγυπτο, παίρνει τη μορφή ενός ιπποπόταμου (πιθανώς Θουέρις) και συνεπώς φέρνει την πλημμύρα του Νείλου. Αυτός ο μύθος δείχνει την πρωταρχική λειτουργία της Θουέρις ως θεά της γονιμότητας και αναζωογόνησης. Κάποιοι μελετητές θεωρούν ότι ο ρόλος της στην κατακρήμνιση του Νείλου είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους της δόθηκε το επίθετο «Κυρία του καθαρού ύδατος». Ωστόσο, ο ίδιος ρόλος της στην αναζωογόνηση των νεκρών δεν μπορεί να παραβλεφθεί και σε σχέση με αυτό το επίθετο - όπως και εκείνη που έδωσε ζωή για τον έρωτα μέσω της φυσικής γέννησης και της πλημμύρας, καθαρίζει και θάβει τους νεκρούς έτσι ώστε να μπορούν να περάσουν με ασφάλεια μετά τη ζωή.

Στο βιβλίο της ημέρας και της νύχτας (ένα κοσμικό μυθολογικό κείμενο από την Δέκατη Δυναστεία, περ. 1186-1069 Π.Κ.Χ.) φαίνεται πως: «Όσον αφορά αυτό το πρόσθιο άκρο του Σετ, βρίσκεται στο βόρειο ουρανό , που συνδέεται με δύο θέσεις αγκυροβολίας από μια χρυσή αλυσίδα και ανατίθεται στην Ίσιδα ως ιπποπόταμο που την φυλάει». Παρόλο που η θεά του ιπποπόταμου αναγνωρίζεται σε αυτό το κείμενο ως Isis και όχι ως Θουέρις, αυτό το φαινόμενο δεν είναι ασυνήθιστο σε μεταγενέστερες περιόδους αιγυπτιακής ιστορίας. Όταν ανέλαβαν έναν προστατευτικό ρόλο, ισχυρές θεές όπως η Ίσις, η Άθωρ και η Μουτ ανέλαβαν τη μορφή της Θουέρις, πράγμα που έγινε πραγματικότητα στην εκδήλωση αυτής της θεάς. Ομοίως, η Θουέρις απορρόφησε σταδιακά τις ιδιότητες αυτών των θεών και συνηθίζεται να φοράει το δίσκο του Ηθωραϊκού ήλιου που συνδέεται ιχνογραφικά με την Άθωρ και την Ίσιδα.

Αυτή η κοσμική εικόνα συνεχίζει να φαίνεται σε μεταγενέστερες περιόδους, αν και η τάση ήταν να φανούν τέτοια θεϊκά αστρικά σώματα πιο αφηρημένα. Ένα παράδειγμα μπορεί να βρεθεί στο πρόσφατο Πτολεμαϊκό ή πρώιμο Ρωμαϊκό Βιβλίο του Φαγιούμ, μια τοπική μονογραφία αφιερωμένη στο Φαγιούμ και τους θεούς του προστάτη του, δηλαδή το Sobek-Re. Η Θουέρις απεικονίζεται στην τυποποιημένη μορφή του με ένα κροκόδειλο στην πλάτη του και ένα μικρό όρθιο κροκόδειλο στο δεξί του χέρι. Εμφανίζεται στο τμήμα του παπύρου που προορίζεται να απεικονίσει την κεντρική λίμνη Μοίριδα του Φαγιούμ. Ο παπύρος απεικονίζει το ηλιακό ταξίδι του Re με τη λίμνη Μοίριδα ως τον τόπο στον οποίο ο θεός του ήλιου κατέρχεται για το νυχτερινό του ταξίδι, που παραδοσιακά θεωρείται ως η υποκείμενη περιοχή του Αμντουάτ. Η Θουέρις εμφανίζεται εδώ ως γνωστός αστερισμός για να αποδείξει τις ουράνιες και άλλες κοσμικές ιδιότητες της λίμνης Μοίριδος. Εξυπηρετεί επίσης ως ωραία προστατευτική θεία μητέρα στο Sobek-Re κατά την επισφαλή πορεία του. Από αυτή την άποψη, εκπληρώνει το ρόλο της Neith, της πρωταρχικής θείας μητέρας του Sobek. Αυτή η φιγούρα της Θουέρις φέρει την ένδειξη «Νηίθ η Μεγάλη, η οποία προστατεύει τον γιο της», επιδεικνύοντας την ευκολία της μορφής θεάς ιπποπόταμου. Όταν στο ρόλο μιας προστατευτικής μητέρας, δεν είναι ασυνήθιστο ότι άλλες θεές θα εμφανίζονταν με τη μορφή του Θουέρις.

Η Θουέρις παρουσιάστηκε και σε άλλους μύθους κατά τη διάρκεια αυτών των μεταγενέστερων περιόδων. Στην περίφημη Metternich Stela, η Ίσις λέει στον Ώρο ότι είχε εκτραφεί από μια "χοιρομητέρα και ένα νάνο", σχεδόν σίγουρα αναφέρονται στην Θουέρις και τον θεό Bes, αντίστοιχα. Παρόλο που η ημερομηνία αυτού του stela είναι σχετικά αργά, ο κεντρικός ρόλος της Θουέρις στην επιτυχημένη αύξηση των παιδιών εξακολουθεί να τονίζεται, δείχνοντας τη συνέχεια του χαρακτήρα του. Αναφέρεται επίσης στις σημειώσεις του Πλούταρχου για τον κεντρικό μύθο της Ίσις και του Οσίρη. Προσχώρησε στις δυνάμεις της τάξης και βοήθησε τον Ώρο να νικήσει τον Σετ.

Επιρροή στον Μινωικό και Μυκηναϊκό πολιτισμό

Επεξεργασία

Στενά συνδεδεμένη είναι η Θουέρις με τους Κρητομυκηναϊκούς Δαίμονες, οι οποίοι αποτελούν παραλλαγές της Θουέρις που δημιούργησαν οι Μινωίτες τον 18ο αιώνα προ Χριστού.[1] Αργότερα δοξάζονταν και από τους Μυκηναίους, κατά πάσα πιθανότητα παράλληλα και με μερικούς από τους θεούς που στη συνέχεια αποτέλεσαν το αρχαιοελληνικό δωδεκάθεο.[2]


Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Weingarten, Judith. The Transformation of Egyptian Taweret into the Minoan Genius. 
  2. «Mycenaean Greece-Religion». www.fhw.gr. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2024. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
  •   Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Taweret στο Wikimedia Commons


  NODES