Κυδαθήναιο

Κυδαθήναιο
Γενικά στοιχεία
Ονομασία	Κυδαθήναιον
Κύριος οικισμός	Κυδαθήναιον
Διοικητικά στοιχεία
Ταυτότητα	δήμος της αρχαίας Αττικής
Ονομασία δήμου	Δήμος Κυδαθηναίου, Δήμος Κυδαθηναίων
Ονομασία δημότη	Κυδαθηναιεύς
Φυλή	Πανδιονίδα; Αντιγονίδα
Τριττύς	Άστεως
Έδρα τριττύος	Κυδαθήναιον
Σύστημα εξουσίας	Πόλη–κράτος
Πολιτικό σύστημα	Αθηναϊκή Δημοκρατία
Τίτλος ηγέτη	δήμαρχος
Λήψη αποφάσεων	Αρχαία Βουλή & Δήμος
Αριθμός βουλευτών
1η περίοδος ; 508 – 307/306 π.Χ.	11 ή 12
2η περίοδος ; 307/306–224/223 π.Χ.	12
3η περίοδος ; 224/223–201/200 π.Χ.	12
4η περίοδος ; 201/200 π.Χ.– 126/127	άγνωστος
5η περίοδος ; 126/127–3ος αιώνας	άγνωστος
Ιστορική εξέλιξη
Ίδρυση	508 π.Χ.
Λήξη	3ος αιώνας
Αντικαταστάθηκε από	Δήμος Αθηναίων
Λατρευτικές παραδόσεις
Αρχαιολογία
Περιοχή
	Αρχαία Αττική; Σήμερα: Πλάκα, Αθήνα
	Οι δήμοι της αρχαίας Αττικής
	π; σ; ε;

Το Κυδαθήναιο ή Κυδαθήναιον (αρχαία ελληνικά: Κυδαθήναιον‎‎), (ο δήμος: Κυδαθηναίου, Δήμος Κυδαθηναίων) ήταν αρχαίος οικισμός - πόλη και δήμος της Πανδιονίδας (περιοχή της Αρχαίας Αττικής και φυλή της αρχαίας Αθήνας).

Ονομασία

Το όνομα του δήμου φαίνεται να προέρχεται από τη σύνθεση των λέξεων «κύδος», δηλαδή η «δόξα» (αρχαία ελληνικά: κῦδος‎‎) και «Αθηναίος» (αρχαία ελληνικά: Ἀθηναῖος‎‎).

Τοποθεσία του αρχαίου δήμου

Χάρτης της Αθήνας του 200 μ.Χ., ο οποίος εμφανίζει τον δήμο Κυδαθηναίων εντός του άστεως και του Θεμιστοκλείου τείχους.

Ο δήμος του Κυδαθηναίου, ήταν δήμος του άστεως.^[1] Ο δήμος βρισκόταν στην πόλη της αρχαίας Αθήνας, εντός του Θεμιστοκλείου τείχους, στα βόρεια της Ακρόπολης^[2] (η οποία ήταν τμήμα του δήμου) και η περιοχή του δήμου εκτεινόταν ως τον ποταμό Ηριδανό και στα δυτικά μέχρι την Αγορά.^[3] Η περιοχή του δήμου αντιστοιχεί περίπου στα όρια της σημερινής συνοικίας της Πλάκας.^[4]

Η συμμετοχή του δήμου στην αρχαία Βουλή

Ο δήμος, η ύπαρξη του οποίου επιβεβαιώνεται και από διάφορες επιγραφές,^[5] ως μέλος αρχικά της Πανδιονίδας φυλής, συμμετείχε με 11 ή 12 βουλευτές στην αρχαία Βουλή των 500, κατά την πρώτη περίοδο (508 – 307/306 π.Χ.). Κατά τη δεύτερη περίοδο (307/306 – 224/223 π.Χ.) ως και την τρίτη περίοδο (224/223 – 201/200 π.Χ.) ο δήμος ενσωματώθηκε στην Αντιγονίδα φυλή με 12 βουλευτές στη Βουλή των 600. Μετά την κατάργηση και διάλυση των «μακεδονικών φυλών» (Αντιγονίς και Δημητριάς) ο δήμος επανήλθε στην Πανδιονίδα φυλή, κατά την τέταρτη (201/200 π.Χ. – 126/127) και την πέμπτη περίοδο (126/127 – 3ος αιώνας) με άγνωστο αριθμό βουλευτών–αντιπροσώπων του δήμου.

Οι κάτοικοι του Κυδαθηναίου

Ο δημότης του αρχαίου Κυδαθηναίου ονομαζόταν Κυδαθηναιεύς.^[6] Η περιοχή του δήμου ήταν ουσιαστικά το κέντρο της αρχαίας Αθήνας μέχρι τον έκτο αιώνα π.Χ. και την εποχή των Πεισιστρατιδών ήταν η έδρα της Αγοράς. Παρέμεινε πλούσιος δήμος χάρη στα βυρσοδεψεία, όπως αυτά του Κλέωνα, καθώς και τα εργαστήρια πλεκτών. Φαίνεται ότι στην περιοχή του Κυδαθηναίου, στις όχθες του ποταμού Ηριδανού, υπήρχε ιερό του Ηρακλή και ίσως και των Ηρακλειδών.

Προσωπικότητες από το Κυδαθήναιο

Υπήρξαν διάφοροι γνωστοί πολίτες από το δήμο του Κυδαθηναίου, όπως ο βουλευτής Βάκχιος ο Κυδαθηναιεύς, ο ταμίας του ναού της Αθηνάς Γλαυκίας ο Κυδαθηναιεύς γιος του Αισχίνου, ο βουλευτής Δαμοκράτης ο Κυδαθηναιεύς γιος του Γοργύθου, ο βουλευτής Δασούμιος (Θαλής) ο Κυδαθηναιεύς ο πρεσβύτερος, ο βουλευτής Δασούμιος (Θαλής) ο Κυδαθηναιεύς ο νεώτερος, ο βουλευτής Δασούμιος (Νικοκράτης) ο Κυδαθηναιεύς, το μέλος της «ναυτικής συμμορίας» («συμμορίτης») Δεινομένης ο Κυδαθηναιεύς γιος του Αρχελάου, ο βουλευτής Δημήτριος ο Κυδαθηναιεύς γιος του Δημοστράτου, ο βουλευτής Δημήτριος ο Κυδαθηναιεύς, ο βουλευτής Δημήτριος ο Κυδαθηναιεύς γιος του Απόλλωνος, ο βουλευτής Δημήτριος ο Κυδαθηναιεύς γιος του Κινέου, ο βουλευτής Δημήτριος ο Κυδαθηναιεύς γιος του Κελάδου, ο αντιγραφέας Δημοκράτης ο Κυδαθηναιεύς γιος του Δημοκράτου, ο βουλευτής Δημόστρατος ο Κυδαθηναιεύς γιος του Λυσανία, ο βουλευτής Δημόφιλος ο Κυδαθηναιεύς γιος του Αίσχρωνος, ο στρατηγός Δικαιογένης ο Κυδαθηναιεύς πατέρας του Μενεξένου, ο θεσμοθέτης Διογένης ο Κυδαθηναιεύς, ο βουλευτής Διόδωρος ο Κυδαθηναιεύς, ο βουλευτής Διοκλής ο Κυδαθηναιεύς γιος του Δίωνος, ο βουλευτής Δίων ο Κυδαθηναιεύς γιος του Δίωνος κ.α.^[7] Από τους πλέον γνωστούς, οι οποίοι είχαν κάποιου είδους σχέση με το δήμο ή την περιοχή του ήταν επίσης οι:

Κλέων, γεννήθηκε στα μέσα του πέμπτου αιώνα π.Χ., (είχε ενταχθεί στον δήμο).
Ανδοκίδης, γεννήθηκε στα μέσα του πέμπτου αιώνα π.Χ., (είχε ενταχθεί στον δήμο).
Αριστοφάνης, γεννήθηκε στα μέσα του πέμπτου αιώνα π.Χ., (είχε ενταχθεί στον δήμο).
Νικοχάρης, γεννήθηκε το 388 π.Χ., (είχε ενταχθεί στον δήμο).

Δείτε επίσης

Παραπομπές - σημειώσεις

↑ [...] " Cydathenaeum: (Κυδαθήναιον; Kydathénaion, Κυδαθηναιείς; Kydathenaieís). Great and only asty-deme of the phyle Pandionis, from 307/6 to 201 BC of Antigonis, had 11 (12) bouleutaí; in the centre of Athens north of the Acropolis to the Eridanus, west to the Agora. For the 5th cent. BC there is evidence of a sanctuary and thiasotai of Hercules on the Eridanus. The tanneries ibid. (IG II2 1556, 33ff.; 1576, 5ff.; SEG 18, 36 B9) are considered by Lind [1] to be the cause of the enmity felt by Aristophanes [3] towards the tannery owner Cleon; both originate from C.". [...], Lohmann, Hans (Bochum), Cydathenaeum
↑ John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 129.
↑ William Martin Leake, "The topography of Athens and the Demi", J. Rodwell, 1841, p. 443.
↑ [...] "Κυδαθηναιείς ή Κυδαθηναίοι: Αρχαίος δήμος της Αθήνας, που περιλάμβανε την Ακρόπολη και κατέληγε στον ποταμό Ηριδανό. Η επικράτειά του αντιστοιχεί στη σημερινή συνοικία της Πλάκας. Ανήκε στην Πανδιονίδα φυλή, με εξαίρεση την περίοδο 306-201 π.Χ., κατά την οποία βρισκόταν υπό τον έλεγχο της Αντιγονίδας φυλής. Στον δήμο αυτό βρίσκονταν τα βυρσοδεψεία του Κλέωνα• εκεί γεννήθηκαν σημαντικοί Αθηναίοι, όπως ο ρήτορας Ανδοκίδης, ο Αριστοφάνης κ.ά.". [...] Κυδαθηναιείς ή Κυδαθηναίοι Αρχειοθετήθηκε 2019-03-27 στο Wayback Machine.
↑ Κυδαθην Attica (IG I-III), στην ιστοσελίδα: epigraphy.packhum.org
↑ Στέφανος Βυζάντιος, "Εθνικά", ("Stephani Byzantii Ἐθνικων quæ supersunt." Gr. Edidit Anton Westermann, Λειψία 1839), [...] "Κυδαθήναιον, δήμος της Πανδιονίδος φυλής, ο δημότης Κυδαθηναιεύς, εντεύθεν ήν Νικοχάρης ο κωμικός, και Kύων Κυδαθηναιεύς, τα τοπικά εκ Κυδαθηναίων, εις Κυδαθηναίων, εν Κυδαθηναίων". [...], σελ. 172.
↑ Δημότες του Κυδαθηναίου Αρχειοθετήθηκε 2019-04-04 στο Wayback Machine.. Αναζήτηση με τη λέξη-κλειδί στον τόπο (Place): KUDAQHNAIEUS (στα κεφαλαία αγγλικά), στις ιστοσελίδες: empressattica.com και atheniansproject.com του Προγράμματος «Αθηναίοι» = Athenians Project

Πηγές – βιβλιογραφία

Πρωτογενείς πηγές

Ελληνικές επιγραφές - IG Κυδαθην Attica (IG I-III).

Δευτερογενείς πηγές

Cydathenaeum, στην ιστοσελίδα: referenceworks.brillonline.com,
Ουίλλιαμ Σμιθ, Το συγκεκριμένο λήμμα περιλαμβάνει περιεχόμενο από πηγή, η οποία αποτελεί, πλέον, κοινό κτήμα:
(Αγγλικά) Smith, William, επιμ. (1854–1857). «Athenae». Dictionary of Greek and Roman Geography. Λονδίνο: John Murray. Athenae
John S. Traill: The political organization of Attica: a study of the demes, trittyes, and phylai, and their representation in the Athenian Council,“Attica”. Princeton: American School of Classical Studies at Athens (ASCSA), 1975, ISBN 978-0-87661-514-0
John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 129.
Peter Siewert, "Die Trittyen Attikas und die Heeresreform des Kleisthenes", C.H. Beck, München 1982, ISBN 3406080634, ISBN 9783406080630

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Το Βικιλεξικό έχει σχετικό λήμμα:
Κυδαθήναιο

«Kydathenaion». www.ancientworlds.net (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2014.
Δήμος Αθηναίων, στην ιστοσελίδα: www.cityofathens.gr του Δήμου Αθηναίων.
Traill, J. «Places: 582862 (Kydathenaion)». Pleiades. Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2017.
Kydathenaion, N Acropolis, στις ιστοσελίδες: http://imperium.ahlfeldt.se & https://web.archive.org/web/20170808012018/http://dare.ht.lu.se/, Ψηφιακός Άτλας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ("Digital Atlas of the Roman Empire", Johan Ahlfeldt, Department of Archaeology and Ancient History, Lund University, Sweden), Πανεπιστήμιο Λουντ, Λουντ, Σουηδία, πρόγραμμα: Pelagios.
Kydathenaion στην ιστοσελίδα: ASCSA Digital Collections και https://web.archive.org/web/20170422162836/http://www.ascsa.edu.gr/ της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα.

[1] [...] " Cydathenaeum: (Κυδαθήναιον; Kydathénaion, Κυδαθηναιείς; Kydathenaieís). Great and only asty-deme of the phyle Pandionis, from 307/6 to 201 BC of Antigonis, had 11 (12) bouleutaí; in the centre of Athens north of the Acropolis to the Eridanus, west to the Agora. For the 5th cent. BC there is evidence of a sanctuary and thiasotai of Hercules on the Eridanus. The tanneries ibid. (IG II2 1556, 33ff.; 1576, 5ff.; SEG 18, 36 B9) are considered by Lind [1] to be the cause of the enmity felt by Aristophanes [3] towards the tannery owner Cleon; both originate from C.". [...], Lohmann, Hans (Bochum), Cydathenaeum

[2] John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 129.

[3] William Martin Leake, "The topography of Athens and the Demi", J. Rodwell, 1841, p. 443.

[4] [...] "Κυδαθηναιείς ή Κυδαθηναίοι: Αρχαίος δήμος της Αθήνας, που περιλάμβανε την Ακρόπολη και κατέληγε στον ποταμό Ηριδανό. Η επικράτειά του αντιστοιχεί στη σημερινή συνοικία της Πλάκας. Ανήκε στην Πανδιονίδα φυλή, με εξαίρεση την περίοδο 306-201 π.Χ., κατά την οποία βρισκόταν υπό τον έλεγχο της Αντιγονίδας φυλής. Στον δήμο αυτό βρίσκονταν τα βυρσοδεψεία του Κλέωνα• εκεί γεννήθηκαν σημαντικοί Αθηναίοι, όπως ο ρήτορας Ανδοκίδης, ο Αριστοφάνης κ.ά.". [...] Κυδαθηναιείς ή Κυδαθηναίοι Αρχειοθετήθηκε 2019-03-27 στο Wayback Machine.

[5] Κυδαθην Attica (IG I-III), στην ιστοσελίδα: epigraphy.packhum.org

[6] Στέφανος Βυζάντιος, "Εθνικά", ("Stephani Byzantii Ἐθνικων quæ supersunt." Gr. Edidit Anton Westermann, Λειψία 1839), [...] "Κυδαθήναιον, δήμος της Πανδιονίδος φυλής, ο δημότης Κυδαθηναιεύς, εντεύθεν ήν Νικοχάρης ο κωμικός, και Kύων Κυδαθηναιεύς, τα τοπικά εκ Κυδαθηναίων, εις Κυδαθηναίων, εν Κυδαθηναίων". [...], σελ. 172.

[7] Δημότες του Κυδαθηναίου Αρχειοθετήθηκε 2019-04-04 στο Wayback Machine.. Αναζήτηση με τη λέξη-κλειδί στον τόπο (Place): KUDAQHNAIEUS (στα κεφαλαία αγγλικά), στις ιστοσελίδες: empressattica.com και atheniansproject.com του Προγράμματος «Αθηναίοι» = Athenians Project

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]